جلساتی که به اسم کرسی در مازندران برگزار می‌شوند+ تصاویر

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، آخرین روز تیرماه سال 76 بود که مقام معظم رهبری در جمعی دانشجویی موضوع ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها و تبادل و تضارب آرا را مطرح کرده و از دانشجویان و مسئولان خواستند تا زمینه را برای تشکیل کرسی‌های آزاداندیشی فراهم آورند، هر چند مدیران وزارتخانه علوم معتقدند آنچه به صورت رسمی از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است نه سال 76 که سال 81 است.

 

اما کم‌کاری‌های برخی صاحبان تریبون و مسئولیت و به ویژه دانشجویان و دانشگاهیان، سبب شد تا مقام معظم رهبری در چندین مرحله از عدم پیشرفت در استقرار کرسی‌های آزاداندیشی گله کنند، ایشان در جمع دانشجویان و دانشگاهیان دانشگاه سمنان به نهضت آزاد فکری اشاره و بیان داشتند: «هنوز عملاً آن کاری را که من گفته بودم، انجام نشده است؛ نه در حوزه، نه در دانشگاه».

 

رهبر انقلاب با ذکر ضرورت گفتمان سازی جنبش دانشجویی به نوعی از تحقق نیافتن آن گلایه فرمودند: «فکر کنید، بگویید، بنویسید، در مجامع خودتان منعکس کنید؛ آن کرسی‌های آزاداندیشی را که من صد بار - با کم و زیادش- تأکید کردم، راه بیندازید و این‌ها را هی آنجا بگویید؛ این می‌شود یک فضا. وقتی یک فضای گفتمانی به وجود آمد، همه در آن فضا فکر می‌کنند، همه در آن فضا جهت گیری پیدا می‌کنند، همه در آن فضا کار می‌کنند؛ این همان چیزی است که شما می‌خواهید.»

 

 

اهمیت مسئله، در نگاه رهبر انقلاب و اصرار ورزی ایشان در صحبت‌های مختلف به وضوح دیده می‌شود و این صحبت‌ها به روشنی هدف، ابزار اجرا، نوع اجرای طرح و مسئولان اجرایی را معرفی می‌کند؛ اما به نظر می‌رسد که این دغدغه اساسی رهبر انقلاب در خصوص برگزاری این کرسی نه تنها در مسئولان دانشگاه؛ بلکه در دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی که به عنوان بازوهای اجرایی این کرسی‌ها در دانشگاه‌ها هستند، وجود ندارد.

 

خبرگزاری دانشجو در گزارش‌های قبلی خود به بررسی چهار دانشگاه بزرگ استان (علوم پزشکی مازندران، پیام نور ساری، مازندران، آزاد ساری) در خصوص برگزاری کرسی‌ها پرداخت که متأسفانه به جز دانشگاه مازندران، سه دانشگاه دیگر هیچ کرسی ای برگزار نکرده بودند.

 

البته با بررسی کلی دانشگاه های مازندران مشخص شد که وضع در دیگر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی نیز به همین منوال است و همه نوع برنامه در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود جز کرسی آزاداندیشی؛ و تنها چیزی که بر زمین می‌ماند، همین دغدغه مهم رهبر معظم انقلاب است.

 

البته باید به این نکته هم اشاره کرد که در این بین برخی دانشگاه‌ها نشست‌ها و جلسات خود را با عنوان کرسی آزاداندیشی برگزار کردند که فارغ از موضوعات قالبا سیاسی این جلسات، شاهد «کرسی‌هایی بدون آزاداندیشی» بودیم.

 

 

استان مازندران با بیش از 120 دانشگاه و مرکز آموزش عالی و بیش از 260 هزار دانشجو، یکی از استان‌های پرجمعیت دانشجویی است؛ اما وضعیت برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی در آن مطلوب نیست.

 

وضعیت دانشگاه های استان مازندران

 

همان‌طور که در جدول آورده شده است، 120 مرکز دانشگاهی مازندران با بیش از 270 هزار دانشجو در طول سه ماه که از آغاز سال تحصیلی گذشته است، تنها 82 کرسی برگزار کرده است، که البته خود این کرسی‌ها هم جای بحث دارد.

 

برخی از مشکلاتی که این کرسی‌ها داشتند، عبارتند از:

 

 -  نبود مخالف در اکثر کرسی‌ها

 -  اکثر کرسی‌ها به شکل سخنرانی و پرسش و پاسخ برگزار شد.

 -  نیمی از این کرسی‌ها تکراری و با یک موضوع و سخنران مشابه در چند دانشگاه برگزار شد، برای مثال  یک سوم کرسی‌ها با سخنرانی قدیری ابیانه برگزار شده.

 

 

ذکر این نکته ضروری است که مهم‌ترین مانع برگزاری کرسی‌ها در دانشگاه‌ها دغدغه مند نبودن دانشجو و به گردن دیگران انداختن مسئولیت خود است و این در حالی است که نقش مسئولان دانشگاه در عدم برگزاری کرسی‌ها اگر بیشتر نباشد، کمتر از دانشجویان نیست؛ چرا که با اعمال سلیقه، کلیشه ای برخورد کردن و عدم انتقاد پذیری مانع از برگزاری کرسی‌ها می‌شوند.

 

 

یکی از دانشجویان فعال دانشگاه پیام نور نیز این موضوع را تائید کرده و با اشاره به موانع موجود برای برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها گفت: جدای از همه مشکلات از قبیل نداشتن مکان، نبود بودجه و دیگر مشکلات سخت افزاری که در دانشگاه پیام نور وجود دارد، نبود انگیزه و دغدغه مند نبودن مسئولان دانشگاه در برگزاری این کرسی‌ها، مشکل بزرگی است که در دانشگاه پیام نور دیده می‌شود.

 

وی افزود: با وجود اینکه همه مسئولان از ثمربخش بودن کرسی‌های آزاد اندیشی سخن می‌گویند، اما در عمل همکاری و رغبت ضعیفی برای برگزاری این کرسی‌ها دارند.

 

 

 

رهبر انقلاب در پاسخ به سخنان برخی دانشجویان فرمودند: «چه کسی باید مدیریت کند؟ نگاه‌ها فوراً می‌رود به سمت دولت و وزارت علوم و...؛ نه، مدیریتش با نخبگان است؛ با خود شماست؛ با اساتید فعال، دانشجوی فعال و مجموعه‌های فعال دانشجویی. این وظیفه‌ای است به عهده خود شماهاست».

 

ایشان در جای دیگر می‌فرمایند: «امثال بنده که مسئول هستیم؛ البته مسئولیت‌هایی داریم و شکی نیست در این زمینه‌ها؛ اما کار، کار خود شماهاست. گمان نکنید که نهضت آزاداندیشی و حرکت تحول و شجاعت در کارهای گوناگون را، به جای شما که دانشجو هستید یا محقق هستید یا استاد هستید، ممکن است مسئولان دولتی یا بنده بیاییم انجام بدهیم؛ نه، من نقشم این است که بیایم بگویم این کار را خوب است بکنیم».

 

رهبر انقلاب همچنین در آبان ماه 1388 در دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور نسبت به عدم پیگیری کرسی‌های آزاد فکری از سوی دانشجویان گلایه می‌کنند:

 

«جنجال فکری غیر از مباحثات صحیح است. بنده گفتم کرسی آزاد فکری را در دانشگاه‌ها به وجود بیاورید. خوب، شما جوان‌ها چرا به وجود نیاوردید؟ شما کرسی آزاد فکری سیاسی را، کرسی آزاد فکری معرفتی را تو همین دانشگاه تهران، تو همین دانشگاه شریف، تو همین دانشگاه امیرکبیر بهوجود بیاورید، چند نفر دانشجو بروند، آن‌جا حرفشان را بزنند، حرف همدیگر را نقد کنند، با همدیگر مجادله کنند. حق، آن‌جا خودش را نمایان خواهد کرد. شما تجربه این پدر پیرتان را در این زمینه داشته باشید. آنی که کمک می‌کند به پیشرفت کشور، آزادی واقعی فکرهاست؛ یعنی آزادانه فکر کردن، آزادانه مطرح کردن، از هو و جنجال نترسیدن، به تشویق و تحریض این و آن هم نگاه نکردن».

 

 

در پایان باید گفت؛ این گلایه‌ها و شکایت‌ها که بیشتر متوجه دانشجویان است، از یک طرف نشانگر نقش ویژه دانشجویان در استقرار نظم نوین فکری در سپهر علمی کشور و از سوی دیگر نشان‌دهنده تکلیف عظیمی است که بر دوش آنان نهاده شده، و این بار سنگین مسئولیت است که ما را بر آن می‌دارد که گام‌های مان در اجرای منویات رهبر انقلاب را استوارتر و سریع‌تر برداریم.