انقلابی که ایران را برای دانش ساخت ماهواره از دیگر کشور‌ها بی نیاز کرد/ آنسوی آسمان‌ها در دستان ایرانیان

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی- هر فردی برای پیشرفت به یک انقلاب درونی نیاز دارد. حالا اگر یک جامعه این انقلاب را از خود شروع کند به طور قطع می‌توانند جامعه‌ای نو بسازد، انقلاب اسلامی ایران نیز برگرفته از سرشت پاک مردان و زنانی است که با پیروی از رهنمود‌های بنیانگذار کبیر انقلاب از تاریکی وابستگی به روشنایی خودباوری رسیدند. نیم قرن پیش ایران میوه‌ای به ظاهر سالم بود که از درون پوسیده بوده بود. وابستگی به غرب و آمریکا اعتماد به نفس و خودباوری را از مردمی گرفته بود که صاحب تمدنی چندهزار ساله بودند و در هوش و استعداد کم از سایر کشور‌ها نداشتند.

به طور حتم فائق آمدن بر این وادادگی و عقب ماندگی نیازمند یک تحول عظیم و عزم و اراده جدی بود. عزم و اراده‌ای که از یادگاران ستارخان‌ها و باقرخان‌ها بر می‌آمد. مردمانی که وارث کاوه و سیاوش و رستم بودند و درس عشق و ایثار را از مکتب حسین بن علی (ع) گرفته بودند و زیر بار هیچ ظلم و زوری نمی‌رفتند. در نتیجه با بهره‌گیری از آموزه‌های دین مبین اسلام که به گواه تاریخ دروازه رسیدن به علوم بسیاری در جهان بوده، توانستند با وجود جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه مرز‌های دانش را بشکافد و کمبود‌ها را نادیده بگیرد و تا آسمان خدا پیش رود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با پایان جنگ تحمیلی مهندسان و دانشمندان ایرانی در کنار سایر حوزه‌های علمی به فناوری فضایی نیز علاقه نشان داده و تلاش کردند تا در این حوزه نیز حرفی برای گفتن داشته باشند. دانش آموختگان دانشگاه‌های مطرح کشور همچون صنعتی شریف، امیرکبیر و علم و صنعت با ورود به حوزه ساخت ماهواره دستاورد‌های قابل تقدیری داشته باشند.

 

 

حالا در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نگاهی به کارنامه فضایی و ساخت ماهواره در ایران انداختیم و جزئیاتی از این دستاورد‌ها را به رشته تحریر درآورده‌ایم، زیرا این حوزه کاربردی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به نحوی که مقام معظم رهبری بار‌ها به مسئولین و دانشجویان و دانشگاهیان توصیه فرموده‌اند که در این حوزه فعال باشند.

نگاهی به عملکرد دو دهه گذشته صنعت ساخت ماهواره در کشور نشان می‌دهد که ایران توانسته در مسیر تحول فناوری فضایی گام‌های بلندی بردارد. ساخت اولین نمونه آزمایشگاهی ساخت ماهواره در کشور سال ۱۳۷۵ با نام مصباح کلید خورد و طی سال‌های بعد نمونه‌های بزرگتری نیز ساخته شد که این امکان را داشت که بر روی سکوی پرواز قرار گیرد و تا ارسال موجود زنده به فضا نیز پیش رفت.

 

شاید اولین بارقه‌های امید ده سال پیش در دل ایرانیان با پرتاب ماهواره امید به فضا جرقه زده و دیگر دست و دل دانشمندان ایرانی برای ساخت ماهواره‌های بعدی نمی‌لرزید تا جایی که در سال ۸۷ علاوه بر ماهواره امید، کاوشگر ۳ نیز به فضا پرتاب شد. همچنین هر ساله یک یا چند ماهواره از دانشگاه‌ها رونمایی می‌شد تا اینکه در خرداد سال ۱۳۹۰ رصد و نوید دروازه‌های فضایی را به روی ما گشودند.

 

حالا دیگر هر سال اسم‌های مختلفی از ماهواره‌ها در صدر اخبار رسانه‌های قرار می‌گرفت تا جایی که اولین مسافران فضا از کشور ایران سوار بر کاوشگر پیشگام راه کهکشان را در پیش گرفتند و به سلامت به زمین بازگشتند. حالا دیگر صدای پرتاب‌های ماهواره‌ای ایران از دیواره‌های دانشگاه گذشته بود و مرز‌های زمینی را رد کرده بود و همه دنیا در حیرت و تعجب از توانمندی ایران‌ در اوج تحریم‌ها انگشت به دهان بودند. همین امسال هم همزمان با ۱۴ بهمن روز فناوری فضایی جهانی از ماهواره سنجشی دوستی رونمایی شد و آقای وزیر جوان خبر‌های خوبی را توئیت کرد.

 

 

ایران دیگر آن کشور دست و پا بسته‌ای نیست که تمام اختیارش در دستان کشور‌های قدرتمند باشد و کلید دستگاه‌های سیستم‌هایش در کشور دیگری بچرخد. ایرانی اسلامی حالا به جایگاهی دست یافته که می‌تواند در اوج سختی و فشار‌هایی که از سوی استکبار جهانی بر آن وارد شده در بسیاری از حوزه‌های علمی و تکنولوژی صادر کننده باشد.

امروز ایران در حوزه صنعت فضایی در پروژه‌های بین المللی از جمله پروژه ماهواره دانشجویی کوچک SSS و پروژه SMMS مشارکت دارد.

 

 

ماهواره‌های کوچکی که در یک مدار قرار می‌گیرند 
پ‍روژه منظومه ماهواره‌های کوچک چند ماموریتی (Small Multi Mission Satellite) که به اختصار SMMS نامیده می‌شود، با هدف دستیابی به تعدادی ماهواره در مدار کم ارتفاع (LEO) که با یکدیگر تشکیل یک منظومه ماهواره‌ای را داده و به صورت هماهنگ اقدام به انجام ماموریت سنجشی و مخابراتی می‌کنند، در دست اقدام است. این پروژه توسط سازمان همکاری‌های فضایی آسیا اقیانوسیه (اپسکو) تعریف شده و اهداف راهبردی آن شامل بهره‌مندی از فضا برای اهداف صلح آمیز، به اشتراک گذاری زیرساخت‌های فضایی میان چندین کشور، ترغیب بهره‌مندی از فضا به منظور توسعه اقتصادی، ارتقاء توانمندی فضایی کشور‌های عضو و تاسیس یک کریدور داده‌های فضایی بوده و بخشی از انجام عملیات آن به ایران سپرده شده است.

 

پروژه ماهواره دانشجویی کوچک Small Student Satellite با نام اختصاری SSS نیز توسط سازمان همکاری‌های فضایی آسیا و اقیانوسیه (اپسکو) و با مشارکت سازمان فضایی ایران در دست اجرا است. هدف اصلی از این پروژه همکاری بین‌المللی میان دانشگاه‌های کشور‌های عضو اپسکو است تا از این طریق دانش فضایی خود را به اشتراک گذارند و باعث ارتقاء توانمندی‌های خود در عرصه فعالیت‌هایی فضایی شوند. این پروژه بصورت مشترک بین هشت کشور ایران، چین، پاکستان، ترکیه، مغولستان، پرو، تایلند و بنگلادش انجام می‌گیرد و محصول آن یک منظومه ماهواره‌ای متشکل از سه ماهواره شامل یک میکروماهواره ۳۰ کیلوگرمی و دو کیوبست ۳U است.

به طور قطع دستیابی به این علم و تکنولوژی به برکت انقلاب اسلامی است و اگر این انقلاب نبود قطعا امروز ایران تنها یک خریدار بود و اراده‌ای برای ساخت و یا مدیریت این پروژه‌ها نداشت.