به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو؛ وجود هزاران هکتار اراضی مرتعی لم یرزع در مجاورت دریای خزر در منطقه مرزی و محروم گمیشان در شمال گلستان سبب شد تا در حدود ۲۰ سال قبل ساخت و احداث مجتمع میگو در شهرستان ترکمن‌نشین و اهل سنت گمیشان در دستور کار قرار بگیرد. تصمیمی که به زعم متولیان این پروژه ، کاربردی دوگانه داشت.
از یک سو موجب توسعه اشتغال پایدار، تولید و خودکفایی در میگو و ارزآوری برای مردم منطقه بود و از سوی دیگر باعث جذب صیادان غیرمجاز منطقه و کاهش برداشت‌های بی‌رویه و غارت دریای خزر می شد.
هزاران میلیارد تومان از اعتبارات ملی در سنوات گذشته در این منطقه هزینه شده و صدها استخر با مساحت تقریبی حدود ۱۷۰۰ هکتار و ۴ کانال آبرسان با طول مجموع حدود ۲۵ کیلومتر احداث شده تا آب از دریای خزر به مزارع و استخرهای میگو برسد.
بر اساس برنامه مقرر شده بود تا در فاز نخست، چهار هزار هکتار مزرعه تکمیل و در اختیار تولید کنندگان و بومیان قرار بگیرد؛ اما هدف گذاری این مجتمع ناگهان تغییر کرد و حدود ۱۶۰۰ هکتار مزرعه مهیای آبزی پروری در اختیار تولید کنندگان قرار گرفت که بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد آنها حتی گلستانی نبودند.مدیریت بیشتر مزارع در اختیار شرکت‌های اصفهان،تهران، خراسان و سایر استان‌ها قرار گرفت.
و سهم گلستانی‌ها به ۵۰ هکتارهم نرسید و سهم اهالی گمیشان یا تقریباً هیچ!
بر اساس آمارهای رسمی امسال ۱۵۰۰ هکتار استخر زیر کشت و پرورش میگو رفت که سهم بومیان فقط ۲ استخر ۲۰ هکتاری بود. اهالی گمیشان با گلایه از وضع موجود بر این اعتقادند که شرکت‌های غیربومی با دریافت تسهیلات ارزان قیمت و حتی با بهره صفر، معافیت‌های مالیاتی، بسترسازی رایگان دولت در دستیابی به آب رایگان، برق و تلفن و چند مزیت مشهود دیگر در حال کسب درآمدهای چند صد میلیونی هستند و سهم بومیان منطقه بسیار ناچیز است.
مردمان سخت‌کوش گمیشان بر این باورند که سهم آنها از صدها و شاید هزاران میلیارد تومان سرمایه‌گذاری دولت در مجتمع میگو فقط چند روز کارگری و غذا دادن به میگوها نیست؛ آنها بر این باورند که احداث مجتمع میگو سبب شد که تالاب ۲۰ هزار هکتاری گمیشان که محل ارتزاق صدها ماهیگیر بود به دشتی نمکی تبدیل شود حالا چرا نباید منافع این مرکز آبزی پروری سهم غیر بومیان شود.
۲مزرعه به بومیان واگذار شد/ ۱۸ مزرعه در آستانه واگذاری
امید سقلی فرماندار گمیشان در گفتگو با خبرگزاری دانشجو اظهار کرد: دولت سیزدهم به تعهد خود در واگذاری مزارع میگو به بومیان عمل کرده است؛ هر چند در این مسیر با چالش‌های حقوقی و دشواری های متعددی روبرو بوده است.
وی گفت: در سال جاری از مجموع ۱۵۰۰ هکتار استخر پرورشی حدود ۳۷۰۰ تن میگو برداشت شده است که نسبت به سال قبل ۷۰۰ تن افزایش محصول داشته است.
فرماندار گمیشان گفت: فعالیت های تولیدی در مجتمع میگو گمیشان موجب اشتغال ۳ ماهه حدود ۲۵۰۰ نفر از اهالی می شود
سقلی گفت: امسال ۲ مزرعه با مجموع مساحت ۴۰ هکتار به شرکت های تعاونی بومی واگذار شد که هر یک از این تعاونی ها حدود ۱۵ عضو دارند.
فرماندار گمیشان افزود: بر اساس مصوبات ستاد میگوی گمیشان ۱۸ لاگون( مزرعه )نیمه تمام که سرمایه‌گذاران آن تعهدات خود را انجام نداده بودند خلع ید خواهد شد.
سقلی ادامه داد: فرایند قضایی و حقوقی خلع ید این مزارع در دست اقدام است و بر اساس دستور استاندار گلستان مقرر است که پس از خلع ید به بومیان واگذار شود.
وی گفت: متقاضیان و شرکت‌های تعاونی بومی متعددی درخواست داده‌اند تا استخرهای میگو به آنها واگذار شود و تلاش داریم تا مزارع جدید را به آنها واگذار کنیم.
سقلی ادامه داد: در فاز دوم ۶۰۰۰ هکتار که بزودی عملیات اجرایی ان آغاز می‌شود قرار بر آن است بخش زیادی از مزارع در اختیار بومیان قرار بگیرد.
درآمد هزار میلیارد تومانی به جیب چه کسی می رود
عبدالجلال اونق یکی از جوانان گمیشان در گفتگو با خبرنگار دانشجو گفت: با وجود همه تبلیغات دولتی اما مردم گمیشان از سایت میگو این شهرستان بی‌بهره هستند و فقط چند هفته در سال و برای کارگری به سراغ بومیان می‌آیند.
وی ادامه داد: پساب و آلودگی ناشی از آب خروجی مزارع میگو به دریا می‌ریزد و این تنها دستاورد مزارع میگو برای مرز نشینان گمیشان است .
اونق گفت: صدها نفر از استان‌های دیگر با رانت و پارتی ده‌ها استخر و مزرعه پرورش میگو را تصاحب کردند و سالانه چند صد میلیون تومان پول به جیب می‌زنند اما وقتی به سراغ مردم منطقه می‌آیند که برای غذادهی میگو، بسته‌بندی و یا تمیز کردن به نیرو احتیاج داشته باشند.
وی گفت: هزاران هکتار استخر ایجاد شده است؛ اما سهم مردم گمیشان به صورت واقعی صفر است
اونق ادامه داد: موقعی که ساخت مرکز پرورش میگو آغاز شد قرار بر آن بود که بومیان و ماهیگیران غیرمجاز در این مرکز جذب شوند تا غارت دریای خزر وصید بی‌رویه کم شود اما این رویکرد اجرایی نشد.
وی افزود: صدها جوان منطقه در رشته‌های مختلف شیلات فارغ التحصیل شدند و دانش و علم لازم برای پرورش میگو را دارند اما چرا نباید این مزارع به این جوانان واگذار شود؛ این سوال بسیار بزرگی است!
اونی گفت: حدود ۳۸۰۰ تن میگو تولید شد که اگر هر کیلو به قیمت ۵ دلار به فروش برود ؛ در آمد سالانه آن هزار میلیارد تومان است.
طبق سند آمایش استان امکان گسترش صنعت میگو گمیشان تا ۴۰ هزار هکتار مزرعه با تولید ۷۵ هزار تن میگو هم وجود دارد لذا دست یابی به این مهم نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری است.
به گزارش دانشجو، اهالی گمیشان انتظار زیادی از دولتمردان ندارند و به کمترین حق خود از سایت میگو رضایت دارند آنها توقع در اختیار داشتن نیمی از مزارع را ندارند اما می‌خواهند که حق سهم معقولی از مزارع به آنها واگذار شود و سهم عادلانه‌تری از مجتمع میگو نصیب آنها شود.