نیم‌ترم آزاداندیشی در دانشگاه‌ها-20؛
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، اندیشه یک موهبت الهی است که به انسان به عنوان برترین مخلوقات باری تعالی عطا شده است و وجه تمایز بین انسان و دیگر موجودات بوده و نشانه برتری انسان بر سایر مخلوقات است.
به فرموده رهبر معظم انقلاب، شعار آزاد اندیشی در جامعه ما مظلوم واقع شده و از طرف دو گروهی که یا از شکسته شدن بنیان های اصیل ترس دارند و یا عده دیگری که اعتقاد دارند این بنیان ها باید شکسته شود، مورد ظلم واقع شده است.
این مقوله که بیش از یک دهه مورد تاکید رهبر معظم انقلاب در دانشگاه هاست، می تواند به عنوان عاملی برای رشد فرهنگی و علمی یک جامعه تلقی شود.
هر چند، چند سالی است که توجه به برگزاری کرسی ها در دانشگاه ها بیش از پیش شده است؛ اما هنوز تا رسیدن به قله فاصله زیادی هست که باید طی شود و این مهم جز با تلاش دانشگاهیان و مسئولان مربوطه امکان پذیر نیست.
دانشگاه علوم پزشکی یاسوج از جمله دانشگاه هایی است که در این نیمسال تحصیلی جاری فقط یک کرسی آزاد اندیشی برگزار کرده که آن هم نیمه کاره به پایان رسید. بعد از این کرسی نیمه کاره تا کنون هیچ کرسی در این دانشگاه برگزار نشد.
بنا بر اظهارات رئیس دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در این دانشگاه، وضعیت برگزاری کرسی های آزاد اندیشی در این دانشگاه رضایت بخش نیست.
نبود آیین نامه واحدی که دانشجویان را از بلاتکلیفی برگزاری کرسی به دو سبک مورد نظر وزارت خانه های بهداشت و علوم برهاند، یکی از علل نا موفق بودن برگزاری کرسی ها در این دانشگاه است.
حجت الاسلام حسین صادقی مهم ترین علل نارضایتی از برگزاری کرسی ها را نبود آیین نامه درست و مدون در خصوص برگزاری کرسی ها دانست و گفت: دانشجویان دانشگاه نیز در خصوص برگزاری کرسی ها به درستی توجیه نشده اند و همچنین دخالت هایی که بعضا از سوی مسئولان دانشگاه صورت می گیرد، باعث مطلوب نبودن وضعیت کرسی ها در این دانشگاه شده است.
رئیس دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج افزود: روند خوبی در دانشگاه ها و دانشگاه علوم پزشکی یاسوج شروع شده است؛ اما با آنچه رهبر انقلاب می خواستند تفاوت خیلی زیادی دارد.
وی با اشاره به راهکارهای برگزاری مطلوب کرسی ها گفت: وجود آیین نامه های مدونی که هم اختلاف نظر ها را کم کند و هم ضمن اجرایی بودن، همه مسائل مربوط به کرسی ها در آن لحاظ شده باشد، یکی از مهم ترین عوامل ایجاد موفقیت در برگزاری کرسی ها است.
صادقی افزود: عامل اصلی دیگر، مطالبه دانشجویان از مسئولان است که تا این امر محقق نشود، شاید این خواسته تحقق پیدا نکند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج به لزوم تبیین درست کرسی ها و جایگاه و خاستگاه آن در دانشگاه اشاره کرد و گفت: باید تفاوت کرسی با مغلوب و غالب شدن برای دانشجو تبیین شود و حالت عاقلانه برگزاری کرسی برای دانشجویان محقق شود.
وی یکی دیگر از مشکلات سد راه برگزاری کرسی ها در این دانشگاه را به وجود آمدن حس امنیتی بودن فضا برای دانشجو جهت حضور در کرسی ها عنوان کرد و خواستار رفع این مشکل شد.
نگاه غلط به کرسی های آزاد اندیشی در بین برخی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی نیز از دغدغه های مسئولان بسیج دانشجویی و جامعه اسلامی این دانشگاه بود به طوری که این مسئله باعث به حاشیه کشاندن کرسی ها و ایجاد فضای هیجانی و جنجالی در این دانشگاه شده و خط کشی های سیاسی و درگیری های غیرضروری ببن دانشجویان، حواشی کشداری ایجاد می کند که تا مدتی فضای دانشگاه ملتهب از برگزاری یک کرسی است و محیط دانشگاه آمادگی لازم را برای برگزاری کرسی های بعدی ندارد.
در این جا بعد از نقش مدیریتی دانشجو و تشکل های دانشجویی بر کرسی های آزاد اندیشی و جلوگیری هوشمندانه از به حاشیه کشانده شدن این کرسی ها، مدیریت منسجم و درست مسئولان دانشگاه را می طلبد که با ایجاد سازوکارهای لازم جلوی انحراف در برگزاری کرسی ها را گرفته و مانعی برای صید ماهی از این آب گل آلود توسط جناح های سیاسی شوند.
سیروس رحیمی، دبیر جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج برگزاری کرسی ها را ناشی از یک رابطه دوطرفه بین دانشجویان با مسئولان دانشگاهی و وزارتخانه های مربوطه دانست و گفت: از مسئولان انتظار می رود نسبت به تدوین یک آیین نامه مدون برای برگزاری کرسی ها اقدام کنند که به مانند آیین نامه هایی که بعد از شش ماه تغییر می کند، نبوده و بتواند از زوایای مختلف به برنامه های کرسی ها توجه کند.
وی با اشاره به وظایف مسئولان دانشگاه علوم پزشکی و دانشجویان این دانشگاه بیان داشت: مسئولان با دید مثبت تر و آزادانه تری نسبت به این قضیه نگاه کنند و از دانشجویان نیز انتظار می رود که ضمن حضور هر چه بیشتر در کرسی ها، از آن به عنوان یک فرصت استثنایی استفاده کنند.
رحیمی افزود: مجموعه دانشجویی از تبدیل شدن کرسی ها به ابزار سیاسی بعضی جناح ها جلوگیری کنند و نگذارند جریان های مختلف از ما به عنوان یک ابزار در کرسی های آزاد اندیشی استفاده کنند. از این فرصت باید برای رفع مشکلات دانشجویی، توجه به نیاز های جامعه اسلامی و کشور استفاده شود.
دبیر جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با اشاره به لزوم آگاه بودن دانشجویان نسبت به استفاده ابزاری از آنها در مسائل سیاسی و تبدیل شدن کرسی های آزاد اندیشی به تریبون سیاسیون بیان داشت: متاسفانه با وجود صحبت ها و درخواست های مکرر از برخی دانشجویان و تشکل ها، در کرسی های آزاد اندیشی شاهد حرکت هایی بودیم که با اصل آزاد اندیشی در تضاد بود و این فرصت دانشجویی برای ابراز نظرات اندیشه های خود به ابزاری برای چانه زنی و امتیاز گیری تبدیل شد.
رحیمی افزود: در ترم اخیر فقط یک کرسی برگزار شد که سعی داریم تا پایان ترم یک کرسی دیگر نیز برگزار کنیم و اگر نگاه مثبت بیشتری از طرف مسئولان به این کرسی ها صورت گیرد، تعداد بیشتری کرسی در طول ترم برگزار می شود.
دست و پاگیری قوانین مربوط به برگزاری کرسی ها و یا نگاه حساس مسئولان دانشگاه نسبت به اجرای مو به موی آیین نامه با حرکتی کند و وسواسی، و ارجح بودن اجرای روند برگزاری کرسی ها در دانشگاه معضل دیگری است که باعث کند شدن روند برگزاری کرسی ها در دانشگاه شده و دانشجویان را درگیر و دار اجرائیات به دام می اندازد و هدف اصلی برگزاری کرسی ها به باد فراموشی سپرده می شود؛ در حالی که این آیین نامه ها برای برگزاری صحیح و سریع کرسی ها تدوین شد نه مانعی برای سد راه آنها ، که دبیر جامعه اسلامی و حتی مسئولان دانشگاهی این دست و پاگیری را مشکلی بر سر راه اجرای کرسی ها عنوان کردند.
محمد رضا الهی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج به استقبال دانشجویان و رغبت تشکل ها بر برگزاری کرسی ها اشاره کرد و گفت: آیین نامه های دانشگاه علوم پزشکی نسبت به وزارت علوم از دست و پاگیری بیشتری برخوردارند که باعث طولانی شدن روند کار برگزاری کرسی ها می شود.
وی افزود: این روند طولانی اداری باعث شد که در طول سه ماه گذشته فقط موفق به برگزاری یک کرسی شویم؛ به گونه ای که چهارم مهر ماه درخواست برگزاری کرسی داده شد و اواخر آبان ماه برگزار شد.
الهی به دیگر مشکلات برگزاری کرسی ها در این دانشگاه اشاره کرد و گفت: برخی تشکل های دانشجویی کرسی های آزاد اندیشی را با مباحثه و مناظره رودرور اشتباه گرفته اند و همواره دنبال جنجال آفرینی هستند.
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج افزود: برخی تشکل ها با وارد کردن ایراد های بسیار ریز به برگزاری کرسی ها، به کسانی که می خواهند کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه ها برگزار نشود، کمک می کنند.
وی تبیین نشدن اصل کرسی آزاد اندیشی برای دانشجویان، موضع گیری های متعصبانه نسبت به کرسی ها و طولانی شدن پروسه بررسی، تصویب و برگزاری کرسی های آزاد اندیشی را مهم ترین مشکلات برگزاری این مهم در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج عنوان کرد.
سامر مرادیان، معاون فرهنگی این دانشگاه نیز شرایط برگزاری کرسی ها را شرایط مطلوبی ندانست و گفت: از شرایط مطلوب در برگزاری کرسی ها فاصله داریم که لازمه آن این است که هم دانشجویان و هم مسئولان و هم رسانه ها باید تلاش کنند تا به نقطه مطلوب برسند.
وی بیان داشت: در چارچوب آیین نامه موجود، هیچ گونه مشکلی نسبت به برگزاری کرسی ها نداریم و تا کنون با هیچ دانشجویی در این خصوص برخورد نکردیم و برخورد نخواهیم کرد.
معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج به بررسی مشکلات سد راه برگزاری کرسی ها پرداخت و گفت: طولانی شدن برگزاری کرسی به خاطر طی روند اداری و نبود داور توانمند در برخی موضوعات در استان، از جمله مهم ترین مشکلات در برگزاری کرسی های دانشجویی در این دانشگاه است.
مرادیان بر لزوم اطلاع رسانی و تبلیغات صحیح برای آگاهی بیشتر دانشجویان از کرسی ها تاکید کرد و گفت: نیاز است که دستورالعمل های برگزاری کرسی بازبینی و بازنگری شود و با توجه به نیاز و شرایط هر منطقه طرح ریزی صورت بگیرد.
وی به لزوم بالابردن ظرفیت تحمل دانشجویان اشاره کرد و گفت: در کرسی ها نباید دنبال این بود که عده ای موافق و مخالف باشند و با هم به مخالفت بپردازند، بلکه باید اصل انتقاد و نقد پر رنگ شود و سرلوحه کار قرار گیرد.
معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج افزود: برای اجرای درست کرسی ها باید مفاهیم را تبلیغ و تبیین کنیم و دانشجو تفاوت کرسی را از تریبون آزاد باز شناسد.
در مجموع؛ مهم ترین علت های موفق نبودن برگزاری کرسی های آزاد اندیشی در این دانشگاه را می توان به طولانی بودن روند برگزاری کرسی ها در پیچ و خم های اداری دانست که این خود بر می گردد به اینکه یا مسئولان دانشگاه حساسیت های بیش از اندازه ای نسبت به اجرایی مو به موی قوانین داشته و به همین دلیل دچار نوعی وسواس در طی همه مراحل شده اند و یا بی رغبتی آنها را نسبت به برگزاری کرسی ها نشان می دهد.
ازسوی دیگر اختلاف های بین تشکل ها در برگزاری کرسی ها، حساسیت های بی مورد نسبت به مسائل پیش پا افتاده مانند پوستر و بنر و ایجاد اختلاف بین خود در جریان برگزاری کرسی، خط گیری برخی دانشجویان و تشکل ها از بیرون برای سیاسی کردن و یا بر هم زدن کرسی ها و همچنین بلاتکلیفی مدیران و دانشجویان در بین آیین نامه های وزارتخانه های مربوطه نیز می تواند عواملی باشد که مشکل برگزار نشدن کرسی را تشدید می کند که مسئولان دو تشکل دانشجویی این روند را مانعی بر سر راه کرسی ها عنوان کرده و نسبت به دیگر تشکل هایی که باعث بوجود آمدن این جو شدند ، ابراز نگرانی کردند.
مقام معظم رهبری در دیدار انجمن قلم در سال 81 به ادب استفاده از آزادی اشاره کرد و فرمودند: «جمهوری اسلامی آزادی را به معنای حقیقی کلمه وارد جامعه ما کرد؛ اما استفاده از آزادی ادبی دارد... عده‌ای به نام آزاداندیشی مرزهای فضیلت و حقیقت را لگدکوب کرده‌اند و به نام آزاداندیشی و نوآوری، همه اصول مقدس حقیقی را نادیده گرفته یا تحقیر و یا مسخره کرده‌اند. یک عده هم به صورت عکس‌العملی یا به خاطر مسائل دیگری که در ذهنشان بود به پایه‌هایی چسبیدند که باید بر روی آن پایه‌ها نوآوری می‌شد و نبایستی به آنچه که گفته شده اکتفا کرد و متحجر شد؛ یعنی تحجر در مقابل مرز شکنی و افراط در مقابل تفریط.
امر بین‌الامرین را باید در آزاداندیشی پیدا کنیم، همچنان که بعضی در محیط سیاسی، فاصله بین هرج و مرج و دیکتاتوری را اصلا قبول ندارند و معتقدند که در جامعه یا باید هرج و مرج باشد یا دیکتاتوری. و از این دو خارج نیست. در عرصه فرهنگی هم همین طور. یا باید هرج و مرج و کفرگویی و اهانت به همه مقدسات و ارزش‌های مسلم و مستدل شود و یا باید ذهن‌ها بسته شود و تا کسی حرف تازه‌ای زد، فورا همه او را هو کنند و علیه او جنجال نمایند. و هیچ حد وسطی بین این دو وجود نداد و ما باید آن حد وسط همان «امربین الامرین» و تعادل را پیدا کنیم؛ البته این هم از راه گفت وگوی محترمانه، عاقلانه، منصفانه و با استدلال عملی است. »
ایشان در دیدار با روسای دانشگاه های سراسری در سال 76 به جریان های بیرون از دانشگاه اشاره کردند که قصد تزریق بحران به دانشگاه را دارند و بیان داشتند: «شما بدانید جریان هایی از بیرون می خواهند بحران به دانشگاه تزریق و تحمیل کنند که ما این جریان ها را هم خوب می شناسیم و این حالت را می خواهند، می خواهند که حالت خصمانه باشد! کاری ندارند که به چه انتقاد می کنند، انتقاد درست است یا درست نیست؛ می خواهند بین دانشگاه – به معنای دانشجو – و مسئولان و دولت و دولت مردان حالت خصمانه وجود داشته باشد! ...»
ارسال نظرات