مقاله‌های «علمی- پژوهشی» تهدید یا فرصت؟!
گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ بی تردید اهمیت دادن به داشتن مقاله های «علمی – پژوهشی» در شکل صحیح خود، سیاست گذاری فی نفسه مثبت بوده است، اما از دید بسیاری ، تا کنون معایب و مضرات این مقاله ها، بیشتر از محاسنش دامن گیر اهالی دانشگاه شده است.
همیشه پای یک دلال در میان است!
چند دقیقه ایی در میدان انقلاب اگر قدم بزنید، تا چشم کار میکند از در و دیوار تا کف خیابان پر است از بروشورهای تبلیغاتی، خرید و فروش مقاله های ISI، پایان نامه، ترجمه، پروپوزال و.. شما یا یک تماس تلفنی و بدون کمترین تلاش و مجاهدت علمی، تنها با پرداخت هزینه، می توانید صاحب مقاله شوید و شانس خود را برای پذیرش در مقطع دکتری افزایش دهید.
در نتیجه، فرایندی که می بایست دانشجو در تلاشی مستمر و به پشتوانه دانش نظری و عملی خود در آن به تولید علم و مقاله بپردازد به فرآیندی کوتاه مدت، ساده و البته تجاری تبدیل می شود. شما به یک مجموعه سفارش می دهید که با یک موضوع خاص برای شما مقاله ایی بنویسد و مجموعه متعهد شود که مقاله بنویسد و از مجلات علمی – پژوهشی معتبر برای شما پذیرش بگیرد!
در این میان این نکته جالب توجه است، که کسانی که در این مجموعه ها مقالات علمی را تهیه و تنظیم می کنند جمعی از فارغ التحصیلان یا دانشجوهای ارشد و دکترای دانشگاه های معتبرند که که در واقع نوشتن مقالات سفارشی به حرفه آن ها تبدیل شده است . بی تردید نوشتن مقاله با درجه «علمی- پژوهشی» کار هرکسی نیست و دانشجویانی که از کارفرمایان سفارش نگارش مقاله می گیرند و آن را به بهترین شکل به پایان می رسانند در واقع به گونه ایی در حال تولید علم هستند، اما تولیدی در مسیر انحرافی و بی سرانجام!
علاوه بر این نباید فراموش کرد که سود اصلی این فرآیند تجاری یعنی درصد قابل توجهی از هزینه ی خرید مقاله به جیب صاحبان موسسه و در واقع دلالان خرید و فروش مقاله سرازیر می شود!
رشوه، هزینه ای متعارف، یا...؟
علاوه بر دانشجویان دست به جیبی که به دنبال خرید مقاله در فرآیندی بی دردسر هستند، برخی از دانشجویان مستعد و توانمند که خود برای تولید علم آستین بالا زده اند نیز مجبورند برای پذیرش و انتشار مقاله خود دست به جیب شوند!
در فرآیند قبول یک مقاله و انتشار آن در مجله ایی علمی- پژوهشی که به نسبت نوع تجاری آن مدت زمانی طولانی را طی می کند، گاهی دانشجو برای اطمینان از اکسپت گرفتن مقاله خود از سوی مسئولین نشریات بازهم مجبور به پرداخت هزینه می شود!
رضا مجیدی یکی از دانشجویان ارشد «مدیریت آموزشی» می گوید: « نمره پایان نامه در دانشگاه ما از هیجده و نیم حساب می شود یعنی در واقع یک و نیم نمره به داشتن مقاله اختصاص دارد، من با این که در ترم 4 تمامی پایان نامه خود را آماده کرده بودم بخاطر استخراج مقاله خود را 5 ترم کردم تا بتوانم مقاله را تنظیم کنم.
مقاله را برای یک مجله از معتبرترین دانشگاه های علوم انسانی کشور فرستادم. مقاله را 20 مهر ماه به دست آن ها رساندم و در مرحله اول همه از آن تعریف کردند و تقریبا به من اطمینان دادن مقاله اکسپت خواهد گرفت، بعد از گذشت دو ماه حال به من میگویند یک نفر از اساتید موافق و دو نفر مخالفند اگر می خواهید مقاله پذیرش بگیرد باید به ازای هر داور 800 هزار تومان یعنی جمعا 1 میلیون و 600 هزار تومان پرداخت کنی!!
من به آن ها گفتم من یک دانشجوی ساده ام همچین پولی ندارم و بعد از مدتی مسئول نشریه به من پیام داد که یک استاد را به 400 تومن و دیگری را به 700 هزار تومن راضی کرده اما من به او جواب دادم که من اینقدری پول ندارم و ایشان هم گفت پس مقاله را فراموش کن.
آیا این منصافانه است؟ اصلا انجام پایان نامه در یک فرصت 6 ماهه و داشتن دو مقاله شدنی است؟ بله با داشتن پول شدنی است، این همه تلاش من برای نوشتن مقاله، 5 ترم شدنم و 1و نیم نمره از پایا نامه ام پر می شود چون من یک و میلیون و 100 هزار تومان پول برای راضی کردن اساتید داور ندارم.»
شاید در این میان نیز افرادی سود جو از نام «اساتید داور» برای اخاذی کردن از دانشجویان و گرفتن پول سو استفاده می کنند، اما آنچه مسلم است این است که مسئولین باید نظارت خود را به این گونه مراکز علمی افزایش دهند.
مقاله محوری افراطی مانعی بر سر گسترش پژوهش
برخی استادان معتقدند، در یک بازه زمانی، وزارت علوم تمام توجه خود را برای تولید علم و ارزیابی عملکرد استاد و دانشجو به داشتن و نگاشتن مقاله معطوف کرد و این مقاله محوری به ضرر پروژه های کاربردی تمام شد. هر چند وزارت علوم اخیراً تفاوتی میان تولید علم و تولید مقاله لحاظ می کند، اما همانطور که گفته شد داشتن مقاله همچنان یکی از مولفه های جدی ارزیابی دانشجو در فضای آموزش عالی، بویژه در مقاطع دکتراست.
دانشجو و استاد راهنمای او باید به دنبال پایان نامه ای باشند که بیشترین تعداد مقاله علمی و پژوهشی را بتوان از آن استخراج کرد؛ این در حالی است که در بسیاری موارد، پایان نامه هایی که بر اساس پروژه های صنعتی مورد نیاز کشور تعریف می شود و حتی نتیجه بخش و موفق هم است، الزاماً پایان نامه های مقاله خیزی نیست.
می توان گفت مقاله های «علمی - پژوهشی» در حکم شمشیری دو لبه اند که می توانند با قرار گرفتن در مسیری انحرافی و غیر اصولی به جای کمک به فرآیند تولید علم به مانعی بر سر راه نهضت علمی تبدیل شوند.
تعداد نظرات: ۱۱
ارسال نظرات
اگر دانشگاهها اصلاح شود ، جامعه اصلاح ميشود
انگيزه ي ما دانشجويان کلا صفر رسيده ...
به نسل هاي بعدي بايد گفت :
«ثروت بهتر از علمه» و کسي به علم و پژوهش اهميتي نميده و تنها چيزي که ارزش داره مادياته ...