غلامی: ضامن جرم دانشجویان بیرون از دانشگاه نیستیم / سیاست‌ کلان وزارت علوم حمایت از کرسی‌های آزاداندیشی

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در جمع نمایندگان اتحادیه ها و تشکل های دانشجویی، گفت: اینکه جلسات این چنینی کم تشکیل می شوند به خاطر گرفتاری های دیگری است نه اینکه خواست و میل بنده باشد. در هر حال بنده هیچ مشکلی برای اینکه به حرف های دانشجویان گوش بدهم ندارم؛ چون از سال 51 تاکنون در دانشگاه هستم و در این فضا رشد کرده ام.

وی با بیان اینکه عبارت فعالیت های سیاسی در کشورمان نیاز به یک تبیین دارد؛ چون هر کسی از ظن خود فعالیت های سیاسی را تعریف می کند و به همین علت است که سیاسی کاری زیاد شده است، افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در مورد دانشجویان اشاره کردند که شناخت سیاسی و آشنایی به مسائل سیاسی بله و سیاسی کاری خیر با این وجود گرفتاری ها ی ما متاثر از این سیاسی کاری ها است.

وزیر علوم با اشاره به اینکه حب و بغض های گروهی، جناحی و دسته ای نباید باعث شود که هر آنچه را دیگران انجام می دهند عیب ببینیم و این موضوع در محیط های دانشجویی با توجه به نگاه عادلانه، آرمان خواهی و نگاه صادقانه که دربین دانشجویان وجود دارد خیلی مهم است، گفت: قریب به اتفاق دانشجویان در فعالیت های سیاسی صادقانه وارد می شوند ولی وقتی تحلیل ها را در یک مسیر پیش می برند، ممکن است ناخواسته دچار برخی سوء گیری ها شوند.

غلامی با بیان اینکه تاکنون تعداد زیادی کرسی آزاداندیشی در سطح دانشگاه ها برگزار شده است، افزود: وزارت علوم به لحاظ ساختاری بیشتر سیاست های کلان را تدوین می کند؛ با این وجود ما هر روز روسای دانشگاه ها را به صف نمی کنیم تا به آنها بگوییم شما امروز باید این کار را و فردا هم باید کار دیگری را انجام دهید و لذا روسای دانشگاه ها با توجه به ساختار مستقل دانشگاه ها از باب مدیریت تصمیات را خودشان می گیرند و تشخیص با خودشان است و ما این تصمیمات را رصد می کنیم و حمایت هایی هم که لازم باشد، در طول مسیر انجام می دهیم.

وزیر علوم حمایت از کرسی های آزاداندیشی را جزو سیاست های کلان وزارت علوم دانست و گفت: قطعا باید بدنه دانشگاه ها و اساتید برای برگزاری کرسی های آزاداندیشی پا به عرصه بگذارند. در هر حال ما اساتیدی را در دانشگاه ها داریم که توانایی برگزاری کرسی های آزاداندیشه ای به صورت سلسله کرسی ها را دارند؛ اما اینکه چرا در این راه قدم نمی گذارند باید برویم و با آنها صحبت کنیم.

غلامی اظهار کرد: اینکه برخی اشخاص محور اصلی تمام کرسی های آزاداندیشی در سطح کشور باشند، این خوب نیست؛ چرا که به مرور جاذبه کرسی ها از بین می رود؛ لذا باید تمام ظرفیت های دانشگاه ها برای کمک گرفتن از اساتید جهت برگزاری کرسی های آزاداندیشی به کار گرفته شود. در هر حال ما نیز سعی خواهیم کرد تا مشوق های خاصی را برای کمک گرفتن از اساتید در امر برگزاری کرسی های آزاد اندیشی به کار ببریم و پیگیری های تشکل های دانشجویی نیز می تواند به این موضوع کمک کند.

وی بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی را یکی از مشکلات جامعه دانست و افزود: در یک بازه زمانی بدون مطالعه تعداد زیادی دانشگاه و مراکز آموزش عالی در کشور ایجاد شد و یک و نیم میلیون نفر نیز در یک سال در کنکور شرکت کردند. در هر حال طی آن سالها پذیرش دانشجویان فقط بر اساس درخواست بود بدون آنکه به این موضوع فکر کنیم که قرار است این دانشجویان در کجا به کارگیری شوند.

غلامی تصریح کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مراکز مختلف کشور کارشناسان خارجی در حوزه پزشکی، نظامی، صنعت و نفت حضور داشتند؛ با این وجود خیلی از این کارشناسان یا خودشان از ایران رفتند و یا از آنها خواسته شد که بروند با این وجود دانشگاه ها تا اوایل دهه ۷۰ توانستند کل خلاء کارشناسان را برطرف کنند و عملکرد خوبی نیز از خود به جا بگذارند.

وزیر علوم با بیان اینکه از اوایل دهه ۷۰ تا دهه ۸۰ روند توسعه پژوهش به خصوص با پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی توسعه پیدا کرد و همین موضوع باعث شد که جایگاه علمی نظام جمهوری اسلامی ایران در دنیا به جایی برسد که در میان کشورهای صاحب نام اسمی داشته باشد، خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب بارها تاکید کرده اند که نگذارید جایگاه علمی کشور پایین بیاید در هر حال با توجه به نگرانی هایی که رهبر معظم انقلاب داشتند جایگاه علمی کشورمان طی دو سال از رتبه ۱۷ و ۱۸ به رتبه ۱۶ رسید و در ارزیابی که امسال صورت گرفته است این جایگاه در سال ۲۰۲۰ به رتبه ۱۵ ارتقاء یافته است.

غلامی با اشاره به اینکه در هیچ کجای قانون اشاره نشده است که وزارت علوم باید برای فارغ التحصیلان دانشگاهی شغل ایجاد کند تصریح کرد: بنده در هیچ دوره ای ندیده ام که نهادهای برنامه ریز همچون سازمان برنامه و بودجه و یا سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق به دانشگاه ها گفته باشند ما برنامه پنج ساله توسعه نوشته ایم و این برنامه متضمن تحقق این اهداف است و این اهداف این تعداد نیرو را در رشته های علوم انسانی، مهندسی و علوم پایه می خواهد. در هر حال در این زمینه نیز نیازمند تغییر هستیم و باوجود اینکه ما نیز این موضوع را پیگیری کرده ایم اما آنچه را که می خواستیم محقق نشده است.

وزیر علوم گفت: سازمان برنامه و بودجه متولی برنامه ریزی و تبیین نیاز نیروی انسانی کشور است و بعد دانشگاه ها باید در قالب آموزش های دولتی و غیر دولتی به تربیت این نیروی انسانی بپردازند.

وی با بیان اینکه توسعه شرکت‌های دانش بنیان در کشور موفق بوده و لذا توسعه این شرکتها بخشی از جریان ایجاد امید در فارغ التحصیلان دانشگاه ها بوده یادآورشد: سالیانه بین ۳ تا ۵ هزار عضو هیئت علمی جدید در وزارت علوم استخدام می شوند و این در حالی است که تعداد فارغ التحصیلان خیلی بیشتر از این تعداد هستند؛ البته جذب هیات علمی نیز باید در یک جریان تامین بودجه، ایجاد ظرفیت در دانشگاه ها و موارد دیگر صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه در بحث جذب هیات علمی شاید در رابطه با آن جایی که ارزیابی های علمی انجام می شود نگرانی هایی وجود داشته باشد، تصریح کرد: زمان ارزیابی های علمی چند نفر از اعضای گروه های علمی می نشینند و از بین دو یا سه نفر که برای جذب معرفی شده‌اند یک نفر را انتخاب می کنند؛ با این وجود این اختیاری است که به گروه های علمی داده شده است اما اینکه بعداً در این گروهها دخالت و اغراض شخصی در جذب افراد اثرگذار باشد، قابل رد و نفی نیست. در هر حال تصور بنده این است که در جامعه علمی باید این موارد به حداقل ممکن برسد.

 

وزیر علوم در بخش دیگری از اظهارات خود افزود: امسال معاونت فرهنگی وزارت علوم تلاش بسیار زیادی برای تامین منابع مالی داشته اما واقعیت این است که یک مشکل قدیمی در رابطه با بودجه آموزش عالی کشور داریم و آن هم این است که در تقسیم بندی های بودجه کشور بودجه آموزش عالی را در زمره خدمات قرار داده اند و این در حالی است که ما این تقسیم بندی را قبول نداریم و بارها هم پیگیری کرده ایم و خواسته ایم بودجه وزارت علوم در زمره سرمایه گذاری تلقی شود ولی هنوز تغییری صورت نگرفته است.

غلامی بیان کرد: در توزیع اعتبارات با منت و لطفی که نسبت به دانشگاهها وجود دارد این بودجه رشد بیشتری نسبت به سایر دستگاه ها داشته ولی این رشد همیشه کمتر از آن چیزی است که روسای دانشگاه ها را قانع کند.

وی با بیان اینکه دانشگاه ها هر کدام ردیف بودجه ای دارند و وزارت علوم دخالتی در توزیع بودجه به دانشگاه ها ندارد، اظهار کرد: بنده در جلسات هیات دولت خیلی حرف نمی زنم و بیشتر مستمع هستم؛ با این وجود در جلسه اخیر هیات دولت نوبت من بود که حرف بزنم با این وجود در این جلسه آنقدر حرف زدم که آقای جهانگیری گفت به اندازه آنچه که حرف نزده بودی امروز حرف زدی در هر حال این حرف ها بی تاثیر نبود ولی باز هم به هدفمان نرسیدیم.

 

وزیر علوم با اشاره به اینکه بودجه وزارت علوم امسال ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته بوده است، گفت: در سال 96 و ۹۷ با وجود اینکه خیلی از دستگاه ها بودجه خود را به طور کامل نگرفتند؛ اما ما توانستیم ۱۰۰ درصد بودجه مصوب دانشگاه ها را به طور کامل جذب کنیم؛ اگر چه بودجه وزارت علوم به طور کامل جذب نشد.

غلامی به موضوع درآمد زایی دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: دانشگاه ها با پذیرش دانشجوی نوبت دوم به فروش آموزش و آموزش پولی متهم می‌شوند؛ با این وجود باید این موضوع را حل کنیم.

وی با بیان اینکه دانشگاه های دنیا با پذیرش دانشجویان خارجی کسب درآمد می کنند مثلا تعداد زیادی دانشجوی ایرانی در ترکیه درس می خوانند و پول خود را در دانشگاه های این کشور هزینه می کنند، اضافه کرد: برای پذیرش دانشجوی خارجی در دانشگاه های ایران خیلی دیر شروع کردیم و از طرفی جاذبه های که به صورت عام در دیگر کشورها وجود دارد، ممکن است در کشور ما وجود نداشته باشد؛ با این وجود ایران می تواند مقصد دانشجویان کشورهای اسلامی و متدینینی باشد که دوست دارند در یک محیط سالم از لحاظ اعتقادی و فرهنگی زندگی کنند.

 

وزیر علوم با بیان اینکه هنوز زیرساخت‌های لازم برای پذیرش دانشجویان خارجی در کشورمان فراهم نشده است اگر چه در سه چهار سال اخیر اقداماتی صورت گرفته و جذب دانشجویان خارجی نیز بیشتر شده افزود: در این چند سال تلاش بنده این بوده که سایت فلان دانشگاه بزرگ کشور به گونه‌ای طراحی شود که بتواند ظرف دو تا سه هفته به دانشجویان خارجی پذیرش بدهد ولی پذیرش دادن در دانشگاههای ما هنوز خیلی کند است.

وی با اشاره به این که زحمات زیادی در حوزه پژوهش و فناوری وزارت علوم کشیده شده است و ما گزارش اقدامات صورت گرفته در این حوزه را نیز برای مسئولین و همچنین رهبر معظم انقلاب فرستادیم، بیان کرد: قطعاً رونق اقتصادی در کشور یکی از تضمین های ضروری برای توسعه ارتباط با صنعت است؛ البته از زمانی که بنده به وزارت علوم آمده‌ام آیین نامه فرصت مطالعاتی در صنعت تنظیم شده و در حال اجراست؛ به گونه ای که دانشجویان دکتری برای فرصت مطالعاتی و دانشجویان کارشناسی برای کارآموزی به صنعت می‌روند همچنین اعضای هیئت علمی جوان که از ابتدای سال ۹۸ استخدام می شوند قبل از رسمی شدن الزاماً باید حداقل ۶ ماه برای فرصت مطالعاتی به صنعت بروند و در این بخش نیز آیین نامه خوبی تنظیم شده است؛ به گونه ای که جدای از حقوق این افراد که وزارت علوم آن را می پردازد اگر این افراد طرحی را برای آن دستگاه اجرا کنند و به ازای آن پولی بگیرند ما ممانعتی ایجاد نمی کنیم.

وزیر علوم به برگزاری کارگاه های مهارت آموزی ویژه دانشجویان کارشناسی و حمایت از پایان نامه های تقاضا محور به عنوان بخشی از اقدامات صورت گرفته در دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: طبق آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی، ارتقای اساتید بر اساس ارزیابی فعالیت های علمی، آموزشی، فرهنگی و اجرایی در طول خدمت صورت می گیرد. با این وجود در بخش پژوهش اکثر دانشگاهها برای ارتقای اساتید بر روی مقالات ISI تاکید دارند به همین دلیل ما سال گذشته آیین نامه اصلاحی ارتقاء را که اصل آن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است پیشنهاد کردیم و در حال حاضر نیز کارگروه‌هایی را با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل داده ایم و در حال بررسی این پیشنهاد هستیم.

وی با بیان اینکه ما ظرفیت یکی از بندهای آیین نامه ارتقای اساتید را که اجازه می دهد فعالیت های کاربردی اساتید نیز امتیاز بگیرد باز کرده ایم، تصریح کرد: اعلام کرده ایم امتیاز فعالیت های کاربردی اساتید معادل مقالات خارجی باشد تا هر استادی که می تواند از این طریق حداقل ها را برای ارتقاء کسب کند چون از یک جایی که اساتید حداقل ها را تامین نکنند پرونده ارتقاء آنها متوقف می شود.

 

وزیر علوم در واکنش به انتقادات مطرح شده نسبت به عملکرد دولت، تصریح کرد: به نظر من نگاه ها نسبت به دولت نگاه های تندی است؛ اما اجازه بدهید در این رابطه اظهار نظر نکنم فقط می خواهم بگویم در این شرایط هر نگاه تندی می تواند آثار زیانباری بیش از آن منفعتی که دنبالش هستیم به بار بیاورد.

 

غلامی با بیان اینکه ما به فضای عقلانی دانشجویان و دانشگاه ها افتخار می کنیم و تلاش خواهیم کرد از فعالیت ها بیشتر حمایت کنیم، اظهار کرد: من همه جا گفته ام فعالیت های دانشجویان ما معلوم است و واکنش هم واکنش های عقلانی است؛ با این وجود قرار نیست دانشجویان ما چه در بیرون و چه در داخل بازیچه قرار بگیرند.

وی بیان کرد: دانشجو در فضای بیرون از دانشگاه یک شهروند است و اگر جرمی مرتکب شود ما نمی توانیم بگوییم او را ببخشید چون او دانشجو است؛ با این وجود در جریان اتفاقاتی که افتاد، باوجود تمام سختی ها و مسائلی که بود ما تمام تلاش خود را کردیم و با همکاری های قوه قضاییه به ویژه از زمانی که آقای رئیسی آمده اند، اقدامات بسیار مثبت بود و تا قبل از این وقایع هیچ کدام از دانشجویان باوجود حکم هم داشتند فقط به خاطر شان دانشجویی زندان نرفتند.