انسان در انديشه اسلامي عامل است

به گزارش خبرنگار «خبرگزاري دانشجو»، از مشهد، خسروباقري امروز در پنجمين دوره طرح ضيافت انديشه اساتيد كه در دانشكده تربيت بدني دانشگاه فردوسي مشهد برگزار شد، بيان داشت: نيت انسان در عمل اوست؛ البته نيت آن خواستي است كه چنانچه همه چيز بر سر جاي خود باشد، به عمل تبديل مي‌شود، برخي خواسته‌ها در حد هوس است و بعد از مدتي فروكش خواهد كرد.

وي با بيان اينكه فرق نيت با عمل در زمان است، خاطرنشان كرد: چنانچه زمان وجود داشته باشد، نيت به عمل تبديل خواهد شد؛ بنابراين در صورت نبود زمان نيت به عمل تبديل نمي‌شود و در حد هوس باقي خواهند ماند.

خسروباقري اعمال بيروني دروني فردي جمعي متبوع اضطرار‌آور صالح و طالح را گونه‌هاي عمل دانست و خاطرنشان كرد: در قرآن هوا در درجه اول منفي نيست؛ بلكه قرآن هوا را همان ميل و كشش مي‌داند؛ اما زماني كه هواي نفس، نفس اماره باشد، آن را منفي مي‌داند.

اين استاد دانشگاه ادامه داد: انسان هميشه در حال شدن است كه مي‌تواند منفي يا مثبت ارادي يا غيرارادي باشد؛ بنابراين شدن با گونه‌هاي مختلف در ما رخ مي‌دهد.

خسروباقري گفت: هويت يافتني است و يا مي‌تواند ساختني باشد؛ به طور مثال هويت جنسي تاريخي و يا ملي يافتني است؛ بنابراين ارادي نیست؛ اما هويت ساختني ناشي از عمل آدمي است.

وي با بيان اينكه ماهيت ذاتي است؛ اما هويت خير گفت: ايمان آوردن خود يك عمل است بدون شناخت گرايش و تمايل نمي‌توان ايمان آورد ايمان را نمي‌توان با اكراه همراه كرد؛ بلكه ارادي است و آوردني است.

خسروباقري با بيان اينكه ايمان نمي‌تواند ظاهري باشد؛ بلكه اسلام است كه توانايي ظاهري دارد، تصريح كرد: ايمان در قلب آدمي است؛ بنابراين ظاهري نيست؛ بلكه مي‌تواند مرحله‌اي باشد.

وي با اشاره به اينكه عمل مسئوليت‌آور است، بيان داشت: تا زماني كه شناخت گرايش و تمايل به عمل تبديل شد و عمل آثار عينيت به خود گرفت، چنانچه اقدامي را بدون سنجش انجام داد، آسيب‌زا خواهد بود؛ البته گاهي نيت مثبت اما عمل منفي است، در روايات آمده خداوند گاهي انسان را دوست مي‌دارد؛ اما از عمل او متنفر است، اين به معناي سنجش نادرست اقدامات توسط انسان است.

اين استاد دانشگاه ضمن اشاره به اينكه برخي از روي ناآگاهي اقدامات منفي انجام مي‌دهند؛ هرچند كه انسان‌هاي دوست داشتني هستند، خاطرنشان كرد: اعمالي كه آدمي انجام مي‌دهد، چه مثبت و يا منفي بر محيط اطراف اثرگذار است.

خسروباقري با بيان اينكه برخي اعمال تعيين كننده مسير هستند، گفت: در انديشه اسلامي انسان عامل است؛ بنابراين اساتيد بايد به شاگردان خود به عنوان يك عامل بنگرند.

وي در پايان گفت: چنانچه در تعليم و تربيت توانستيم علم را به درستي بشناسانيم، آن گاه به درستي تعليم داده‌ايم؛ در غير اين صورت تعليم و تربيت استاد نادرست خواهد بود./155ب2/