نیم‌ترم آزاداندیشی در دانشگاه‌ها-5
گروه باشگاه خبرنگاران «خبرگزاری دانشجو» -محمد ایرانی؛ کرسی‌های آزاداندیشی و برگزاری آن در دانشگاه‌ها مدت‌هاست از مباحث داغ و جنجالی کشور محسوب می‌شود. مخالفت‌ها و موافقت‌هایی که در این باب صورت گرفته است و جدلی که طرفین باهم داشته‌اند از موارد اساسی مغفول ماندن کرسی آزاداندیشی در دانشگاه‌هاست. دانشگاهیان بیش از اینکه به سراغ برگزاری کرسی در دانشگاه‌ها بروند، در پی بحث بر سر چگونگی برگزاری آن می‌کنند که البته اشتباهی جبران ناپذیر است.
رهبر معظم انقلاب در پاسخ نامه‌ی جمعی از طلبه های حوزه علمیه در سال 1381 نوشتند: «برای مهار هرج و مرج فرهنگی بهترین راه، همین است که آزادی بیان در چارچوب قانون و تولید نظریه در چارچوب اسلام نهادینه شود، نباید از» آزادی ترسید و از «مناظره» گریخت و «نقد و انتقاد» را به کالای قاچاق و یا امری تشریفاتی، تبدیل کرد چنانچه نباید بجای مناظره، به «جدال و مراء»، گرفتار آمد و بجای آزادی، به دام هتاکی و مسئولیت گریزی لغزید.» هرچند برخی از روسای دانشگاه‌ها و مراجع ذیصلاح هنوز قانع نشده‌اند و در بحث‌های طولانی مدت و البته بی نتیجه فرو رفته‌اند.
دانشگاهی برای تربیت هیئت علمی مؤمن و متعهد
دانشگاه تربیت مدرس به منظور تحقق اهداف تبیین شده در اساس‌نامه دانشگاه خود از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان شجره طیبه و مولود انقلاب اسلامی و دانشگاهی پیشرو در آموزش و پژوهش، با هدف تولید علم نافع، گسترش مرزهای دانش و فناوری با مرجعیت علمی و هویت اسلامی و انقلابی و به ویژه تربیت اعضای هیئت علمی و محققان مؤمن و متعهد به انقلاب اسلامی در رشته های علمی مورد نیاز دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی و به منظور گسترش تحصیلات عالی و تحول اساسی در آموزش عالی کشور و توسعه و تقویت نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری و افزایش سهم تولیدات علمی و توسعه علوم انسانی با تأکید بر مبانی اسلامی و نیازهای ملی و فناوری‌های نوین و کاربردی با تعامل مراکز علمی، منطقه ای و بین‌المللی در سال 1360 تأسیس شده است.
عنوان
بزرگ‌ترین تالار دانشگاه، راهروها، سالن و حتی محل‌های بیرونی مملو از جمعیت بود. آن طور که تلویزیونی خارج از سالن قرار گرفت که بتوانند سایر دانشجویان نیز استفاده نمایند.
دانشگاه تربیت مدرس به علاوه‌ی کانون‌های فرهنگی که از طریق معاونت فرهنگی دانشگاه تأمین می‌شوند، صاحب انجمن اسلامی مستقل و بسیج دانشجویی نیز می‌باشد. در این گزارش تلاش کرده‌ایم با نگاهی اجمالی وضعیت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در این دانشگاه را مورد بررسی قرار دهیم.
به مباحث پایه ای باید اولویت داد
یکی از مهم‌ترین ارکان برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه های کشور، تشکل‌های دانشجویی می‌باشند و از این میان فعال‌ترین تشکل برگزارکننده، بسیج دانشجویی است. مجتبی ثابتی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس ضمن تاکید بر برگزاری کرسی در دانشگاه گفت: «ما تا کنون چند برنامه برگزار کردیم و از آن جمله بحثی درباره لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی بوده است. دلیل برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی با این نوع موضوعات این است که تمامی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس، کارشناسی ارشد و دکتری هستند.»
مجتبی ثابتی در ادامه با تاکید بر ادامه‌ی این روند در دانشگاه افزود: «تصمیم بسیج دانشجویی بر این است، کارهایی را صورت دهد که از فضای کارشناسی فاصله داشته و به این محیط نزدیک باشد. بر این اساس بیشتر مباحث پایه ای را مورد مطالعه قرار دادیم. یکی دیگر از موضوعات تئوریک ما، بررسی مبانی حکومت دینی بود که با حضور دکتر صادق زیباکلام به عنوان کارشناس و سخنران جلسه صورت گرفت.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه‌ی نشست‌های آزاداندیشی به نقد کتاب سروش اشاره نمود و خاطرنشان کرد: «نقد نظریات کتاب صراط‌های مستقیم آقای دکتر سروش با حضور حجت الاسلام والمسلمین نبویان از شاگردان آیت ا... مصباح و آقای علوی تبار شاگرد آقای سروش یکی از دیگر از برنامه های ما در راستای کرسی‌های آزاد اندیشی محسوب می‌شود.»
مجتبی ثابتی با تاکید برفضاهای مختلف حاکم بر دانشگاه های کشور و همچنین استقبال دانشجویان از برگزاری مراسم‌های دلخواهشان گفت: «البته شایان ذکر است که هر دانشگاه بنا به فضایی که در آن حاکم است و نوع و سطح دانشجویان آن مرکز می‌بایست برنامه های خود را تدوین نماید و این‌طور برنامه های مبنایی و مباحث محتوایی نیاز دانشگاه تربیت مدرس می‌باشد. استقبال از برنامه نیز بسیار گسترده و عالی بود. بزرگ‌ترین تالار دانشگاه، راهروها، سالن و حتی محل‌های بیرونی مملو از جمعیت بود. آن طور که تلویزیونی خارج از سالن قرار گرفت که بتوانند سایر دانشجویان نیز استفاده نمایند.»
برنامه‌ی کرسی‌ها، کتابچه خواهد شد
کرمی نژاد مسئول برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است: «از آنجایی که دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس، تحصیلات تکمیلی هستند، تلاش ما بیشتر بر این بوده است که مبانی نظری و فکری را در اولویت قرار دهیم. بر همین اساس ابتدا به کلیت پرداختیم و در جلسه بعدی سراغ متفکران این عرصه رفتیم و پلورالیسم دینی دکتر سروش را به منصه ی نقد گذاشتیم. »
مسئول سیاسی بسیج دانشگاه تربیت مدرس متذکر شد که: «اگر امروز در مشکلات اقتصادی تاب و تحمل مردم تا حدودی پایین آمده است به این دلیل بوده که ما نتوانستیم درست مبانی فکری را ترویج کنیم. مدام به دنبال مسائل روز و مشکلات پیش پا افتاده‌ی جامعه رفته‌ایم و کمتر سراغ ریشه های نظری بودیم. سعی ما بر این است که در حد توان خود مباحث پایه ای را روشن کنیم و ان‌شاءالله مطالب مطرح شده در کرسی‌ها را به صورت کتابچه درمی آوریم و به سایر دانشگاه‌ها نیز ارسال خواهیم کرد که استفاده نمایند. »
این فعال دانشجویی در رابطه با همکاری مسئولان دانشگاه برای برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی گفت: «مسئولان دانشگاه نیز همراهی و همکاری لازم را داشتند، هرچند مخالفت‌هایی حول موضوع صورت گرفت ولی در پایان توانستیم آن‌ها را قانع نماییم. »
شایان ذکر است با آقای جمشیدی مسئول انجمن اسلامی مستقل این دانشگاه، به دلیل در دسترس نبودن، نتوانستیم صحبتی به عمل آوریم. همچنین دکتر داداش پور معاونت فرهنگی دانشگاه نیز حاضر به مصاحبه نشدند.
نتیجه گیری / قضاوت درباره خوب و بود و کم کیف
برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی را شاید بتوان سخت‌ترین و پیچیده‌ترین امر در حوزه دانشجویی دانشت زیرا هر دانشگاه برای خود آیین نامه ای در این بحث تدارک دیده است و از مرکزیت خاصی برخوردار نیست و همچنین هر مسئول تشکلی نگاهی خاص به کرسی‌ها دارد. همین تفاوت‌ها و گاهاً تضادها باعث شده است که کار بررسی و مقایسه نیز سخت شود و به قطع و یقین نمی‌توان گفت که کدام دانشگاه قوی‌تر از دیگران کار کرده است.
با این حال با توجه به مواردی چند از جمله سطح اساتیدی که در این کرسی‌ها دعوت شده‌اند، سطح بحث‌ها، میزان حضور و استقبال دانشجویان و سایر موارد به نتیجه گیری (هرچند ناقص) در این زمینه دست یافت.
حضور اساتیدی چون زیباکلام، نبویان، ذوالنور و... نشان از اهمیت مباحث داشته است. همچنین استقبال دانشجویان از این مراسم نشانگر برنامه ریزی صحیح و تبلیغات درست بوده است. هرچند که راه کرسی‌ها همچنان ادامه دارد و محتاج برنامه ریزی بیشتر و تلاش افزون‌تر است.
تعداد نظرات: ۲
ارسال نظرات
اينکه در اين دانشگاه دانشجويان واقعا به حدي از دانش و پختگي فرهنگي رسيده اند که بجاي بحث و جدل هايي که هيچ وقت نمي توان به صحبت هاي خود استدلال خوبي آورد و معمولا روي هوا حرف مي زنيم حتي اگر درست هم باشد نمي توانيم ذکر منبع نماييو جاي شکر دارد که قرار است منبع مطالعه و مورد نقد کتابي ارزشمند از استادي ارزشمندتر قرار گرفته است خدا خير کثير به شما بدهد.
والله ولي التوفيق.