اعلام برنامه‌های ترویجی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو / فضا‌های رقابتی دانشجویان علاقمند را به چالش می‌کشد

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیامعصومی – پرداختن به فناوری‌های نوظهور و رسیدن به تکنولوژی‌های برتر به هر کشوری قدرت و ارزش می‌بخشد. یکی از این فناوری‌های نوظهور «نانو» است که پژوهشگران دنیا در دوره فعلی به قابلیت‌های چشمگیری از آن رسیده‌اند. از این رو باید برای توسعه و ترویج فناوری نانو که حال به یکی از علوم مورد نیاز تبدیل شده است، برنامه‌های مختلفی را تدارک دید.

چنانچه در توسعه فناوری نانو، کشور فقط به نیاز‌های فعلی و فناوری‌های موجود برای رفع آن‌ها توجه کند و دستیابی به فناوری‌های نوظهور و آینده‌ساز مورد توجه نباشد، واضح است که کشور نمی‌تواند بعنوان یکی از قدرت‌های فناوری نانو در آینده، حرفی را برای گفتن داشته باشد و به یک مصرف کننده و دنباله‌رو کشور‌های صاحب فناوری‌های آینده تبدیل خواهد شد.

ستاد توسعه فناوری نانو سال‌های زیادی است با رویکرد‌های مهم خود سعی داشته ایران را در علم نانو پیشتاز و بعنوان یکی از قدرت‌های آینده در دنیا معرفی کند. در همین راستا با برنامه‌ریزی‌های دقیق، هم‌اکنون ایران رتبه چهارم تولید مقاله و پژوهش را در حوزه فناوری نانو دارد.

برای آنکه درباره برنامه‌های ترویجی این حوزه در دل دانشگاه‌ها آگاهی پیدا کنیم گفتگویی را با باقری مدیر بخش ترویج دانشجویی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ترتیب دادیم.

برایمان از برنامه‌های بخش ترویج ستاد نانو بگویید.
در کارگروه ترویج و فرهنگسازی، برنامه‌هایی را برای ترویج فناوری نانو ایجاد کردیم که یکی از این برنامه‌ها، حمایت از پایان‌نامه‌های مرتبط با فناوری نانو است، درواقع شاخه توسعه سرمایه‌های انسانی در ستاد نانو ضمن ارزیابی پایان‌نامه‌های دانشجویی، آن دسته از پایان‌نامه‌هایی که در حوزه نانو کار شده باشند را حمایت می‌کند و به تبع اگر مقاله‌ای از دل آن بیرون بیاید، مشمول حمایت‌های بیشتری می‌شود.

 

پایان‌نامه‌های فعال در بخش نانو در هر مرحله از پیشرفت خود مبلغ حمایتی بیشتری را دریافت می‌کنند و درصورت تولید و تجاری‌سازی محصول بیشترین سقف حمایتی به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

 

از مسابقه ملی فناوری نانو چه خبر؟
رویکرد ۱۰ سال نخست فعالیت ستاد نانو، ورود عمیق دانشجویان به حوزه فناوری نانو بود از این رو یکسری مسابقات علمی از جمله «مسابقه ملی فناوری نانو» با رویکردی کاملا علمی توسعه یافتند و در این راستا تمام کار‌های ترویجی، ثبت‌نام و پیگیری مسابقه از سوی نهاد‌های فناوری نانو در داخل دانشگاه‌ها صورت می‌گرفت و برای اجرای مسابقه می‌توانستند دانشگاه خود را حوزه کنند تا در آنجا برگزار شود.

مسابقه دانشجویی فناوری نانو هر ساله با گستره ملی، توسط کارگروه ترویج و آموزش عمومی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با حضور هزاران نفر از علاقه‌مندان به فناوری نانو برگزار می‌شود.

هدف از برگزاری این مسابقه که بزرگترین رقابت علمی دانشجویی کشور در زمینه فناوری نانو است، ایجاد فضای رقابتی سالم به منظور افزایش آشنایی دانشجویان با فناوری نانو، گسترش آموزش فناوری نانو در دانشگاه‌ها و دیگر مراکز علمی – آموزشی کشور، شناسایی برترین‌های این حوزه از فناوری، حمایت از آن‌ها و جهت‌دهی فعالیت‌های آموزشی و حمایت‌های تشویقی صورت گرفته از سوی ستاد توسعه فناوری نانو است.

بطور کلی نهاد‌های شکل گرفته علاوه بر ایجاد ایستگاه‌های فناوری نانو در داخل دانشگاه ها، برنامه‌های مختلف ستاد را پیش می‌برند و از آن طرف، ستاد نانو به ازای تمام کمک‌ها مبلغ حمایتی به آن‌ها اعطاء می‌کرد، البته برای آنکه نهاد‌های فناوری نانو بتوانند در قالب سمینار و کارگاه به دانشجویان ثبت‌نامی آموزش دهند، حمایت‌های جداگانه‌ای دریافت می‌کردند. دانشجویان در این آموزش‌ها ضمن آشنایی با فناوری نانو، پیش‌زمینه‌ای برای شرکت در مسابقه ملی کسب می‌کردند.

خبر جدید برای دانشجویان اینکه جوایز این دوره از مسابقه ملی فناوری نانو نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است، بدین صورت که به حائز رتبه اول ۱۰ میلیون تومان جایزه نقدی اعطا می‌شود درحالیکه این جایزه در سال گذشته ۲ میلیون تومان بود.

برنامه نانو استارت‌آپ چگونه آغاز شد؟
درحال حاضر رویکرد ما بیشتر به سمت تجاری‌سازی رفته است، بنابراین سعی کردیم گفتمان‌مان را به گونه‌ای تغییر دهیم که وجهه اصلی فناوری نانو یعنی توسعه فناوری (به جای توسعه دانش) را تبلیغ کنیم. حال که رتبه چهارم دنیا را برای نشر مقالات در حوزه نانو به‌دست آورده‌ایم باید گفتمان کسب‌وکاری را توسعه دهیم، به همین دلیل برنامه «نانو استارت‌آپ» پیگیری شد.

 

 

دانشگاه‌ها ۱۰۰ برگزیده اول مسابقه ملی فناوری نانو را وارد «نانو استارت‌آپ» می‌کنند تا در حوزه‌های گوناگون روی ایده‌های کارآمد و ثبت شده ستاد نانو که بازار برای آن‌ها وجود دارد، کار کنند. بعنوان مثال برای دوره فعلی حوزه آب و فاضلاب در نظر گرفته شده و قرار است برگزیدگان، فناوری را در حوزه آب و پساب گسترش دهند. سال گذشته دو طرح خروجی این برنامه به مرحله تجاری‌سازی رسید و امسال در مرحله تثبیت ایده و تیم‌سازی قرار دارد.

در بخش استارت‌آپ رویکرد خود را به سمت ایجاد فضای رقابتی تغییر دادیم و امسال در این رویداد ۵۰ تیم حضور دارند؛ جالب است بدانید که بزرگترین شتابدهنده دنیا به نام شرکت «Y combinatory» در نیویورک سالانه ۱۰۰ تیم استارت‌آپی را می‌پذیرد.

بهتر است این مسئله را هم یادآوری کنیم که برگزاری موفقیت‌آمیز اولین دوره «المپیاد بین‌المللی دانشجویی» با حضور ۱۰ کشور خارجی باعث شد تا این رویداد به‌صورت دو سالانه ادامه پیدا کند و سال ۱۳۹۹ دومین المپیاد برگزار شود.

مسابقه ملی فناوری نانو و نانو استارت‌آپ چه زمانی برگزار می‌شوند؟
مسابقه ملی فناوری نانو هرساله در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود، اما با توجه به قرارگیری ماه رمضان در اردیبهشت ۹۸، مسابقه تیرماه و مطابق با آن برنامه نانو استارت‌آپ در شهریورماه شکل می‌گیرد یعنی بلافاصله بعد از اعلام نتایج، ۱۰۰ برگزیده اصلی به نانو استارت‌آپ وارد خواهند شد.

 

در راستای حمایت از فعالیت‌های رسانه‌ای دانشجویی در حوزه علوم و فناوری نانو چه برنامه‌ای دارید؟
یکی دیگر از حوزه‌های مورد حمایت ما در بحث ترویج، بخش رسانه‌های دانشجویی است. پیشتر در قالب این بخش از نشریات دانشجویی حمایت می‌کردیم تا نهاد‌های فناوری نانو نشریات را در داخل دانشگاه‌ها ترویج دهند، اما امسال حوزه حمایتی خود را عام‌تر کردیم یعنی افرادی که در کانال یا گروه‌های پیام‌رسان‌های داخلی فعالیت یا فیلم، پادکست، اینفوگرافی در حوزه نانو تهیه می‌کنند، می‌توانند در قالب رسانه‌های دانشجویی شرکت داشته باشند تا آن‌ها هم به نوعی مورد حمایت قرار گیرند.

رویکرد قبلی ما حمایت از تمام نشریات بود، اما هم اکنون با رسیدن به یک وضعیت قابل قبول و داشتن دانشجویان آگاه تصمیم گرفتیم رویکرد خود را رقابتی کنیم یعنی به ۳ برگزیده هر بخش (نشریات، شبکه‌ها و نرم‌افزارها، کانال‌های اینترنتی و غیره) جوایزی اهدا شود تا دانشجویان با انگیزه بیشتری در این حوزه فعالیت کنند.

حمایت‌هایی که از آن‌ها صحبت می‌کنید، مادی هستند یا معنوی؟
حمایت‌های بخش ترویج به دو شکل معنوی و مالی صورت می‌گیرد، بعنوان مثال به ازای هر سمینار ۲ ساعته مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و برای کارگاه‌ها با توجه به آنکه مدت زمان برگزاری متفاوتی دارند، حدود ۱ تا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعلق می‌گیرد.

 

 

حمایت از مسابقه ملی فناوری نانو بدین شکل است که افراد به ازای ثبت‌نام هر یک نفر مبلغ حمایتی دریافت می‌کنند همچنین عملکرد آن‌ها هرساله رصد خواهد شد و به ۱۰ برگزیده نخست جوایز ارزنده‌ای همچون اهدای گرنت آزمایشگاهی و مبالغ داده می‌شود. البته در این میان با معرفی افراد برگزیده سعی داریم اعتباری برای آن‌ها ایجاد کنیم و اینگونه حمایت معنوی هم داشته باشیم.

هرساله رویکرد ستاد اینگونه بوده است که روندی را چند سال پی می‌گیرد و سپس با ایجاد یک شوک به سیستم، سطح کار را افزایش می‌دهد. بعنوان مثال در گذشته پایان‌نامه‌های دارای حتی یک بخش نانویی حمایت می‌شد، اما حال با سخت‌تر شدن آیین‌نامه‌ها، پایان‌نامه‌های ارزشمند با رویکرد صنعتی از حمایت‌های بیشتری بهره‌مند خواهند شد؛ هرچند در این روند تعداد پایان‌نامه‌های کمتری مورد حمایت قرار می‌گیرند، اما پایان‌نامه‌های منتخب تا سقف ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و آن دسته که مبتنی بر نیاز صنعت باشند تا سقف ۱۲ میلیون تومان حمایت می‌شوند.

بدون شک حمایت‌ها بصورت گام به گام با یپیشرفت پایان‌نامه‌های برگزیده به ویژه در مرحله تولید محصول و تجاری‌سازی افزایش پیدا می‌کنند.

استقبال دانشجویان برای فعالیت در حوزه فناوری نانو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ستاد نانو با رویکرد حمایتی خود توانسته امید ایجاد کند و تمایلات افراد به فعالیت در این حوزه را افزایش دهد البته این مسئله آفت‌هایی هم داشته است بدین ترتیب که دانشجویان می‌خواستند هر پایان‌نامه یا مقاله‌ای را بدون هیچگونه نیازی، نانویی کنند. هرساله روند روبه رشد و استقبال دانشجویان و دانش‌آموزان را در این حوزه شاهد هستیم و این خبر آنچنان خوشحال‌کننده نیست چرا که ضعف حوزه‌های دیگر را نشان می‌دهد.

بدون شک اگر حوزه‌های دیگر برنامه‌های متنوع‌تری را برای دانشجویان و دانش‌آموزان تدارک می‌دیدند، استقبال از فعالیت در حوزه فناوری نانو بدین شکل نبود. حمایت‌های درنظر گرفته شده از سوی ستاد و انجام فعالیت‌ها در این زمینه به کنترل، مدیریت و ساماندهی نیاز دارد، لذا سعی کردیم با اجرای بهتر و هدف قرار دادن دانشجویان ارشد و دکتری، با کمک نهاد‌های فناوری نانو در دانشگاه‌ها برنامه‌ها را دنبال کنیم.