وقتی زندگی عاطفی سالمندان با ربات‌های انسان‌نما گره می‌خورد/ هیجان‌انگیزترین ربات‌های پرستار

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، فاطمه صائبی صفت- امروز جمعیت سالخورده جهان روز به روز در حال افزایش است. تعداد افراد مسن‌تر، یعنی بالای ۶۰ سال، تا سال ۲۰۵۰ به بیش از دو برابر امروز افزایش خواهد یافت و رشد این گروه از اجتماع حتی سریع‌تر از همه گروه‌های سنی جوان در سراسر جهان خواهد بود. این ماجرا در کشور‌هایی مانند ژاپن، چین و کره در آسیا با شدت بیشتری در حال وقوع است و جالب اینجاست که بیشتر این کشور‌ها برای مقابله با این چالش بزرگ از دست‌ساخته‌های آهنی خود کمک می‌گیرند.

ژاپن از جمله کشور‌های بزرگ صنعتی در جهان است که امروزه با روند رو به رشد سالمندی روبرو است. افزایش جمعیت سالمندان مشکلاتی همچون کاهش نیروی کار و افزایش نیاز‌های مراقبتی افراد سالمند و هزینه‌های مربوط به آن را برای ژاپن به دنبال خواهد داشت. از آنجا که ژاپن یکی از کشور‌های پیشرفته صنعتی به شمار می‌رود، برای حل این مشکل از فناوری و ربات استفاده می‌کند.

 

هم‌اکنون در بسیاری از مراکز نگهداری از سالمندان در ژاپن، ربات‌هایی به استخدام درآمده‌اند که می‌توانند بسیاری از کار‌های شخصی افراد سالخورده را انجام دهند. به طور مثال، در خانه سالمندان «ناتوری» یک ربات انسان‌نما به کار گرفته شده که شبیه کودکان است و وظیفه آن را دارد که با این سالمندان ارتباط برقرار کند و به قولی آن‌ها را از تنهایی درآورد. به طور مثال، این ربات از یک خانم ۸۰ ساله می‌پرسد: مادربزرگ، کدام رنگ گل را بیشتر از همه دوست داری؟ و جواب می‌گیرد: رنگ شکوفه‌های صورتی گیلاس.

 

این ربات انسان‌نما در واقع، نخستین در نوع خود است که در یک خانه نگهداری سالمندان در ژاپن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ربات توسط هیروشی ایشیگورو و تیمی از مهندسان رباتیک از دانشگاه اوزاکا ساحته شده است. از زمانی که این ربات وارد مرکز ناتوری شده است، کارکنان این مرکز کمتر دچار آزردگی و ناراحتی قرار گرفته‌اند و همچنین شرایط روحی و جسمی سالمندان نیز رو به بهبود گذاشته است.

 

در همین راستا یک شرکت با نام «سیفتی نت» راه‌اندازی شده تا اپلیکیشن‌های مخصوص گوشی هوشمندی به منظور ارتباط با ربات‌های انسان‌نمایی توسعه دهد که برای کمک به افراد مبتلا به زوال عقل طراحی شده‌اند. این برنامه‌های کاربردی به خانواده‌ها و مراکز نگهداری از سالمندان امکان می‌دهد که همواره مراقب افراد سالخورده باشند و در صورت گم شدن آن‌ها بلافاصله پیدایشان کنند.

همانطور که گفته شد، ژاپن یکی از کشور‌های پیشرفته‌ای است که سعی دارد از علم رباتیکش برای برطرف کردن نیاز‌های جامعه‌اش استفاده کند. جمعیت افراد بالای ۶۵ سال در ژاپن به شدت در حال افزایش است و در حال حاضر، جمعیت پیر این کشور ۷/۲۶ درصد از کل جمعیت آن را تشکیل می‌دهد.

دولت ژاپن پیش‌بینی می‌کند که جمعیت پیر این کشور در سال ۲۰۵۰ حدود ۴۰ درصد کل جمعیت را تشکیل خواهند داد. در مقابل، نرخ تولد در این کشور سال به سال کاهش می‌یابد و این بدان معناست که جمعیت کل ژاپن تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت. از همین رو یکی از رویکرد‌هایی که دولت ژاپن اتخاذ کرده استفاده از آخرین نوآوری‌ها در توسعه ربات‌هایی است که در خانه‌های سالمندان، از آن‌ها مراقب می‌کنند و این آخرین تلاش کشور در مدیریت این بحران است.

 

البته ناگفته نماند که ژاپن تنها کشوری نیست که با کاهش جمعیت کلی و افزایش جمعیت سالمندان مواجه است. در بسیاری از کشور‌های آسیایی همانند کره و چین، نرخ تولد به شدت در حال کاهش است و تا چند سال دیگر با رشد جمعیت سالخورده مواجهند. ایالات متحده آمریکا نیز پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۰، جمعیت بالای ۶۵ سال آن افزایش خواهد یافت. البته نرخ تولد در آمریکا همچنان در حال افزایش است، اما پیر شدن نسل بیبی‌بومرهاست که نگرانی ایجاد کرده است و دولت این کشور می‌داند که در سال‌های آینده با بحران مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی برای این جمعیت مواجه خواهد بود.

 

گفتنی است که کودک نسل انفجار یا بیبی‌بومر کسی است که در دوره انفجار جمعیت پس از جنگ جهانی دوم، یعنی در حد فاصل سال‌های ۱۹۴۶ و ۱۹۶۴ زاده شده باشد.

 

کشور دیگری که از ربات‌های پرستار برای مراقبت از سالمندان خود بهره می‌گیرد، فرانسه است. زورا، ربات پرستاری است که در یک مرکز نگهداری از سالمندان در خارج از پاریس به کار گرفته شده است. استفاده از این ربات می‌تواند برای این مرکز ۱۸ هزار دلار هزینه داشته باشد، اما این ربات واقعا برای سالمندان سنگ تمام می‌گذارد و وقت آن‌ها را به خوبی پر می‌کند. این ربات حتی با سالمندان وارد بازی می‌شود و چنان در دل آن‌ها راه پیدا می‌کند که گاهی یادشان می‌رود آن یک ربات است.

 

بسیاری از سالمندان این مرکز با زورا همانند یک بچه انسان رفتار می‌کنند، آن را در آغوش می‌کشند، با آن صحبت می‌کنند و حتی آن را می‌بوسند. دلبستگی‌های عاطفی سالمندان به ربات زورا واقعا شگفت‌انگیز است.

 

در آمریکا نیز چندین شرکت از جمله Ageless Innovation، تامبوت، هاسبرو و سونی در حال طراحی ربات‌هایی برای عزیزان سالخورده هستند. «پارو» یکی از این ربات‌هاست که شبیه به خوک آبی است. این ربات بسیار کوچک و دوست داشتنی است و به راحتی با سالمندان ارتباط برقرار می‌کند.

 

 

«آیبو» نیز یک سگ رباتیک است که قابلیت اتصال به اینترنت دارد و مجهز به فناوری تشخیص چهره است. این حیوانات خانگی رباتیک بسیار پیشرفته اغلب هزاران دلارقیمت دارند.

 

با این حال تجربه نشان می‌دهد که این ربات‌ها تاثیر خوبی روی سالمندان می‌گذارند، اما کارشناسان معتقدند که آن‌ها نیاز به مطالعات بیشتری دارند تا به گونه‌ای طراحی شوند که نه تنها آسیبی به این افراد نزنند، بلکه به عنوان همدم و مونس واقعی خود را در دل سالمندان جا کنند.