کرسی آزاداندیشی در گیلان در اولویت نیست

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، اهداف کرسی های آزاد اندیشی گستردن افق های نو برای زندگی انسانی در بعد علم و عمل است، اما تاکنون خروجی مطلوب و رسیدن به این اهداف دیده نشده است.

 

رهبر معظم انقلاب با تأکیدات مداوم، از کرسی های آزاد اندیشی نه تنها به عنوان یک ابزار فعالیت دانشجویی بلکه به عنوان یک راهبرد فعال شدن جریان انقلابی در دانشگاه و جامعه و گفتمان سازی یاد کرده و قالب های مختلفی چون کرسی های نظریه پردازی، آزاد اندیشی و آزاد فکری، نقد و مناظره و پاسخ به شبهات را مطرح نموده و از همه بیشتر خطاب به دانشجویان از ضرورت برگزاری کرسی ها گفته اند و بر کرسی های آزاد فکری و آزاداندیشی از همه انواع طرح شده، بیشتر تاکید کرده اند.

 

دانشگاه مکانی برای گفت‌وگوست و قطعا دانشجو حرف های تازه ای برای گفتن دارد؛ در این شرایط برگزاری کرسی آزاد اندیشی تنها ملجا و ماوای دانشجوست که باید بر اساس منویات معظم له و با توجه به مطالبات و بحث های روز و به دور از تکرار و کلیشه بودن برگزار شود.

 

 

در دانشگاه آزاد رشت با وجود اینکه تشکل های فعال خصوصا بسیج دانشجویی در زمینه هایی چون اردوهای جهادی و راهیان نور در سال های متمادی بزرگترین اردو را در کشور برگزار می کنند، اما در خصوص برگزاری کرسی های آزاد اندیشی کارنامه چندان موفقی وجود ندارد.

 

این در حالی است که ستادی برای برگزاری کرسی آزاداندیشی در این دانشگاه تشکیل شده و نهادها و تشکل های دیگر نیز باید در برگزاری کرسی همت گمارند، اما این موضوع هنوز برای مسئولان دانشگاه با وجود تاکیدات مقام معظم رهبری و ارائه دستورالعمل و آیین نامه، جا نیفتاده است.

مسئولان دانشگاه آزاد رشت متولی کرسی ها را نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه می دانند و معتقدند هر کرسی که برگزار شده طبق آیین نامه بوده و دانشجویان نیز به دلیل باز بودن فضا برای آزاد اندیشی، از آن استقبال کرده اند.

 

 

اهمیت ندادن به کرسی های آزاد اندیشی، خلاء اتاق فکر کرسی ها و عدم ارتباط مسئولان دانشگاهی با بدنه دانشجویی، سلیقه محوری به جای گفتمان محوری،عدم درک اهمیت موضوع در بین مسئولان دانشگاهی، نبود متولی مشخص، در اختیار ندادن سالن، عدم اختصاص بودجه، تأیید نکردن موضوع، محتوا و یا نام و مشکلات حراستی از جمله موانع پیش روی برگزاری کرسی های آزاد اندیشی است که کرسی را به کابوسی برای روسای دانشگاه ها تبدیل کرده است.

  

در دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز هر فصل یک نشست آن هم با حضور اساتید برگزار می شود و هیچ تشکل و دانشجویی در این برنامه ها حضور ندارد، البته دانشجویان نیز به صورت جداگانه و دانشجومحور کرسی برگزار می کنند و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری هم تنها به برپایی کرسی هایی در کلاس های درس بسنده کرده است.

 

 

عدم وجود فضا برای بحث و گفت‌وگو، عدم درک متقابل در بین دانشجویان پزشکی و هراس دانشجو از توهین طرف مخالف از مشکلات و موانع برگزاری کرسی و بی رغبتی دانشجویان پزشکی برای حضور در کرسی هاست، در حالی که برگزاری کرسی های آزاد اندیشی بر اساس آئین نامه و دستور العمل در راستای ایجاد فضای تضارب آراء و آزادی بیان و به منظور تقویت فرهنگ پیشرفت جهت تحقق رشد در داخل کشور است.

 

با توجه به بحث های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مقام معظم رهبری برگزاری کرسی های آزاد اندیشی و ابراز نظرات اساتید در ساختار اجرایی دانشگاهی و غیر دانشگاهی را بسیار مفید می دانند و معتقدند که برگزاری کرسی ها با حضور اساتید برای رفع مشکلات اقتصادی، آموزش و بهداشت و درمان مفید است و با وجود اقتصاد مقاومتی، سختی ها، محدودیت ها و فشارهای موجود در کشور و با توجه به نامگذاری سال «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، با برگزاری کرسی های آزاد اندیشی راهکارهای مناسبی در این زمینه پیدا می شود، اما با کمی تامل می توان به این نتیجه رسید که برگزاری کرسی آزاد اندیشی به جای اینکه دانشجو محور باشد، استاد محور است و از اینکه دانشجو بتواند با حضور در این برنامه ها با آزادی بیان کنترل شده به بحث و گفت‌وگو و تبادل نظر بپردازد، خبری نیست؛ بنابراین کرسی ها جزیره ای برگزار می شود و هر کدام از نهادها و تشکل ها به صورت جداگانه کرسی ها را بر اساس نیاز و سلیقه خود برگزار می کنند.

 

در یکی از دانشگاه ها با وجود تاسیس باشگاه آزاداندیشی برای برگزاری کرسی ها و اینکه این دانشگاه اولین دانشگاه در سطح کشور است که چنین باشگاهی را راه‌اندازی کرده، اما باز هم ناموفق بوده است، چراکه مسئولان دانشگاه هر کدام نظر متفاوتی نسبت به برگزاری کرسی ها دارند.

 

دانشگاه گیلان نیز به عنوان دانشگاه مادر با وجود فضای بسیار مناسب و زیاد برای برگزاری کرسی های آزاداندیشی و با اینکه از دیدگاه مسئولان از لحاظ مادی هم مانعی وجود ندارد، اما زمینه های لازم برای برگزاری این کرسی ها در این دانشگاه به نحو مطلوب مهیا نشده است.

 

در دانشگاه پیام نور هم که مسئولان دانشگاه معتقدند هیچ گونه محدودیتی برای برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی ندارند، بهانه هایی از قبیل کمبود فضا و یا در دست تعمیر بودن مکان مطرح می شود و این مسئله باعث شده تا در نیم‌ترم تحصیلی گذشته نمره کرسی آنها صفر باشد، البته آنها معتقدند دانشگاه پیام نور نباید با دانشگاه های دیگر خصوصا دانشگاه مادر از لحاظ گستردگی فضا و دیگر امکانات مقایسه شود.

 

 

 

در یک بررسی کلی، موانع پیش روی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه های مورد نظر به شرح زیر است:

 

- نگاه امنیتی

- بروکراسی اداری

- عدم نتیجه گیری از کرسی ها

- کلیشه ای برگزار کردن کرسی ها

- انتشار ندادن نتیجه گیری ها در فضای جامعه و دانشگاهی

- هدف قرار دادن صرف برگزاری کرسی و نه حل مسئله و مشکل نظام و چالش های آن توسط کرسی

- تخصصی برگزار نکردن کرسی ها و شباهت آنها به تربیون آزاد

- عدم وجود اساسنامه ای کامل و جامع در برگزاری کرسی ها با توجه به صحبت های مقام معظم رهبری و تفکیک نکردن کرسی آزاد اندیشی

 

 

 

راه حل برون رفت از این مشکلات، بالا بردن سطح علمی مسئولان دانشگاه و هیئت علمی است و باید تصدی گری نهادهای دانشگاهی از کرسی ها برداشته و این کرسی ها به دست دانشجویان به صورت مستقل اجرا شود.

 

ملک علیپور، مسئول سازمان بسیج دانشجویی استان گیلان در این رابطه گفت: کرسی های آزاد اندیشی فرصتی برای آشنایی داوطلبانه همراه با شور و شعور با ماهیت و اصول اساسی و اصلی انقلاب است.

 

وی با بیان اینکه انقلاب دو هویت حقوقی و حقیقی دارد، افزود: دانشجو با ساختار انقلاب کاری ندارد و نیازی هم به آن نیست، اما مطالبه دانشجویی باید هویت حقیقی داشته باشد؛ مثلا مطالبه گری در مورد چرایی دوری مسئولان از خدا، چرایی انحراف و غیره، چراکه پرداختن به این مسائل در کرسی آزاد اندیشی فرصتی است برای بازشناسی هویت حقیقی انقلاب و این مانایی و دوام انقلاب، پیوند نسل سوم و چهارم انقلاب را با نسل اول رقم می زند.

 

مسئول سازمان بسیج دانشجویی گیلان گفت: کرسی آزاد اندیشی فرصتی برای هدایت شبهات دانشجویی به پاسخگویی در فضای مناسب و ارتقای سطح مطالعه دانشجویان دغدغه مند است.

 

ملک علیپور در خصوص چیستی و چرایی و نحوه برگزاری کرسی‌ها افزود: کرسی آزاد اندیشی به تعبیر مقام معظم رهبری فضا را عقیدتی می کند و شرط توسعه و پیشرفت است و اگر فرهنگ و ادب کرسی آزاد اندیشی ایجاد نشود به سمت قتل گاه انقلاب می رویم.

 

وی در رابطه با چگونگی برگزاری کرسی آزاد اندیشی گفت: کرسی آزاد اندیشی باید مبتنی بر آزادی فکری باشد و اندیشه ها آزادانه و در یک محیط دانشگاهی در برخورد با هم قرار گیرد تا بهترین ها در این فضا ورزیده شوند و بدترین ها حذف و متوسطین اصلاح شوند.

 

مسئول سازمان بسیج دانشجویی گیلان افزود: متولی برگزاری کرسی ها باید دانشجویان و تشکل های دانشجویی باشند، نه نهاد نمایندگی، سپاه و معاونت فرهنگی دانشگاه ها؛ اینها فقط باید پشتیبان سخت افزاری متولیان باشند.

 

 

 

ملک علیپور گفت: فضای دانشگاه و کرسی آزاد اندیشی باید از فضای پلیسی و التهاب و ترس خارج شود و فضایی آرام و منطقی و در عین حال فارغ از ترس و تهدید ایجاد گردد تا دانشجو آزادانه حرفهایش را بزند و حرف ها و شبهات دیگران را بشنود.

 

وی با بیان اینکه کرسی ها باید بر اساس نیازهای ضروری دانشجو و دانشگاه باشد، افزود: مبنای کرسی های آزاداندیشی باید بر سه اصل آزادی، اخلاق و منطق باشد؛ دانشجو آزادانه حرف ها را بیان کند و در عین حال در اظهارات خود اخلاق و احترام به دیگران و شخصیت های حقیقی و حقوقی را رعایت کند و برای رد و پذیرش نظرات هم باید منطق حاکم باشد.

 

مسئول سازمان بسیج دانشجویی گیلان با بیان اینکه کرسی آزاد اندیشی حتما باید یک داور داشته باشد، گفت: این داوران می توانند جمعی از شاخصین دانشجویی در قالب میزگرد باشند که مشارکت دانشجویان را در بحث و تعامل با یکدیگر زیاد می کند و حاضران جواب دانشجویی و متناسب با ذائقه خود را دریافت می کنند، دانشجویان جواب دهنده نیز انگیزه دیگران را برای رشد خود بیشتر می کنند.

 

ملک علیپور افزود: اگر داوران از اساتید باشند بحث، علمی و منطقی می شود، اما اشکال آن این است که حضور استاد و احترام به وی، دانشجو را از قانع نشدن و اظهار نظر آزادانه برحذر می دارد، ضمن اینکه دستگاه فرهنگی و امنیتی را بر آن می دارد تا استاد را از نظر صلاحیت علمی، مکتبی و امنیتی تایید کند، چراکه حتی جواب غلط استاد هم برای خیلی ها مشروع و قانع کننده است، اما اگر تایید نشود شخصیت استاد زیر سوال می رود، دانشجو موضع می گیرد و آزادی کرسی آزاد اندیشی فنا می شود.

 

وی در مورد وضعیت کرسی های آزاد اندیشی در گیلان گفت: در همه دانشگاه ها اجرای کرسی ها با مخالفت و رعب و وحشت مسئولان همراه بوده است، اما در ادامه مسیر، مسئولان دانشگاه با دانشجویان همراه شده اند.

 

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و در خلاء آن، نهادهای فرهنگی مثل دفتر فرهنگ سعی کرده، مدیریت کرسی را برعهده بگیرد، اما موفق نبوده، لذا کرسی یا تعطیل شده و یا مجددا به دانشجو واگذار شده است.

 

مسئول سازمان بسیج دانشجویی گیلان افزود: بسیاری از کرسی های اجرا شده در دانشگاها در سال 90 یا 91 جزو اولین کرسی ها بوده؛ این درحالی است که در جاهایی که نهاد نمایندگی وارد میدان شده، مشکلات کم و اجرا قویتر بوده است.

 

ملک علیپور تصریح کرد: در برگزاری کرسی در دانشگاه ها به جای زیربنا به روبنا توجه شده؛ مثلا در مقوله عفاف و حجاب فقط به بحث حجاب و در مقوله انتخابات به جای انتخابات آگاهانه به انتخابات و تبلیغات توجه شده است.

 

وی موضوع بیداری اسلامی و مدیریت آینده جهان بعد از بیداری اسلامی و جنبش وال استریت را از جمله موضوعاتی عنوان کرد که در این کرسی ها کمترین توجه به آن شده است.

 

مسئول سازمان بسیج دانشجویی گیلان خاطرنشان کرد: دانشجویان در قبال تعطیلی کرسی ها واکنش خاصی نشان نمی دهند و این نشان دهنده آن است که هنوز کرسی آزاد اندیشی در اولویت نیست، این در حالی است که اردوهای انجمن های سیاسی و تشکیلاتی و اردوی راهیان نور تحت هر شرایطی برگزار می شود.

 

لازم به ذکر است، با وجود پیگیری های خبرگزاری دانشجو، مسئول کمیسیون دانشجویی استانداری گیلان به دلیل مشغله کاری حاضر به پاسخگویی در مورد روند برگزاری کرسی ها نشد.