به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، روح الله اسلامی دیروز در نشست بررسی و نقد کتاب خواجه نظام الملک طوسی، نوشته سید جواد طباطبایی در دانشکده اقتصاد و علوم اداری دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ما اندیشمند سیاسی بسیار کم داریم؛ ولی سید جواد طباطبایی اندیشمندی است که در این کتاب خود صرفا در خصوص سیاست صحبت میکند و از طرفی فقط در رابطه با ایران سخن به میان میآورد، چه بسا که بسیاری از اندیشمندان به غرب و تاریخ و سیاست غرب میپردازند.
وی افزود: سید جواد طباطبایی یک خط فکری و اعتقادی در تالیف کتابهای خود دارد؛ بطوریکه اعتقاد دارد فرهنگ سیاسی ایرانیان تداوم داشته؛ ولی این تداوم در دورههایی به زوال کشیده شده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: طباطبایی اندیشمندی است که فکر خود را در جریان تاریخ متمرکز میکند.
اسلامی بیان داشت: طباطبایی برای اولین بار این بحث را تکمیل میکند که اصلی ترین جریان در سیاست، اندرزنامه است که ریشه در ایران دارد. او در اندرزنامه خود میراث ایرانی را در هر دوره به تصویر میکشد و خواجه نظام الملک طوسی را بعنوان یک فردی که این قضیه را به اوج رسانیده مطرح میکند.
اسلامی به اعتقادات وارده بر سید جواد طباطبایی اشاره کرد و افزود: برخی معتقدند طباطبایی از تاریخ آگاهی ندارد و نگاهش خشونت بار است و همه چیز را با یقیین خود بیان میکند. نقد دیگر این است که او به تاریخ میپردازد؛ ولی چارچوب مشخصی در این راستا ندارد و نمی توان حرفهای او را سند قرار داد.
این استاد دانشگاه گفت: طباطبایی شیوه اداره حکومت و سلطنت را از ایرانیان میداند که به اعراب نیز این شیوه حکومت داری را آموزش داده اند.
وی در مورد خواجه نظام الملک طوسی بیان داشت: خواجه نظام الملک همه چیز را مربوط به دولت میداند و با ایجاد تغییرات در جامعه توصیه هایی برای حاکم ارائه میدهد. او اعتقاد دارد که سیاست علاوه بر اینکه با خلافت در تضاد است، مشروعیت خود را از خداوند میگیرد و استقلال خاصی برای آن در نظر گرفته است.
اسلامی افزود: همچنین خواجه معتقد است که سلطنت باید در راستای زندگی مردم باشد و برای حاکم پیشنهاداتی برای اداره کشور دارد. او میگوید حاکم و یا پادشاه نباید در مسند حکومت، دو شغل به یک نفر بدهد چون در این صورت کاستی پیش میآید. پادشاه باید مشورت و از رای و تدبیر اطرافیان خود در اداره امور کشور استفاده کند.
این استاد دانشگاه در ادامه مطلب فوق گفت: در اندیشه خواجه این است که شاه باید بر پایه اعتقادی مردم حکومت کند و با تاسیس مدارس نظامی برای تثبیت سلطنت نیروهایی تربیت کند.