همزمان با ایام الله دهه فجر «خبرگزاری دانشجو» در گفتگو با دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی و دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان ضمن بازخوانی آرمانهای اصیل انقلاب به بررسی میزان تحقق این آرمانها پرداخت.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ از استکبارستیزی، عدالت، آزادی، استقلال و برابری میتوان به عنوان شاخصترین آرمانهای انقلاب اسلامی نام برد. از زمان آغاز نهضت ملت ایران به رهبری امام خمینی همواره این آرمانها متاثر از باورهای دینی مردم ستمدیده نقش به سزایی در بسیج تودهها علیه رژیم پهلوی داشته اند. در آنها سالها که ایران تحت سلطه استبداد و نفوذ استکبار قرار داشت هر یک از آرمانهای انقلاب به عنوان حلقهای از یک زنجیر فولادین اراده ملت ایران را در مبارزه با حکومت دست نشانده محمد رضا پهلوی مصممتر میکرد و با همین روحیه بود که سرانجام شاه و حامیان غربی اش مجبور به تسلیم شدن در برابر اراده و خشم برافروخته انقلابیون شدند.
امروز ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد و ملت ایران هر ساله این ایام را به یاد آن روزها و سالهای غرور آفرین گرامی میدارند، اما با این وجود سوالی که همواره در گوشه ذهن مردم وجود دارد این است که انقلاب اسلامی تا چه میزان توانسته در تحقق شعارها و آرمانهای خود موفق عمل کند؟ مسئلهای که نباید از آن غافل شد این است که انقلاب اسلامی از همان ابتدا با سد بزرگی از موانع که ساخته و پرداخته دشمنان داخلی و خارجی بودند مواجه شد و البته در کنار این موانع برخی سوء مدیریتها که ناشی از عملکرد دولتها و یا قوای دیگر بوده نیز شرایطی را رقم زد تا امروز نتوان با اطمینان گفت که آرمانهای انقلاب اسلامی در برخی حوزهها به طور کامل محقق شده اند.
بدون شک اگر فشارها و تحریمهای خارجی نبود انقلاب اسلامی میتوانست با سرعتی به مراتب بیشتر از شرایط کنونی در مسیر آرمانها و شعارهای دوران انقلاب گام بردارد و البته نباید از حق بگذریم که چه بسا اگر هر کشور دیگری به غیر از ایران تحت این همه تهاجم نظامی، فرهنگی و اقتصادی قرار میگرفت شاید امروز هیچ اثری از آن بر روی نقشه جهان باقی نمیماند، اما ملت ایران باز هم با تاسی به آرمان استقلال طلبی و عزت طلبی که جزو آرمانهای اصیل انقلاب به شمار میآیند فرصت هر گونه زیاده خواهی را از دشمنان داخلی، منطقهای و جهانی گرفتند.
با این اوصاف «خبرگزاری دانشجو» در گفتگو با مقصود درودی دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی و توحید تقی زاده دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان ضمن بازخوانی آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی به بررسی میزان تحقق این آرمانها و ظرفیت و موانع پیش روی آنها پرداخته است.
دانشجو:۴۲ امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برای بازخوانی شعار و آرمانهای اصیل زمان مناسبی میتواند باشد، از نظر شما طرح و بسط این آرمانها چقدر در بسیج تودههای مردم در شکل گیری انقلاب نقش داشته است؟
درودی: در روایات دینی از ۴۰ سالگی به عنوان سن پختگی انسانها یاد شده؛ از این رو میتوان از ۴۲ سالگی انقلاب اسلامی به عنوان پختگی یک جامعه تعبیر کرد به همین دلیل از این به بعد باید حرکت ما به سمت اهداف و آرمانهای انقلاب پختهتر و عاقلانهتر از گذشته باشد و البته بیانیه گام دوم انقلاب نیز ناظر به همین موضوع است.
ضرورت بازخوانی آرمانهای انقلاب در مواجه با جنگ هیبریدی دشمن
کشورمان پس از هشت سال دفاع مقدس با جنگ نرم به عنوان یک جنگ شناختی و هیبریدی مواجه شد در این جنگ هویت و ارزشهای یک جامعه اسلامی از سوی نظام سرمایه داری غرب مورد تهاجم قرار گرفت و تلاش شد تا با کمک رسانههای بزرگ دنیا جوانان را نسبت به باورها و آرمانهای انقلاب اسلامی دچار شک و شبهه کنند. در این فضا ما نیازمند بازخوانی آرمانهای انقلاب هستیم تا هم جوانان و نوجوانان را به سلاح ایمان مجهز کنیم و هم بتوانیم مسیر پختگی انقلاب را با همراه کردن مردم با انقلاب پشت سر بگذاریم.
اگر ما بتوانیم آرمانهای انقلاب اسلامی را به مانند امام خمینی و رهبر معظم انقلاب به زبان مردمی بازگو کنیم مردم، امروز نیز به مانند اوایل انقلاب نقشها و نسبتهای خود را با انقلاب اسلامی پیدا میکنند و در مواقعی مانند گفتمان سازی، مطالبه گری و پیاده سازی آرمانها که جمهوری اسلامی نیازمند حضور آنهاست با ورود به صحنه به ایفای نقش میپردازند و ما این نقش آفرینی را به بهترین شکل ممکن در جریان اجرای طرح مواسات شاهد بودیم.
نقش آرمانهای انقلاب در مبارزه با ظلم و فساد پهلوی
تقی زاده: اگر میخواهیم پویایی و نشاط انقلاب را بررسی کنیم باید ببینیم که این انقلاب تا چه میزان به آرمانهای خود دست یافته و یا اینکه پس از گذشت این بازه تاریخی چقدر نسبت به این آرمانها دغدغه دارد و آنها را مطالبه میکند.
استقلال، آزادی، عدالت، مردم سالاری و مبارزه با فساد جزو آرمانهای اصلی انقلاب اسلامی به شمار میروند و چون این آرمانها برآمده از ذهن و دل تمام مردم هستند و نه یک گروه و جریان خاص از این رو همواره دغدغه همه این بوده که این آرمانها در فضای کشور سیطره پیدا کنند؛ پس وجود این آرمانها موجب شد تا مردم علیه فساد، ظلم و بسیاری دیگر از خط قرمزها که حکومت پهلوی از آنها عدول کرده بود انقلاب کنند و این پیروزی مدیون یک حرکت مردمی است.
حرکت قوه قضائیه در مسیر عدالت واقعی
دانشجو: شعارهای انقلاب اسلامی که به مثابه آرمانهای انقلاب مطرح است، مانند استقلال و عدالت، آیا بعد انقلاب دستخوش چه تغییرات یا تحریفی شده است؟ نحوه توجه و عمل به آرمانها در سطح سیاستگذاری تا پیاده سازی را چگونه تحلیل میکنید؟ آیا انقلاب اسلامی نمره مطلوبی از این باب میگیرد؟
درودی: از دو بعد نظری و عملی میتوان به بررسی آرمانهای انقلاب اسلامی پرداخت. به گفته رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب، آرمانهای انقلاب مانند آزادی، اخلاق، برادری، معنویت، استقلال، عدالت و عزت به دلیل اینکه با فطرت پاک بشری درهم آمیخته شدندهیچ وقت بی مصرف و آلوده نمیشوند هر چند که جبهه استکبار همواره تلاش کرده تا این آرمانها را آلوده کند؛ پس ما با مبانی نظری آرمانهای انقلاب مشکلی نداریم وهر فطرت پاک انسانی هم که از بیرون به این آرمانها بنگرد آنها را میپسندد. به تعبیر دیگر ما از این منظر دچار تغییر و یا تحریف در آرمانهای انقلاب اسلامی نمیشویم؛ اما اگر بخواهیم از ساحت عمل به آرمانهای انقلاب بپردازیم این موضوع نیازمند بحث و گفتگو است.
در جمهوری اسلامی هر یک از قوا پرچمدار پیاده سازی آرمانهای انقلاب اسلامی به شمار میآیند. اما این قوا همواره دارای گفتمانها و توانهای متفاونی در پیاده سازی آرمانها بوده اند به همین دلیل ممکن است در این سطح تغییر و یا تحریفی در آرمانها صورت گرفته باشد. مثلا آزادی یکی از گفتمانهای اصیل انقلاب اسلامی است که مبانی آن در سال ۷۶ از سوی یکی از جریانهای سیاسی به عنوان داعیه دار این گفتمان تحریف و در جامعه اجرا شد که از تبعات آن ایجاد تناقضاتی در فطرت پاک بشری و انسانی بود.
همچنین در سال ۸۴ رئیس جمهور وقت با گفتمان عدالت به عنوان یکی از آرمانهای انقلاب اسلامی روی کار آمد و تا حد خوبی توانست این گفتمان را در جامعه پیش ببرد و به تعبیر رهبری، قطار انقلاب را نسبتا به ریل اصلی اش بازگرداند. از طرفی قوه قضائیه به عنوان یکی دیگر از مجریان عدالت در کشور دارای فراز و فرودهای زیادی در کشور بوده، اما از زمان روی کار آمدن حجت الاسلام رئیسی و حرکت این قوه به سمت عدالت واقعی شاهدیم که امید در دلهای مردم زنده شده و این در حالی است که ممکن است در دورههای قبل اتفاقاتی افتاده باشد که گفتمان عدالت باعث شود جمهوری اسلامی دچار ریزش شده و آسیب ببیند، چون قوهای که مسئول اجرا و پیاده سازی آرمان عدالت بوده به وظیفه خود عمل نکرده است.
در اجرای آرمانهای انقلاب اسلامی هر کجا این آرمانها به طور خواسته و یا ناخواسته از سوی مسئولان دچار تحریف و در جامعه اجرا شدند ما نمره قبولی نمیگیریم، اما در هر برههای که اجرای آرمانها به دست مردم و رهبری بوده ما نمره قبولی میگیریم. در مجموع برای اینکه بگوییم انقلاب اسلامی در اجرای آرمانها نمره مطلوبی میگیرد یا نه باید عملکرد انقلاب اسلامی را با دیگر انقلابها مقایسه کنیم و این در حالی است که هیچ کدام از انقلابها در سطح دنیا دوام پیدا نکردند تا آرمانهای خود را پیاده کنند، اما انقلاب اسلامی با وجود ریزشها و رویشهای همچنان به مسیر خود ادامه میدهد و یقینا با تشکیل دولت جوان حزب اللهی در سال آینده تحقق آرمانها سرعت بیشتری نیز به خود میگیرد.
آرمان عدالت تحتالشعاع مصلحتاندیشی و محافظهکاری
تقی زاده: اگر فاکتورهای تعیین شده در راستای تحقق استقلال را بررسی کنیم به این نتیجه میرسیم که کشورمان به طور کامل، شفاف و روشن به آرمان استقلال دست یافته به گونهای که امروز ایران به عنوان یک کشور کنشکر و مستقل در سطح منطقه و جامعه جهانی به ایفای نقش میپردازد و همه نسبت به این موضوع متفق القول اند و این در حالی است که ما پیش از انقلاب یک کشور منفعل در سطح جامعه جهانی بوده ایم.
با پیروزی انقلاب اسلامی پس از گذشت چند صده حکومتی با شاخصهای اسلامی در ایران تشکیل شد و بر این اساس امروز بسیاری از ملتهای اسلامی به انقلاب اسلامی به عنوان یک منشاء اثر مینگرند و با تبعیت از آن علیه ظلم در کشورهای خود قیام میکنند.
مردم ایران در جریان انقلاب علیه فاصله طبقاتی، فساد و رانت قیام کردند. با این وجود اگر چه امروز سطح تحقق آرمان عدالت با پیش از انقلاب قابل مقایسه نیست، اما این آرمان از جمله آرمانهایی است که در مواردی تحت الشعاع مصلحت اندیشیهای برخی اشخاص، محافظه کاری و تعارض منافع قرار گرفته و این زیبنده نظام اسلامی نیست و ما باید برای تحقق این آرمان به معنای واقعی کلمه تلاش کنیم.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سیاست گذاریها و ریل گذاریها از سوی، ولی فقیه به عنوان سیاست گذار اصلی نظام اسلامی صورت گرفته است. با این وجود سیاست گذاریها در خیلی از بخشها موشکافانه و درست انجام شده، ولی در بخش پیاده سازی این سیاستها به دلیل تعارض منافع برخی اشخاص کوتاهیهایی رخ داده که باید مورد پیگیری قرار بگیرند.
یقینا انقلاب اسلامی در بسیاری از حوزهها نه تنها نمره قبولی گرفته بلکه در برخی حوزهها نظیر حوزه دفاعی و امنیت بسیار فراتر از انتظار ظاهر شده، اما در برخی حوزهها مانند اقتصاد و علوم انسانی، چون از گذشته ساختار و چارچوب دینی در سیاست گذاریهای رژیم پهلوی وجود نداشته و از آنجا که در چنین حوزههایی از مرحله سیاست گذاری تا پیاده سازی باید یک صده و یا نیم قرن بگذرد تا شاهد اجرای سیاست گذاریها باشیم در نتیجه انقلاب اسلامی در این حوزهها در مرحله گذار بوده و هنوز نمره قبولی نگرفته اگر چه به نظر میرسد که با پیگیری و تلاش و انجام کار اصولی و اساسی میتوان در این حوزهها هم نمره قبولی گرفت.
یکی از عواملی که موجب شده تا ما از برخی آرمانهای انقلاب دور بمانیم این است که عدهای در کشور در حوزههای اقتصاد، علوم انسانی و سیاست خارجی به جای تاسی به مبانی و معارف دینی به علوم غربی به عنوان یک منبع رجوع میکنند و این یک دوگانگی است که باید برطرف شود. به هر روی اگر ما یک نظام اسلامی هستیم پس باید شاکله اصلی کشور بر روی مبانی اسلامی پایه ریزی شود.
نگاه نمایشی قوه مجریه به عزت و استقلال کشور
دانشجو: آرمانهایی همچون مبارزه با ظلم، جمهوریت، استقلال، عدالت، آزادی و توسعه انقلاب امام خمینی ره در نگاه کارگزاران کشور چگونه است؟ آیا ویترینی و نمایشی به آن توجه میشود؟
درودی: آن دسته از کارگزارانی که سعی کردند مکتب امام را تا پایان مسئولیت خود حفظ کرده و آن را پیاده ساز کنند با آن دسته از کارگزارانی که آرمانهای انقلاب را خواسته یا ناخواسته چه در زمان مسئولیت و حتی قبل از زمان مسئولیت خود به گونه دیگری تعبیر، تفسیر و اجرا کردند، فرق دارند؛ پس ابتدا باید بفهمیم که این مبانی از چه کسی و از کجا گرفته شده و بعد ببینیم که چگونه پیاده شده اند. به عبارت دیگر اگر چشمهای گل آلود است باید بفهمیم که منشاء گل آلود شدن آن کجاست. مثلا یکی از مسئولان که شاید نگاه درستی هم به یکی از آرمانهای انقلاب اسلامی داشته و آن را به خوبی در جامعه پیاده میکرده در اواسط مسئولیت خود با توجه به اتفاقاتی که افتاده نگاه او به آن آرمان دستخوش تغییر شده و نتوانسته روند مثبت قبلی خود را ادامه دهد.
در یکی دو سال اخیر اتفاقات خوبی در راستای اجرای آرمان عدالت رقم خورده، اما در چند سال قبل نگاه به این آرمان کاملا ویترینی و نمایشی بوده مثلا برخورد با مفسدین بزرگ اتفاق نمیافتاد، اما با کولبرها و جرائم خرد برخوردهای بزرگی صورت میگرفت و یا از طرفی با ظلمهای بیرونی چه در داخل و چه در خارج برخوردی نمیشد، اما با ظلمهای کوچک به شدت برخورد میشد پس ما این نگاه نمایشی و ویترینی به آرمانهای انقلاب را در سالهای گذشته داشتیم.
عزت و استقلال از دیگر آرمانهای انقلاب اسلامی به شمار میآیند، اما شعارهایی که قوه مجریه در جهت عزت و استقلال کشور میدهد نه تنها کاملا ویترینی و نمایشی است؛ بلکه موجب سلب عزت و استقلال کشور میشوند؛ که از مصادیق این سلب عزت و استقلال میتوان به عضویت کشور در برخی از معاهدههای بین المللی، نادیده گرفتن ظرفیت و توان داخلی، اتکاء به واردات و گره زدن حل مشکلات کشور و حتی آب شرب مردم به خارج اشاره کرد.
ملت ایران نگاه ویترنی به آرمانهای اصیل انقلاب را برنمیتابند
تقی زاده: مردم ایران در هیچ دورهای زیر بار ظلم نرفته اند و به همین دلیل در دوران پهلوی هم در مقابل ظلم ایستادند و انقلاب کردند و امروز نیز ظلم ستیزی به عنوان یکی از سیاست گذاریها و آرمانهای اصلی انقلاب مطالبه اصلی مردم است به گونهای که میتوان گفت مبارزه با ظلم در کشور نهادینه شده و جنبه ویترینی و نمایشی ندارد و از طرفی تمام مسئولین نیز، چون جزوی از بدنه مردم هستند آنها هم همواره در مقابل ظلم ایستاده اند؛ البته در مواقعی به خاطر برخی از اشخاص کوتاهیها و کم کاریهایی بوده، اما نمیتوان این کم کاریها را به غرب بسط داد و گفت مبارزه با ظلم در داخل کشور ویترینی و نمایشی است.
آزادی به معنای واقعی کلمه یکی از آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی بوده، اما عدهای که منتصب به یک جریان فکری هستند تحریفهایی را در معانی این آرمان ایجاد کردند و همین مسئله باعث شد تا ما امروز یک نگاه چندگانه نسبت به آزادی داشته باشیم و از آنچه که انتظار بوده عقب بمانیم.
اختلافات مسئولان وحدت اسلامی را خدشه دار کرده است
دانشجو: با درنظر گرفتن شرایط فعلی کشور برخی مصادیقی که ناقض آرمانها و شعارهای انقلاب اسلامی هستند را میتوانید نام ببرید؟ و چگونه میشود آنها را بی اثر کرد؟
درودی: یکی از آرمانهای انقلاب اسلامی دستیابی به وحدت و برادری بوده، اما در سطح مسئولان و کارگزاران وحدت و برادری شکل نگرفته به گونهای که امروز دعواهایی را بین قوای مختلف شاهد هستیم که وحدت اسلامی را خدشه دار کرده و دشمن نیز میتواند از این اختلافات سوء استفاده کند و تفرقه بیندازد. به هر روی امروز برخی از مسئولان ما از وحدت دم میزنند، اما نسبت به آن به صورت ویترینی و نمایشی برخورد میکنند.
تقی زاده: محافظه کاری و مصلحت اندیشی که به تعبیر امام خمینی (ره) قتلگاه انقلاب است همواره ناقض آرمانهای انقلاب اسلامی بوده اند و متاثر از آنها در بخشهایی کم کاریهایی صورت گرفته و البته تنها با حرکتهای انقلابی و جهادی میتوان این گرهها را برطرف کرد. همچنین مطالبه مردم از کارگزاران نظام اسلامی این است که خواستهها و تفکرات مردم در اوایل انقلاب و از طرفی خط فکری و تفکرات دینی و سیاسی امام خمینی و رهبر معظم انقلاب را به عنوان پایه گذاران اصلی انقلاب اسلامی بازخوانی کنند چرا که این تفکر در ۴۲ سال گذشته باعث شکوفایی نظام شده است.
روند مثبت تحق آرمان های انقلاب اسلامی
دانشجو: با در نظر گرفتن شعارهای مذکور که بنیادین و در گفتمان اسلام دارای اصالت است، آیا با ساختارها و روح حاکم بر دستگاهها امکان تحقق وجود دارد؟ اساسا میشود روزی را متصور بود که یک موئلفه فکری و اجتماعی (ارمان ها) که سامان دهنده زندگی فردی، اجتماعی و مناسبات حکومت را تعیین میکند، یک نقطه ایده آل داشته باشد؟!
درودی: آرمانهای انقلاب اسلامی برگرفته از اسلام و وحی الهی هستند با این وجود جمهوری اسلامی باید شرایطی را فراهم کند که هم به مسیر دستیابی به این آرمانها خدشهای وارد نشود و هم شرایط برای رسیدن مردم به این آرمانها تسهیل شود.
جمهوری اسلامی بهترین نظامی است که میتواند آرمانهای انقلاب اسلامی را پیاده سازی کند و در جهت تسهیل رفاه مادی و معنوی جامعه گام بردارد؛ اما سوال این است که آیا این نظام هیچ مشکلی ندارد و ساختارهای آن درست است؟ نه. مطمئنا اینگونه نیست. یکی از از نقدهایی که به ساختار جمهوری اسلامی وارد است بحث عریض و طویل بودن ساختارهای آن است؛ چرا که این عارضه موجب شد تا ساختارها چابکی خود را برای تحقق آرمانها از دست بدهند و از طرفی به دلیل افزایش نیروها و عدم شناخت از تمامی آنها فساد گسترش پیدا کند. همچنین موازی کاری در بین ساختارها نقد دیگری است که میتوان به ساختار جمهوری اسلامی وارد دانست.
قطعا برای رسیدن به آرمانهای انقلاب اسلامی با فراز و فرودهای فراوانی مواجه خواهیم شد، اما مسئلهای که نباید از آن غافل شویم این است که گذشت ۴۰ سال از عمر انقلاب برای تحقق تمدن نوین اسلامی عمری نیست و این تازه شروع راه است. با این وجود شاید قضاوت در خصوص اینکه آرمانهای انقلاب محقق شده اند یا نه زود باشد، اما جهت کلی در جهت تحقق آرمانها مثبت بوده به گونهای که رفاه مادی و معنوی مردم نسبت به قبل از انقلاب پیشرفتهای فراوانی کرده است.
نقش بیبدیل علامه مصباح در مقابله با تحریف آرمانهای انقلاب
دانشجو: چالشهای بزرگی که آرمانهای انقلاب را خدشه دار میکند چه مواردی هستند؟ چگونه میتوان این چالشها را خنثی کرد؟ آیا در این مقطع نیازی به اصلاح و بازتعریف آرمانها است؟
درودی: بزرگترین چالشی که به آرمانهای انقلاب خدشه وارد میسازد تحریف این آرمان هاست؛ مثلا امروز تعریفی از عدالت ارائه میشود که شاید باب میل خیلی از جوانان باشد، اما تعریف اصلی از عدالت نیست و یا در دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ تعریفی از آزادی ارائه شد که از تعریف اصلی این آرمان به دور بعد بود. به هر روی امروز راه مقابله با این تحریفها تبیین است به این صورت که باید از افراد صالح و عالم، قشر نخبگانی و تشکلهای دانشجویی بخواهیم تا آرمانهای انقلاب را تبیین کنند و از جمله افرادی هم که توانست در این زمینه به خوبی قدم بردارد علامه مصباح یزدی بوده است.
ایجاد دو قطبیهای کاذب یکی دیگر از قالبهایی است که برای تحریف آرمانها مورد استفاده قرار میگیرد؛ از این رو ضرورت دارد تا قشر نخبگانی ضمن مقابله با این دو قطبیهای کاذب، دو قطبیهای صادق را برای مردم بازگو کنند. همچنین قدم دیگر دشمن برای مقابله با انقلاب اسلامی و ناکارآمد نشان دادن آن ناامید کردن مردم از تحقق آرمانها با استفاده از شبهه افکنی در بین قشرهای مختلف حتی مسئولان ماست به گونهای که میبینیم برخی از مسئولان میگویند اگر آمریکا بخواهد با یک دکمه صنعت هستهای ایران را نابود میکند و یا گفته میشود ما توان تولید کوچکترین نیازهای خود را نداریم.
هدف دشمن این است تا با ناکارآمد نشان دادن انقلاب اسلامی مردم را به رویارویی با نظام وادار سازد؛ اما راه علاج در مقابله با ناامید کردن مردم، امیدآفرینی و نشان دادن موفقیتهای جمهوری اسلامی در حوزههای مختلف است تا در نهایت مردم نیز دست به انتخابهایی بزنند که بتوانند سازوکار ساختارها را برای رسیدن به آرمانها تسهیل کنند.
آرمان استکبارستیزی در مکتب شهید سلیمانی
تقی زاده: چالشهای پیش روی انقلاب اسلامی را میتوان به چالشهای نظری و چالشهای عملی تقسیم بندی کرد. چالشهای نظری از آنجا نشات میگیرد که عده قلیلی در داخل کشور تلاش میکنند تا مبانی غربی اعم از لیبرالیسم و سکولارسم را در دل مبانی تئوری و نظری انقلاب اسلامی بگنجانند و این مسئلهای است که باید با کمک تفکرات اصیل انقلاب آن را اصلاح کرد. همچنین در حوزه چالشهای عملی انقلاب اسلامی با سه چالش منطقه ای، بین المللی و داخلی مواجه است.
امروز مسائل اقتصادی اعم از اشتغال و تورم و آسیبهای اجتماعی همچون اعتیاد از جمله چالشهای داخلی انقلاب اسلامی به شمار میروند که میتوان این چالشها را با سیاست گذاری و مدیریت جهادی به فرصت تبدیل کرد و البته بازخوانی شعارهای انقلاب نیز میتواند به مدیران در اتخاذ تصمیات و سیاست گذاریها در جهت رفع چالشهای داخلی کمک کند. در حوزه چالشهای بین المللی نیز انقلاب اسلامی همواره با سیاستهای خصمانه آمریکا مواجه بوده، اما در این رویارویی ما به واسطه آرمان استقلال و استکبارستیزی تا حدودی موفق شده ایم به گونهای که میتوان گفت طی این مدت آمریکا به اندازهای که از ایران شکست خورد در طول تاریخ از هیچ کشوری شکست نخورده است.
تحریمهای ظالمانه چالش دیگری است که انقلاب اسلامی طی این سالها در عرصه بین الملل با آن روبرو بوده و این چالشی است که زائیده تفکرات مستکبران علیه کشورهای آزادیخواه جهان است و تنها راه مقابله با آن نیز استفاده از ظرفیتهای داخلی با تکیه بر اقتصاد مقاومتی است. در حوزه چالشهای منطقهای نیز ما امروز شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه هستیم که مواجه با این تحولات دیپلماسی انقلابی همراه با مقاومت را میطلبد؛ چون این دیپلماسی در عراق، سوریه، یمن و لبنان پاسخگوی گزافه گوییهای استکبار جهانی بوده است.
متاسفانه بعضا شاهدیم که سیاست خارجه کشورمان از شعائر انقلاب اسلامی فاصله میگیرد به همین دلیل ما در حوزه سیاست خارجه نیازمند یک دیپلماسی درست و افرادی با تفکر شهید سلیمانی هستیم تا بتوانند مطابق مکتب شهید سلیمانی عمل کنند.
دانشجو: با توجه به چند دولتی که در عمر ۴۰ ساله انقلاب در مسند مدیریت بودند و هر کدام به نحوی و با یک دریچهای به شعارهای انقلاب توجه کردند و این خود موجب شده نحوه توجه و عمل بعضاً تفاوتهای فاحشی با یکدیگر داشته باشند، این موضوع میتواند یک مانع باشد یا خیر؟ آیا حالت مطلوبی وجود دارد که با تغییر دولتها نحوه عمل و میزان موضوعیت داشتن شعارها نوسان نداشته باشد؟
درودی: بنده تغییر دولتها و نگاههای متفاوت به آرمانهای انقلاب را یک نکته مثبت میدانم و قائل به این نیستم که همه دولتها باید به یک آرمان بنگرند. چون اگر ما صرفا بخواهیم یک آرمان را محقق کنیم مابقی آرمانها روی زمین میمانند و اگر هم بخواهیم تمام آرمانها را با یک نفر و با یک نگاه پیاده کنیم هیچ وقت به پیشرفتی در این مسیر نمیرسیم.
خطر تحریف در کمین آرمانهای اصیل انقلاب
نکتهای که نباید از آن غافل شویم این است که باید مراقب باشیم تا آرمانهای انقلاب اسلامی چه در مبانی و چه در مرحله پیاده سازی دچار تحریف نشوند؛ البته یکی از کارکردهای ابلاغ سیاستهای کلی از سوی رهبر معظم انقلاب نیز این است که مانع انحراف آرمانها شوند و این آرمانها حداقل با کمترین میزان تلفات و هزینه به سر منزل مقصود برسند.
در این چند دهه که از عمر انقلاب اسلامی میگذرد با پررنگ شدن آرمانهایی مانند آرمان سازندگی بعد از جنگ تحمیلی اقدامات خوبی در جهت عمران و آبادانی کشور انجام شد؛ البته این آرمان آسیب تجمل گرایی را نیز در پی داشت به گونهای که رهبر معظم انقلاب در همان دوران آن را نفی کردند و مسئولان را مورد عتاب و خطاب قرار دادند. همچنین از زمانی که آرمان آزادی و یا بحث گفتگوی تمدنها مطرح شد پیشرفتهایی در کشور به دست آمد، چون این ایده نشان میداد که ایران در زمینه مذاکرات و گفتگو با دیگر کشورها منزوی نیست، اما از زمانی که این ایده در معرض انحراف قرار گرفت و صنعت هستهای رو به تعطیلی نهاد رهبری دستور دادند که در همین دولت پلمپ صنعت هستهای باز شود.
در دهه ۸۰ نیز هر گاه آرمان عدالت به خوبی اجرا میشد تبعیضها و شکافهای طبقاتی کاهش مییافت و البته هر کجا انحرافاتی هم به وجود میآمد رهبری ضمن ورود به مسائل تلاش میکردند تا سایر افراد از جمله روسای جمهور در دایره نظام و انقلاب اسلامی باقی بمانند. از طرفی در دولت آقای روحانی شاهد خلق گفتمان مذاکره و منزوی نشدن ایران بودیم که در پی آن بحث معاهدات بین المللی و تعین خطوط قرمز از جانب رهبری در جهت جلوگیری از منحرف شدن گفتمان دولت به وجود آمد. با این اوصاف بنده در مجموع تضارب آراء و نگاههای مختلف به آرمانهای مختلف را مثبت ارزیابی میکنم.
دولت در تحقق آرمانهای انقلاب نمره قبولی نمیگیرد
تقی زاده: در ساختار حکومتی کشورمان، ولی فقیه به عنوان سیاست گذار اصلی تلقی میشود و دیگر قوا با توجه به وظایفی که در قانون اساسی به آنها محول شده عمل میکنند؛ اما در خصوص عملکرد دولتها طی این ۴۲ سال میتوان گفت: هر دولتی که در این مدت روی کار آمده بخشی از آرمانهای انقلاب را سرلوحه کار خود قرار داده به گونهای که بخشی از این آرمانها محقق شدند و بخشی نیز به دلیل حضور افرادی در قوه مجریه که با انقلاب و انقلابی گری فاصله داشتند محقق نشدند و بعضا هم در مواقعی شاهد اتفاقات ناگواری بودیم.
در حال حاضر اگر بخواهیم عملکرد دولت فعلی را با توجه به شعائر و آرمانهای انقلاب اسلامی ارزیابی کنیم با توجه به سیاست گذاریهای صورت گرفته این دولت نمره قبولی نمیگیرد. ایران یک کشور مردم نهاد است با این وجود دولت موظف است که با توجه به آرمانهای انقلاب در راستای رفع دغدغههای مردم تلاش کند، اما این دولت به جای اینکه یک جامعه پویا و با نشاط را ایجاد کند تا اعتماد مردم به نظام جمهوری اسلامی و این ساختار روزبه روز بیشتر و بیشتر شود، اما این اتفاق نیفتاده است.
واقعیت این است که هرگاه به سیاست های، ولی فقیه عمل شده ما در تمام این حوزهها شاهد موفقیت دولتها بودیم؛ بنابراین هر دولتی با هر تفکری که روی کار میآید باید در حوزه سیاست گذاری و تحقق آرمانها فرامین رهبر معظم انقلاب را سرلوحه کار خود قرار دهد.