ماجرای شکل‌گیری کرسی آزاداندیشی در یک دانشگاه

باشگاه خبرنگاران «خبرگزاری دانشجو» - فاطمه زینلی؛ الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه اولئک الذین هداهم الله و اولئک هم اولوا الالباب
کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آن‌ها پیروی می‌کنند، آن‌ها کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آن‌ها خردمندانند (زمر-18)
 

منطق اسلامی شاید تنها مکتبی در میان مکاتب متداول بشری است که از همان ابتدا و به عنوان ورود به مکتب، انسان را به تحقیق و اندیشیدن در مورد سه دغدغه و موضوع جهان هستی یعنی توحید، نبوت و معاد وامی‌دارد و تقلید از هیچ موجودی را در مورد این سه موضوع مهم جایز نمی‌شمرد و از همان ابتدا بذر تفکر و اندیشه‌ی بنیادین را در فضای ذهن انسان می‌افشاند تا انسان با ثمره‌ی آن به کمال حقیقی خود نزدیک و نزدیک‌تر گردد و شیاطین و منحرفان نتوانند وی را از کمال مطلوب منحرف سازند. از طرف دیگر اسلام در صدد تربیت امتی است که با استفاده از ودیعه‌ی مبارک و خدادادی عقل، راه ما را از مسیر پیشرفت روزافزون مادی و معنوی قرار دهد و راه را بر حاکمیت نادانی، بی خردی، جموداندیشی، فریب خوردن و گمراهی بر بندد تا هیچ موجودی نتواند انسان را به بازی بگیرد و او را به مسیری نادرست رهنمون سازد. 

بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور دماوند

 آزاد اندیشی به عبارت ساده یعنی بیان آزادانه، منطقی و آرام حرف و نظر خود بدون ترس از ساختارهای رایج و ژست‌های روشنفکری. بحث آزاداندیشی را در سطحی می‌توان مترادف با نهضت نرم افزاری و تولید علم پنداشت اما باید در نظر داشت که آنچه از بیانات رهبر انقلاب از سال 81 تا کنون بر می‌آید این است که کرسی‌ها حد اقل در دو سطح باید تفکیک شود:

1- کرسی‌های نظریه پردازی : ارائه نظریه‌ها و اندیشه های جدید توسط متخصصین نقد و داوری این نظریه‌ها در فضایی تخصصی (ظاهراً هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی شورای انقلاب فرهنگی این مسئولیت را بر عهده پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قرار داده است)

2- کرسی‌های آزاد فکری : کرسی‌هایی که در آن دانشجویان حتی در رشته های غیر تخصصی خودشان به بیان نظرات و آرا می‌پردازند.
یک حلقه واسط بین کرسی‌های نظریه پردازی و آزاد فکری نیز می‌توان در نظر گرفت:

کرسی‌های آزاد اندیشی : لزوماً حرف نویی در آن مطرح نمی‌شود. اما متخصصین یک رشته به واکاوی نظرات و آرا مختلف می‌پردازند. بیشتر در سطح استادان مطرح است هرچند که مخاطبان آن سایر حوزویان و دانشگاهیان نیز هستند. (نشریه انعکاس-ویژه نامه کرسی‌های آزاد فکری-افشین میرزایی)

این سطح بندی یکی از پراهمیت‌ترین دغدغه های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، امام خامنه ای (روحی فداه) است که جای خالی پرداختن به آن در میان انبوه فعالیت‌ها و موازی کاری‌های غالباً بی ثمر ما کاملاً مشهود است

دغدغه ای که اکنون آرمان بلند دانشجویان بسیجی دانشگاه پیام نور مرکز دماوند است. آرمانی که برای تحقق آن مشتاقانه و پیگیر، تلاش می‌کنند.

در میان خودمان به پاتوق موسوم است. ایده ای که جرقه آن از پاتوق‌های کوچک طرح ضیافت اندیشه سال 89 در ذهن بچه‌ها زده شد. اینکه فضایی برای دانشجو ایجاد کنیم که به دور از ترس و هیجانات کاذب به بیان افکار خویش بپردازند و فرصتی که درست اندیشیدن را یاد بگیرند و یاد بگیریم.

چرا پاتوق؟ و نه کرسی آزاد فکری! سؤالی که بارها پرسیده شد و بارها جواب دادیم. برای اینکه الفاظ با افکار بازی می‌کنند. برای اینکه با تکرارهای ناشیانه الفاظ آن‌ها را از کاربرد اصلی خود خارج نکنیم. برای اینکه صمیمیت که مقدمه جذب مخاطب است با کلمات منتقل می‌شود. برای اینکه جبهه گیری‌های خاص در قبال عناوین، ما را از آرمان‌های مان دور می‌کند. خلاصه، برای اینکه دانشجو با عنوان پاتوق راحت‌تر است.

 فراهم کردن مقدمات اجرایی شدن پاتوق چندان هموار نبود. می‌خواستیم قدم‌های اول را محکم برداریم پس احتیاط لازمه کار بود. آنقدر که طرح ایده و اجرای آن بیش از یک سال زمان برد. برای رسیدن به کرسی‌های آزاد اندیشی، قدم اول برپایی کرسی‌های آزاد فکری بود. یعنی جایی که دانشجوها موفق به اظهار نظر و عقیده خود در مورد موضوعی خاص بشوند. یعنی همان «پاتوق»  
قدم‌های اصولی تصمیم‌های اصولی می‌طلبد. بنابراین دبیرخانه ای برای پاتوق تشکیل دادیم. «دبیرخانه گفتمان آزاد دانشجویی» سازمانی که چارت تشکیلاتی داشته باشد و شرح وظایف. تقسیم کار در میان بخش‌های مختلف دبیرخانه به تخصصی شدن فعالیت‌ها کمک می‌کند.

خانم نفیسه معینیان - مسئول سابق فرهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور دماوند و دبیر سابق کرسی‌های آزاداندیشی - درباره نحوه برگزاری و چارت کرسی‌های آزاد اندیشی در بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور دماوند می‌گوید: قبل از برگزاری کرسی‌ها جلسات بحث و گفت‌وگو داشتیم و چندین کمیته. کمیته انتخاب موضوع، کمیته مطالعات، کمیته تبلیغات که هرکدام کار جداگانه‌ای داشتند.
در ابتدا برای اینکه ببینیم دانشجویان چه موضوعاتی را می‌پسندند و چه دغدغه‌هایی دارند بنرهای کوچکی چاپ کردیم که در سطح دانشگاه نصب شد تا دانشجویان از دغدغه‌هایشان برای ما بنویسند. خانم کاظمی که مسئول «کمیته انتخاب موضوع» بود با مشورت دیگر کمیته‌ها بنرها را بررسی و موضوع را انتخاب کردیم. در ابتدا هم هدفمان این بود با موضوعی که دانشجویان می‌پسندند شروع کنیم تا اعتماد دانشجویان را جذب کنیم. «ازدواج» جذاب و مخاطب پسند! مطمئن بودیم که دانشجویان با پاتوق همراه می‌شوند.

بعد از انتخاب موضوع کار دوستان در کمیته مطالعات شروع شد و به این صورت که هر کس کتابی مرتبط با موضوع را مطالعه می‌کرد. سپس شبهات وسواس‌هایی که پیرامون موضوع برایش ایجاد شده بود در جلسات بحث و گفت‌وگویی که داشتیم مطرح می‌کرد و نظرات موافق و مخالف بیان می‌شد. می‌شود گفت کرسی را در قالب کوچک خود داشتیم.

بعد از همه این کارها نوبت «کمیته تبلیغات» بود تا کار خودش را شروع کند. طراحی بنر، پوستر، تبلیغات کوچک و فضاسازی جلسه که برایمان از اهمیت بالایی برخوردار بود. قدم‌های بزرگ، تصمیم‌های بزرگ می‌طلبد. خنچه عقد سفارش دادیم. این یعنی جسارت! که در نمازخانه دانشگاه در ساختمان شماره 2 برگزار شد.

در برنامه های پاتوق هنگام بحث و گفت‌وگو یک سری افرادی را که عضو کمیته مطالعات بودند را در جمع حاضرین در برنامه داشتیم این دوستان چون مطالعه داشتند مستند صحبت می‌کردند و دانشجویان را متوجه می‌کردند، حرفی که بیان می‌کنند با سند و مدرک باشد و حضور استاد نیز جهت اداره جلسه بود و به نظر من علت تاکید آقا این است که دانشجو از خودش هویت فکری داشته باشد و نسبت به اتفاقات اطرافش هوشیار و دید آگاه و بیداری نسبت به مسایل داشته باشد.

جلسه دوم پاتوق با استقبال خوبی مواجه شد. در این جلسه بحث و گفتگوی پویایی برقرار شد. انگار انگیزه دانشجوها برای اظهار عقیده و شرکت در گفتگو بیشتر شده بود.

و حالا دبیرخانه گفتمان آزاد دانشجویی حالا دیگر افق‌های روشنی پیش رو دارد. قدم‌هایمان محکم‌تر شده‌اند. یاد گرفتیم رسیدن به آرمان‌های بلند سختی دارد. و در حال حاضر اعضای جدید کمیته در حال برنامه ریزی برای برگزاری کرسی‌ها با موضوعات روز در دانشگاه هستند. 

کرسی‌های آزاداندیشی برگزارشده بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور دماوند

نظرسنجی پاتوق شیوه های انتخاب همسر

انجمن علمی حقوق دانشگاه پیام نور دماوند

انجمن علمی حقوق دانشگاه پیام نور دماوند اقدام به برگزاری عمومی سلسله نشست‌های آزاداندیشی با محوریت موضوعات و مسایل عمومی جامعه از دیدگاه حقوقی کرده است.

آقای نصیر بهلولی -دبیر انجمن علمی حقوق- درباره نحوه برگزاری کرسی‌ها در دانشگاه بیان کردند: معیار ما برای برگزاری کرسی‌ها فقط فرمایشات مقام معظم رهبری بوده است و با قالب بندی‌هایی که دیگر ارگان‌ها و نهادها برای برگزاری کرسی‌ها انجام داده‌اند، کاری نداریم و نمی‌توانیم کنار بیایم.

همچنین ایشان با تاکید بر صحبت‌های مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه کرسی‌های آزاد اندیشی باید تخصصی برگزار شود بیان کرد: نحوه برگزاری کرسی‌ها در انجمن علمی حقوق به این شکل است که یک موضوع عمومی مثل حجاب را در بعد مسائل قانونی و حقوقی که مرتبط با رشته خودمان است، بررسی می‌کنیم و معیار برای انتخاب موضوع نیز مسایل حقوقی است.

 روند کرسی‌ها تابه حال این‌طور بوده که در ابتدای برنامه درباره موضوع توضیحاتی ارائه می‌شود. سپس دانشجویان نظرات موافق و مخالف خود را بیان می‌کنند همچنین در کرسی‌ها معمولاً از 1 یا 2 استاد که به صورت موافق و مخالف حضور دارند استفاده می‌شود. حضور اساتید برای این است که فصل الخطاب مطالب رو بیان کنند؛ و همچنین در شرایط که احساس کنم بحث و موضوع از چارچوب خارج می‌شود تذکر می‌دهم و مانع از ادامه صحبت می‌شوم و این خطوط برای من به عنوان دبیر انجمن به طور شاخص مسائل سیاسی است چون اینجا انجمن حقوق است نه علوم سیاسی!

همچنین برای تبلیغات و اطلاع رسانی از بردهای انجمن علمی که در سطح دانشگاه وجود دارد استفاده می‌کنیم و محل برگزاری برنامه‌ها اطاق سمینار ساختمان شماره ۱ دانشگاه می‌باشد.

ایشان هدف از برگزاری این چنین برنامه‌هایی را این‌طور بیان کرد: اتفاقاتی را که در سطح جامعه رخ می‌دهد را به محیط دانشگاه بکشانیم تا محیط دانشجویی یک محیط پویا شود و دانشجویان درباره مسایل اظهار نظر بکنند و ترس از بیان نظرات از بین برود و صرفاً هدف به چالش کشیدن مسایل نیست بلکه چالش وسیله ایی است برای دانشجویی که مخالف است و از ابراز نظر خودش می‌ترسد بیاید و نظر خودش را بگوید و اینکه فضای باز برای صحبت کردن بدون هیچ ترس و واهمه ای وجود دارد! هرچند در صورت نیاز تذکرات لازم رو به دانشجویان می‌دهم.

کرسی‌های آزاداندیشی برگزارشده انجمن علمی حقوق دانشگاه پیام نور دماوند