ثبت رفوگری قالی به عنوان میراث ملی/ راه تعرض چین وترکیه به یک هنرایرانی مسدود شد

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، رفوگری هنری است که بعد از هنر قالی بافی به وجود آمده و احتیاج؛ محرک ایجاد آن بوده است؛ زیرا هر فرش امکان دارد در معرض فساد قرار بگیرد و به مرور زمان آسیب ببیند. بدون شک در تاریخ بلند کشورمان، ایرانیان جزو اولین گروه هایی بودند که به فکر بافت فرش افتادند و قالی ایرانی قدمتی به تاریخ هخامنشی دارد.

قدیمی‌ترین نمونهٔ قالی ایرانی، قالیچه‌ای است با نقوش اصیل هخامنشی که قالی پازیریک نامیده می‌شود. پژوهشگران این قالی را از دست‌بافت‌های پارت‌ها و یا مادها می‌دانند. این حرفه همزمان با فرش بافی آمده است، ولی در هیچ کتب تاریخی هیچ حرفی  ازآن زده نشده است.

همانطور که می دانید نقش، نوع رنگ، جنس نخ قالی، و حتی نوع بافت فرش در شهرهای گوناگون متفاوت است و به همین ترتیب رفوی هر قالی باید در شهر خودش انجام گیرد تا بدون عیب و نقص باشد و دیگران را متوجه این مسئله نکند که این قالی رفو شده است.

در ایران چند شهر در زمینه قالی بافی و رفو زبانزد هستند و این میراثی کهن است که از اجداد به هنرمندان حاضر این شهرها رسیده است. اصفهان، کاشان،شیراز، قم ، تبریز، تهران و مشهد از جمله این شهرها هستند.

غلامرضا طوسیان شاندیز، فارغ التحصیل دکتری مرمت دانشگاه هنر اصفهان و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری دانشجو، از ثبت دانش و مهارت رفوگری قالی هفت شهر کشور خبر داد. وی توانسته دانش این هنر اصیل ایرانی را به ثبت ملی برساند تا طی دوسال آینده این هنر، ثبت جهانی شود.

وی در این باره گفت: حدود چند ماه پیش برای دفاع از پایان نامه دکتری، بخشی از موضوع پایان نامه را به رفوگری و مرمت قالی ایران اختصاص دادم که خوشبختانه توانستم در این زمینه کارهایی در سطح بین المللی انجام دهم.

طوسیان تاکید کرد: یکی از کارهای اساسی این بود که توانستم رفوگری قالی هفت شهر را به ثبت ملی برسانم و مرحله پس از آن ثبت جهانی خواهد بود، اما مشکلی که وجود دارد این است که در ثبت ملی، اسم شخص لحاظ نمی شود.

وی تصریح کرد: تنها یک برگه به شخص ثبت کننده داده می شود و در آن گواهی می شود که این طرح ها به دست وی به ثبت رسیده است.  این هفت طرح به اسم من ثبت شده، اما این برگه فقط به من داده شده و اگر کسی به سایت میراث فرهنگی رجوع کند، نام من در آن مشخص نیست.

فارغ التحصیل دکتری مرمت دانشگاه هنر اصفهان در ادامه بیان داشت: همین امر باعث شده عده ای افراد سود جو از این ثبت ملی استفاده کرده و شنیده شده در برخی شهرها بعضی افراد با به نام زدن این طرح، برای خود تسهیلات و وام های مختلف گرفتند. این در حالی است که من این کار را بدون هیچ چشم داشتی انجام دادم و در حال حاضر از سوء استفاده ها ناراحتم.

وی با اشاره به فعالیت های دولت قبل برای ثبت ملی میراث فرهنگی گفت: دولت قبل تلاش زیادی برای ثبت ملی میراث فرهنگی کشور کرد؛ چنانچه میراث فرهنگی ناملموس هم در دولت قبل به ثبت ملی می رسید و این یعنی موضوعاتی مانند دانش و مهارت تعزیه نیز می توانستند به ثبت برسند و پس از ثبت ملی به ثبت جهانی دست یابند، اما در چند سال اخیر به میراث ما توجه کمتری می شود؛ چنان که اخبار را می شنویم خیلی از میراث ملموس و ناملموس ما توسط کشورهای همسایه به ثبت رسیده است.

طوسیان با اشاره به رفوگری گفت: رفوگری یکی از هنرهایی است که سن آن به اندازه قالی است و بیش از 2600 سال سابقه دارد، ولی کشورهایی مانند هند، چین و ترکیه تمایل زیادی داشتند تا این میراث را به اسم خودشان ثبت کنند و من با این کار جلوی این قضیه را گرفتم. همان طور که می دانید فقط هفت شهر در ایران شیوه رفوگری دارند و من شیوه رفوگری هر هفت شهر را ثبت کردم و باعث شد نتوانند کوچک ترین تعرضی به میراث این کشور کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه این میراث به ثبت ملی رسیده و تا دو سال آینده نیز به ثبت جهانی می رسد تا دیگر کسی نتواند سوء استفاده از این میراث داشته باشد.