کرسی‌هایی که با نبود استاد لغو می‌شود!

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، رهبر معظم انقلاب در سال 81 در پاسخ به نامه جمعى از دانش آموختگان و پژوهشگران حوزه علمیه در مورد کرسی‌های نظریه‌پردازی  فرمودند: «نباید از آزادى ترسید و از مناظره گریخت و نقد و انتقاد را به کالاى قاچاق و یا امرى تشریفاتى، تبدیل کرد؛ چنانچه نباید به جاى مناظره، به جدال و مراء، گرفتار آمد و به جاى آزادى، به دام هتاکى و مسئولیت گریزى لغزید.

 آن روز که سهم آزادى، سهم اخلاق و سهم منطق، همه یکجا و در کنار یکدیگر اداء شود، آغاز روند خلاقیت علمى و تفکر بالنده دینى در این جامعه است و کلید جنبش تولید نرم افزار علمى و دینى در کلیه علوم و معارف دانشگاهى و حوزوى زده شده است. بى‌شک آزادیخواهى و مطالبه فرصتى براى اندیشیدن و براى بیان اندیشه توأم با رعایت ادب استفاده از آزادى، یک مطالبه اسلامى است و آزادى تفکر، قلم و بیان، نه یک شعار تبلیغاتى، بلکه از اهداف اصلى انقلاب اسلامى است.»

آنچه که در این میان غیرقابل انکار است، عدم جلوگیری از تولید فکر و طرح سوال در نسل جوان و علی‌الخصوص دانشجوست، سوالات بی‌شائبه‌ای که گاهی می‌تواند با جواب‌های بسیار ساده پاسخ داده شود که در صورت نبود فضای لازم برای مطرح شدن این سوالات، باعث ایجاد تناقض در طبقه فکری مدنظر می شود.

متاسفانه بی توجهی به این روحیه و عدم صدور مجوز برای مطرح کردن سوالات، شبهات و نظرات، تبعات بسیار بدی در دانشگاه و جامعه خواهد داشت، که از تبعات آن می‌توان به باقی ماندن شبهات نزد دانشجو و آغاز انحرافات در ساختار فکری دانشجو نام برد؛ به گونه‌ای که فرد با این شبهات پرورش یافته و می پندارد که جامعه و نظام فکری آن توان پاسخگویی به آن سوالات را ندارد.

طبیعی خواهد بود که فرد با این زیربنای فکری ناقص و بسیار خطرناک، رفتار اجتماعی خود را تعریف می‌کند و خواهیم دید که در ابتدا به شدت سطحی نگر شده و در مدت کوتاهی به راحتی تحت تاثیر تفکرات فریبنده قرار خواهد گرفت.

همچنین ایجاد این چنین فضایی و حاصل سطحی نگری‌ها می تواند باعث بروز رفتارهای ناهنجار و بعضاً رادیکال در جامعه دانشگاهی شود.

«خبرگزاری دانشجو» در شیراز بنا بر رسالت خبری خویش و بررسی کارنامه کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه های بزرگ به سراغ دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان قطب علوم پزشکی جنوب کشور رفته تا در گفت و گو با مسئولان و فعالان دانشجویی، روند برگزاری کرسی های آزاداندیشی در این دانشگاه را  بررسی کند.

 اما با وجود پیگیری این خبرگزاری موفق به گفت و گو با ریاست و مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شیراز نشدیم.

عبدالعلی محقق زاده، معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص بیان کرد: طبیعتا تحقق این امر با منویات مقام معظم رهبری  فاصله زیادی دارد.

وی به عدم تمایز میان کرسی‌های آزاد اندیشی با تریبون آزاد، مناظره و داوری اشاره کرد و گفت: مشکل اساسی که در بحث کرسی‌های آزاد اندیشی با آن روبرو هستیم، خلط شدن مفهوم کرسی آزاد اندیشی با مفهوم تریبون آزاد،‌ مناظره یا داوری است.

محقق زاده با بیان اینکه کرسی ها نوعا مطلوب بوده است؛ گفت: این کرسی ها اقبال چندانی نداشته است و باید این موارد ریشه یابی شود.

معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: طبق آیین نامه کرسی ها؛ معاون دانشجویی و فرهنگی به عنوان رئیس؛ مدیر فرهنگی دانشگاه به عنوان دبیر و  مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه  نماینده تام الاختیار وی در این کرسی هاست. همچنین دو نفر دانشجوی شاغل به تحصیل در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه به پیشنهاد رئیس و  یک نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه به پیشنهاد رئیس هیئت  و یک نفر حقوق دان با اولویت انتخاب از میان اعضای هیئت علمی دانشگاه برای بحث انتخاب می شوند.

مرتضی جمالی، دبیر سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گفت: مهمترین ضرورتی که کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه برای آن شکل گرفت، ارائه تحلیل‌های سیاسی درست از جامعه در کنار پیگیری مطالبات مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران بود که ضمن اینکه این ضرورت همچنان درک نشده است،‌ این انتقاد به جنبش دانشجویی نیز وارد است که هنوز نتوانسته است الگوی مطلوبی از کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه ارائه دهد.

وی با ابراز خرسندی از همکاری دانشگاه با تشکل های دانشجویی در اجرای این کرسی ها بیان داشت: موضوع در اجرای کرسی ها در این دانشگاه بر سر عدم همکاری یا انتقاد از مسئولان نیست، بلکه موضوع عدم حضور مخاطب است.

جمالی ادامه داد: باید این موضوع موشکافی شود که علت این مهم چیست؟ آیا در روند برگزاری کرسی مشکل وجود دارد که تبدیل به کلاس استاد و دانشجو شده است و یا در علت دیگری است؟

امین نوح پیشه، دبیر سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گفت: در دانشگاه علوم پزشکی شیراز از ابتدای مهر ماه جاری تاکنون چهار یا پنج کرسی با موضوعات اقتصادی نقد و بررسی دولت دهم، گرانی، بی کفایتی یا آثار تحریم؟ و اقتصاد مقاومتی برگزار شده است.

وی پیشینه برگزاری این نوع کرسی را آزاد اندیشانه و فارغ از هرگونه ترس و خفقان دانست و گفت:  باید این کرسی ها به نحوی باشد که در آن منطق بوده و از هوچی گری به دور باشد.

نوح پیشه خاطرنشان کرد: بخش عمده مشکل در برگزار نشدن کرسی همین مسئله است؛ چون همه منتظر استاد مدعو هستند و اصولاً این اساتید حرف زن جدی و رسانه ای هم سرشان شلوغ است، لذا برگزاری کرسی ها با مشکل مواجه شده است؛ حال آن که می بینیم مهم ترین موضوع مد نظر مقام معظم رهبری همین حرف زدن و بحث دانشجو با دانشجوست.

وی ادامه داد: رهبر انقلاب تاکید دارند: «باید روی مسائل فکر کرد. عزیزان من! روی مسائل فکر کنید تا به نتیجه برسید. نهضت آزاد فکری که من پیشنهاد کردم در دانشگاه و حوزه راه بیفتد، برای همین است. تریبون های آزاد بگذارند و با هم بحث کنند؛ منتها نه متعصبانه و لجوجانه و تحریک شده به وسیله  جریانات سیاسی و احزاب سیاسی که فقط به فکر آینده کوتاه مدت و مقاصد خودشان هستند و برای انتخابات و امثال آن از جوان ها استفاده می کنند؛ بلکه برای پخته شدن، ورز خوردن و ورزیده شدن و با هدفِ آماده شدن برای ادامه  این راه طولانی و دشوار؛ اما بسیار خوش عاقبت.» (بیانات در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه های استان کرمان 84/2/19)

برای شکستن فضای جمود تحجر و فضای در خود «ولش کن! بگذار بشود!» که ویروس واگیر دار نسل سوم انقلاب است، باید همه  دانشجویان را درگیر کرد، مسئله  اصلی ما از فضای انزوا خارج کردن همین دانشجوی فعلی فعال یا خاکستری در کف دانشگاه است، نه یک تعداد چهره  همیشه ثابتی که اصولاً هم از رسانه ها و تریبون دور نیستند و سرشان هم اصولاً گرم کاری است.

باید قالب هایی را مد نظر قرار داد که دانشجویان و کف دانشگاه ها را درگیر کند. مثلاً تریبون آزادهای چارچوب دار، بحث های آزاد و گعده ای و هر قالب دیگری که همه دانشجویان را می تواند درگیر کند.