به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، احمد قندهاری عصر دیروز در جلسه «کمیابی آب و تهدیدات امنیتی» در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: موضوع آب از نگاه امنیت دارای چند نکته است اول اینکه توسعه، بخشی از یک دوره زمانی ماست و ما در حوزه روستایی دارای یک عقب افتادگی جدی هستیم که این موضوع باعث رقابت در استفاده از آب را تشدید کرده است.
وی ادامه داد: ما از محیط درک صحیحی نداشتیم و صرفا محل مصرف را عوض میکنیم، به همین دلیل سدسازی با این عظمت توجیه نداشت و در طراحی این سدها اندازه سرریز، سه تا چهار برابر محاسبات امروز بوده است. از دیگر موارد منفی حوزه آب، آسیب دیدگی منابع پایین دست است.
مدیر مطالعات پایه منابع آب، آب منطقه ای خراسان رضوی تصریح کرد: مسائل اجتماعی مدت کوتاهی است که مطرح شده و هم اکنون نیز مکان تحقیقاتی برای مسائل اجتماعی در وزارت نیرو نداریم؛ با اینکه ما در سازه تقریبا دیگر مشکلی نداریم؛ اما هنوز در این موضوع توقف کرده ایم.
قندهاری با بیان اینکه علم باید در خود مجموعه تولید شود، گفت: متاسفانه در زمینه کشاورزی کاری انجام نداده ایم. قشر بزرگی در کشور ما کشاورزند که متاسفانه ما در این حوزه به تکنولوژی و انتقال سواد کافی توجهی نکردهایم.
مدیر مطالعات پایه منابع آب، آب منطقه ای خراسان رضوی با بیان اینکه جاذبه ای به نام شهر را نتوانسته ایم برای روستائیان مدیریت کنیم، خاطرنشان کرد: در حوزه آب بیشتر کارها پشت میز است و کشاورزی عقب ماندگی جدی دارد. اگر نگاهی به مهاجرت از روستاها داشته باشیم نگاه امنیت آبی مهمتر میشود.
یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب اضافه برداشت آب در خراسان رضوی در ۲۰ سال آینده
در ادامه مهدی جمشیدی، مدیر عامل سابق ابفای خراسان رضوی گفت: یکی از عیبهای بزرگ ما این که مسئولین حاضر نیستند واقعیت هارا به مردم و دانشگاهیان بگویند. به استناد استانداردهای بین المللی برداشت آب از منابع زیر زمینی باید بین ۲۰ تا ۴۰ درصد باشد، یعنی ما تنها از ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیون متر مکعب آب تجدید شونده حق برداشت داشتیم.
وی ادامه داد: امروز یک میلیارد و دویست میلیون متر مکعب اضافه برداشت میکنیم که این میزان در خراسان رضوی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب برداشت آب از سفرههای زیرزمینی است.
جمشیدی بیان داشت: در صورت عدم چاره اندیشی و با توجه به افزایش رشد جمعیت و نیاز آب در ۲۰ تا ۲۵سال آینده، اضافه برداشت آب در خراسان رضوی به یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب در سال خواهد رسید که این به معنای رخ دادن فاجعه ای بزرگ است.
مدیر عامل سابق ابفای خراسان رضوی تاکید کرد: آمارها باید به صورت دقیق به اطلاع مردم برسد و مردم باید در این زمینه فکری کنند، چرا که مدیران و مسئولین واقعا کاری نتوانسته اند انجام دهند. متاسفانه مدیران مسئول، آگاهی کافی را برای اداره آب نداشتند. در گذشته مردم آب را اداره میکردند و به دولت ها هم کاری نداشتند؛ اما در ۵۰ سال گذشته مدیریت تغییر کرد.
مدیر عامل جمعیت ناجیان آب افزود: دولت تصمیم به مدیریت و کنترل چاهها گرفت؛ اما به دلیل عدم مدیریت و کنترل صحیح چاه های غیر مجاز افزایش یافت. ما همینطور خطای سیاستگذاری و قوانین مصوب نادرست داشته ایم. اینکه امروز بگوییم آب امنیتی شده اشتباه است، آب خیلی وقت است که امنیتی شده و وقتی که ما نمیتوانیم خودمان را با شرایط سازگار کنیم ضربه خواهیم خورد.
جمشیدی با اشاره به اینکه خلاء بیگانگی با مردم را داریم، گفت: هنوز هم مسائل آب را نمیتوانیم مطرح کنیم برخیها توجه نمیکنند که آب برای همه موجودات زنده است و برای همه نسل هاست.
مدیر عامل سابق ابفای خراسان رضوی با انتقاد از عدم حمایت مردم و مسئولین از تشکل ناجیان آب گفت: ما یک سال است که پروانه گرفته ایم و در شورای عالی آب استان مصوبه ای داریم که استاندار موظف است جلسه منظم ماهیانه با ما برگزار کند و برای رفع مشکلات آب اقدام کند. همچنین شورا، گزارش عملکرد ماهیانه دهد. تا انجایی که بنده اطلاع دارم این جلسه از مرداد سال گذشته تنها سه بار تشکیل شده است.
جمشیدی در انتقاد مدل مدیریتی آب نیز گفت: مدل مدیریتی که امروزه آب کشور را اداره میکند کارا نبوده و سیستم دولتی کارامد نیست و به همین دلیل ما توسط تشکل سعی میکنیم مردم را به مشارکت بگیریم که تنها راه حل مشکلات پیشرو مشارکت صحیح دولتیها و مردم است.
اقتصاد ایران از سال ۳۸ تا ۸۶ در بخش کشاورزی کمترین سرمایه گذاری را داشته است
همینطور محمد حسن شریعتی، کارشناس اسبق جهاد کشاورزی در این جلسه ادامه داد: شعار ما با پیروزی انقلاب اسلامی و استقلال بوده و استقلال کشور بدون تامین منابع غذایی محال است، امروزه امنیت غذایی از دستاوردهای هر کشور است، ما باید به اندازه ای واردات مواد غذایی کنیم که منابع کشور در زمان تهدید حفظ شود؛ اما این واردات تا زمانی باشد که به استقلال و آزادی کشور ضربه ای وارد نکند.
شریعتی با بیان اینکه برای امنیت غذایی باید منابع ما حفظ شود که منابع حیاتی ما آب و خاک است، ادامه داد: در زمینه کشاورزی عزم و اراده سیاسی لازم است چرا که با توسعه و پیشرفت تکنولوژی در بخش کشاورزی چالش های امنیت غذایی و کمبود آب برطرف میشود.
وی بیان داشت: با یک لیتر آب میتوانیم یک هکتار زمین را ابیاری کنیم اما در گلخانه با سه دهم لیتر میتوانیم ۱۰ برابر زمین محصول برداشت کنیم. اقتصاد ایران از سال ۳۸ تا ۸۶ در بخش کشاورزی کمترین سرمایه گذاری را داشته و این باعث تاسف است. متاسفانه امروز ۹۰ درصد کشاورزان ما به دنبال سود اوری فوری هستند.
شریعتی در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه دولتی ها اصلا باور ندارند که مردم میتوانند مشکل آب را حل کنند. میزان آب قابل برداشت برای همه بخش ها باید مدیریت شود. امروزه میخواهند آب را از کشاورزی بگیرند و به صنعت ببرند، باید آب را کنترل کرد. یکی از راه های کنترل، قیمت گذاری آب نسبت به محصول کشاورزی است برای مثال باید قیمت آب برای هندوانه و گندم متفاوت باشد و دولت باید یارانه به آب بدهد.
از حواشی این جلسه این بود که متاسفانه برخی از افرادی که از کارشناسان سوال میپرسیدند در خلال طرح سوال خود به نظام مقدس جمهوری اسلامی و جامعه روحانیت توهین می کردند که متاسفانه از طرف کارشناسان موضع گیری هایی انجام نشد و این اقدام را محکوم نکردند.