کاهش روزهای پاک بجنورد و نظاره مسئولان/ چه کسی جلوی علل داخلی و خارجی را خواهد گرفت؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو؛ «اهواز هوا ندارد»؛ جمله‌ای که تا چند سال قبل در فضای مجازی به شدت توزیع می‌شد؛ همه دغدغه آلودگی هوای اهواز را داشتند و تقاضا می‌کردند که وضعیت نامطلوب هوای این شهر بهبود یابد. اما امسال خبری منتشر شد و مردم دورترین استان از اهواز را به شک فرو برد؛ «بجنورد آلوده‌ترین شهر کشور شد».

بجنورد طی هفته‌های اخیر روز‌های با آلودگی هوای بسیار بالایی را تجربه کرد و گاهی آلودگی به حدی بود که یک روز لقب آلوده‌ترین شهر کشور را نیز به نام خود ثبت کرد.

تعطیلی و یا کاهش ساعات کاری ادارات، تعطیلی اماکن ورزشی، لغو پرواز‌ها و... از جمله آسیب‌هایی بود که بجنورد طی روز‌های آلوده با آن مواجه شد.

کاهش روز‌های پاک بجنورد

حسین هراتی، معاون پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار دانشجو اظهار داشت: تعداد روز‌های پاک در خراسان شمالی به نسبت سال گذشته حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است.

وی افزود: تعداد روز‌های ناسالم طی سال گذشته ۱۰ و امسال ۶ روز بوده است؛ همچنین روز‌های ناسالم برای گروه‌های حساس در هر دو سال ۳ روز بوده است.

هراتی از افزایش ۱۱ روزه تعداد روز‌های سالم به نسبت سال قبل خبر داد و گفت: عمده آلودگی‌ها منشا محیطی و محلی دارد.

وی افزود: اعتباری که در سال گذشته برای مدیریت گرد و غبار به این استان اختصاص داده شد، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بوده که این عدد فقط یک دهم اعتبار مورد نیاز است.

وی بیان کرد: برای مدیریت هرچه بهتر این معضل در این استان، سالانه حداقل به ۱۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

معاون پایش اداره کل محیط زیست خراسان شمالی گفت: میاندشت جاجرم، منطقه فرسایشی است که در آنجا ۱۴ هزار دام وجود دارد که با تلاش‌های انجام شده طی سال‌های اخیر، موفق شده ایم فقط پروانه چرای ۴ هزار راس دام را خریداری کنیم.

اما علل این آلودگی که سال به سال وضعیت را وخیم‌تر می‌کند چیست؟ بجنوردی که تا همین چند سال قبل جزو خوش آب و هوا‌ترین شهر‌های کشور بوده و البته همچنان هم هست؛ منهای روز‌های آلوده.

غبار صحرای قره‌قوم ترکمنستان

بیابان قره قوم ترکمنستان که از آن به عنوان بزرگترین کویر شنی جهان نام برده می‌شود، حکایت‌های خوش و ناخوش برای این کشور و استان‌های خراسان شمالی و رضوی دارد.

بیابان قره قوم که از واژه ترکی- ترکمنی به معنای شن سیاه گرفته شده افزون بر ۷۰ درصد از خاک ترکمنستان همسایه شمالی کشورمان را در بر گرفته است.

مهری هاشمی، رئیس اداره پیش بینی هواشناسی خراسان شمالی پیش‌تر در جمع رسانه‌ها گفته بود در قسمت‌های بیابانی جنوب استان شاهد برخاستن گرد و غبار هستیم، اما بیشترین سهم در به وجود آمدن این پدیده، دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان است.

وی افزود: موقعیت جغرافیایی شهر بجنورد و وجود کوه در اطراف شهر، همچنین پایین بودن ارتفاع محل قرارگیری شهر نسبت به مناطق اطرافش، شرایطی را فراهم کرده است که باعث ماندگاری بیشتر هوا در سطح شهر می‌شود.

هاشمی گفت: بعضا منشا ریزگرد‌ها در استان، مناطق غرب کشور است که این امر به ندرت در استان اتفاق افتاده است.

حل مشکل ریزگردهای قره قوم در سطح روسای جمهور

رضا شکاریان، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی نیز در این خصوص به خبرنگار دانشجو گفت: میزان آلایندگی ذرات گرد و غبار موجود در این صحرا بسیار بالا و برای سلامتی انسان خطرناک است.

شکاریان گفت: قرار بر این است تا رئیس جمهور با همتای خود دیدار و گفتگو داشته باشد که احتمالا یکی از موارد در دستور کار، موضوع صحرای قره قوم است.

وی افزود: کم آب و یا خشک شدن دریاچه آرال در مرز کشور ترکمنستان و ازبکستان نیز مزید بر علت شده است.

دردسر کانون‌های غبار محلی 

شکاریان ادامه داد: بخشی از آلودگی‌های گرد و غبار در این استان متاثر از استان سمنان است و علاوه بر آن در خراسان شمالی نیز دو کانون گرد و غبار در اسفراین و جاجرم وجود دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی تصریح کرد: مدیریت چرای دام، جلوگیری از قطع درختان، جلوگیری از تخریب مراتع و کاشت درختان مقاوم به خشکسالی در مناطق بحرانی برای حفاظت از خاک می‌تواند در کاهش میزان گرد و غبار موثر باشد، اما به دلیل تغییرات اقلیم و کاهش بارندگی نمی‌توان انتظار داشت که مشکل تولید گرد و غبار در استان کاملا مرتفع شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در ادامه با اشاره به اینکه سرانه فضای سبز در وضعیت استاندارد در شهر‌های بالای ۵۰ هزار نفر، ۱۵ متر مربع است گفت: سرانه فضای سبز استان پی تبدیل باغات و قطع درختان سطح شهر برای ساخت ساختمان‌های جدید کاهش یافته است که خود دلیلی برای افزایش آلودگی است.

فعالیت سنگ شکن ها، ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده، جانمایی نامناسب شهرک صنعتی بجنورد، عدم توسعه فضای سبز شهری و کارخانه آسفالت بجنورد نیز از دیگر عوامل دسته پایین‌تر آلودگی این شهر محسوب می‌شوند.

هرچند اکنون نفس کشیدن در بجنورد به جز روز‌های خاصی، سخت و طاقت فرسا نیست، اما بی توجهی به این مشکل بزرگ و حواله دادن آن به مدیران آتی، یقینا شرایطی را فراهم می‌کند که هر دم و باز دم در این شهر با مشکل رو به رو شود.

مدیران ارشد استانی می‌بایست با یک اقدام فرا دستگاهی دست در دست هم دهند و تا دیر نشده برای رفع این مشکل اقدام کنند.