گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»- سید محمد مهدی موسوی؛ آیت الله جعفر سبحانی اخیراً در دیدار رؤسای سازمان های نظام مهندسی سراسر کشور با اشاره به بایسته های ساخت و ساز اسلامی، نسبت به توسعه بیش از حد آپارتمان نشینی و نیز تشویق مردم به انبوه سازی هشدار داد.
این مرجع تقلید همچنین رعایت اصول شرعی در صدور پروانه ساخت را خواستار شد و گفت: اینکه ساختمان های بلند ساخته می شود که بر تعداد زیادی از واحدهای مسکونی اشراف دارند، شرعی نیست؛ باید مصوبه ای در قانون صدور پروانه گنجانده شود که از ساخت این گونه ساختمان ها جلوگیری شود.
البته پیش از این نیز، برخی دیگر از علما و مراجع تقلید نسبت به مسئله ساخت مسکن و به طور کلی معماری شهری حساسیت ها و نظرات خویش را ابراز داشته و بر لزوم فرهنگ سازی با نگاه به آموزه های دینی در این باره تاکید کرده اند.
به عنوان مثال آیت الله ناصر مکارم شیرازی نیز چندی پیش، طی سخنانی تصریح کرد: تقلید از سبک غربی به بلایی برای کشور و ساختمان های کشور ما تبدیل شده، در حالی که باید ساختمان ها به صورت سنتی بنا شود؛ چرا که گردشگرانی که به ایران می آیند، می خواهند ساختمان های سنتی و اسلامی ایران را ببینند، نه این که بناهایی مانند ساختمان های خود را مشاهده کنند.
از آن جا که بخش قابل توجهی از سبک زندگی اسلامی، ارتباط مستقیمی با نوع خانه و کاشانه ای دارد که افراد بر می گزینند، توجه به مسئله ساخت و ساز اهمیت خاصی پیدا می کند.
اساساً ساختار و مدل خانه ها و فراتر از ساخت و ساز شهری، برج های مسکونی، ساختمان های اداری و نیز پارک ها، همچنین مساجد و غیره، همگی می توانند در فرهنگ و باورهای انسان چه در بعد مثبت یا بعد منفی نقش ویژه ای ایفا کنند.
مقام معظم رهبری در همین باره با اشاره به اینکه شکل معماری خانه های مردم در منش، تربیت و ساختن ذهنیات اعضای خانواده ها تاثیر تعیین کننده و بلندمدت خود را بر جای می گذارد، فرمودند: «رعایت شاخصه های بومی و بخصوص شاخصه های اسلامی در شهرسازی و خانه سازی بسیار مهم است.»
متاسفانه رویه ساختمان‌سازی در کشور طی یک دو دهه اخیر و توسعه آپارتمان نشینی آن هم بدون توجه به شرایط بومی و دینی، آسیب ها و چالش هایی را در سبک زندگی بسیاری از مردم جامعه ما، بویژه در عرصه عفاف و حجاب پدید آورده که به یقین در بازه زمانی طولانی مدت، شاهد تاثیرات نامطلوب آن خواهیم بود.
به تعبیر یکی از علما چنانچه می‌خواهیم فرزندانمان باحیا، مسجدی و باغیرت باشند، باید در ساخت و سازهایمان مراقب بوده و اصول و معیارهای دینی را در این باره کاملاً مراعات کنیم.
از سویی تردیدی وجود ندارد که نگرش تقلیدی از فرهنگ غرب و پشت پا زدن به سنت ها و اصالت های معماری اسلامی، بسترساز وضعیتی شده که اصل آرامش روحی و روانی کمتر در ساخت و سازهای جدید مراعات می شود و حال آن که بی گمان با رعایت ساخت و ساز اسلامی به بهترین نحو ممکن هم، می توان امنیت و آرامش را برای اعضای خانواده فراهم کرد و هم این که از حقوق شهروندی و حقوق همسایگان به خوبی حراست نمود.
بر اساس آموزه های اسلامی، اینکه ساختمانی جلوی ورود نور خورشید به ساختمانی دیگر را بگیرد و یا این که ساختمان‌ها نسبت به هم اشراف داشته باشند، پذیرفته نیست و باید از این گونه ساخت و سازها که مخالف نظر شرع مقدس و نیز حقوق شهروندی و همسایگی است، پرهیز کرد.
همچنین باید توجه داشت که چنانچه منزل مسکونی انسان به شکلی ساخته شود که هنگام ورود میهمان، زنان و دختران ناگزیر از حضور در برابر آنان باشند، چه بسا که در این صورت، موضوع حجاب و پوشش اسلامی تبدیل به مسئله ای طاقت فرسا شده و خواه و ناخواه، موجب ضعف و سستی باورهای خانواده ها در مسئله عفاف و حجاب شود.
از آن سوی ماجرا، اگر منزل به شکلی ساخته شود که میهمانان وارده مزاحمتی برای خانواده نداشته باشند، در این صورت خانم و دختر خانه براحتی و بدون لباس و پوشش اضافی، می توانند وسایل پذیرایی را فراهم کرده و حجاب لازم اسلامی، هیچ دغدغه و مزاحمتی برای آنان نداشته و موضوعی کاملاً سهل و آسان خواهد بود.
جالب و تعجب برانگیز است که هم اکنون در بخشی از معماری های اروپایی، از اندرونی و بیرونی معماری قدیم ایران الگوگیری شده؛ به طوری که این بناها، به صورت اندرونی و بیرونی ایرانی ساخته می شود.
اینجاست که دردمندانه باید آرزو کرد و امید داشت که ایرانی مسلمان از اصالت های خود دور نشده و بتواند با تکیه بر داشته های بومی و دینی، از آسیب های زندگی مدرن امروزی و سکونت در خانه هایی که فاقد روح آرامش و امنیت هستند، مصون بماند.