نقطه افتخار فجر شانزدهم کیفیت است نه کمیت/ حضور هنرمندان سرآمد در بزرگترین رویداد هنرهای تجسمی کشور

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو،  نشست رسانه‌ای فجر شانزدهم با حضور محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره، امیر عبدالحسینی دبیرکل فجر شانزدهم، مسعود زنده‌روح کرمانی دبیر هنری، جعفر واحدی دبیر اجرایی، محمد خاجی، مدیر ارتباطات و رسانه این رویداد هنری و همچنین جمعی از اصحاب رسانه، پیش از ظهر امروز سه شنبه 3 بهمن 1402 در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. 

در آغاز این نشست، محمد خراسانی‌زاده رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره شانزدهم در سخنانی بیان کرد: فرایند جشنواره از مرداد امسال با برگزاری دو نشست شورای سیاستگذاری کار خود را آغاز کرد و در زمینه سیاست‌های خود به جمع‌بندی رسید. اکنون شانزدهمین دوره از این رویداد هنری در مرحله اجرا و در آستانه افتتاح قرار دارد. 

او ادامه داد: مصطفی گودرزی، نادر قشقایی، بهمن عبدی، سید عباس میرهاشمی، مسعود نجابتی، احمد عبدالرضایی، منیژه آرمین، زهرا رهبرنیا، لیلا عباسی، محمدرضا دوست محمدی، علی فروزانفر و امیرعبدالحسینی، اعضای شورای سیاست‌گذاری این دوره از جشنواره بودند و رویکرد فجر شانزدهم مبتنی بر هنرنوآور، خلاق، وحدت بخش و امیدآفرین بود. این واژه‌ها  با تامل و دقت نظر ثبت شده است و امروز می‌توانم با کمال افتخار بگویم که این رویکرد، محقق و فجر شانزدهم، فجری وحدت‌بخش و امیدآفرین برای همه هنرمندان هنرهای تجسمی ایران است که با هر سلیقه و ذائقه‌ای علاقه‌مند بودند در چارچوب قوانین کشورشان فعالیت کنند. 

مدیرکل هنرهای تجسمی گفت: از ترکیب داوران و دبیران تا هنرمندانی که آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کردند، باید تشکر کنم، به‌خصوص از استادانی که سال‌های قبل شاگردان‌شان برگزیده جشنواره شده بودند و در این دوره بزرگوارانه آثار خود را شرکت دادند و به رقابت پرداختند تا فجر باشکوهی را رقم بزنند. 

خراسانی‌زاده همچنین اظهار کرد: ابعاد این جشنواره با هیچ رویداد هنری دیگری قابل مقایسه نیست، ما تنها جشنواره‌ای هستیم که دبیرکل داریم و 22 دبیر و بیش از 60 داور ملی به ارزیابی آثار هنرمندان می‌پردازند. در کنار این‌ها 32 دبیر استانی داریم و در تمام استان‌ها ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به شکل جداگانه رویداد "تجسم هنر" را خواهند داشت. در تمامی استان‌هایمان اتفاق مبارکی رقم خورده و آثار متعددی ارائه شده است. ده هزار و 76 اثر در بخش رقابتی به دست ما رسیده است که آمار بخش‌های غیررقابتی نیز باید به آن افزوده شود. 

او گفت: چنین وسعتی از کار و حجم فعالیت‌ها به گواه دوستان دبیرخانه  حداقل سه برابر دوره‌های گذشته است و این نشان‌دهنده سطح و جایگاه بالای جشنواره شانزدهم است. ما حدود 22 هزار اثر در بخش‌های ملی و استانی داریم که در این ابررویداد حضور دارند. نقطه افتخار فجر شانزدهم صرفا در حوزه کمیت نیست، بلکه در اصل مربوط به کیفیت است. جایی که داوران برای کنار گذاشتن یک اثر با هم چانه‌زنی می‌کردند و حجم آثار نهایی علیرغم تاکید برای کاهش، افزایش یافت.

رئیس شورای سیاست‌گذاری فجر شانزدهم همچنین درباره حضور چهره‌های جوان در این رویداد هنری افزود: یکی از اتفاقات مبارک این دوره حضور چهره‌های جدید در ترکیب دبیران و داوران جشنواره بود. هنرمندانی که علیرغم کیفیت بالای آثارشان تا پیش از این اسامی آنها در چنین جایگاه‌هایی دیده نشده بود و این نگاه تازه با توجه به احترام به پیشکسوتان، به مثابه رویشی تازه و تزریق خون جدید بر پیکره عظیم هنرهای تجسمی کشور است.

خراسانی‌زاده در ادامه به حضور پررنگ بانوان در این دوره از جشنواره اشاره و در این‌باره بیان کرد: باعث افتخار بود در این رویداد هم در شورای سیاست‌گذاری، هم در ترکیب دبیران و داوران و هم برای نخستین بار و در بخش مجسمه‌سازی که تمامی داوران از بانوان هنرمند بودند، شاهد حضور پررنگ بانوان بودیم. بخش مهمی از جامعه هنرهای تجسمی، ورودی‌های دانشگاه‌ها، نگارخانه‌داران و کسانی که در فضای هنرهای تجسمی ما فعال هستند را بانوان تشکیل می‌دهند و این مهم به برکت ظرفیت‌های عظیم انقلاب اسلامی رقم خورده است و اینک در جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز شاهد این حضور چشمگیر هستیم.

مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ در بخش پایانی اظهارات خود گفت: امیدوارم با یاری شما عزیزان عرصه رسانه، حضور مردم در بازدید از نمایشگاه شانزدهم و درک این اتفاق هنری، چشم گیر باشد.

ما  دست نیاز خود را به سمت اصحاب رسانه دراز کرده‌ایم و انتظار داریم این جشنواره را از آن خود بدانید و کمک کنید تا مردم با این ظرفیت بزرگ آشنا شوند. 

در بخش دیگری از این نشست، امیرعبدالحسینی دبیرکل شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سخنانی ضمن تبریک فرارسیدن سالروز ولادت حضرت امیرالمومنین علی (ع)  اظهار کرد: رویکرد نخست ما در فجر شانزدهم ناظر به  کیفیت‌گرایی بود و سپس به کمیت‌گرایی توجه داشتیم. بسیار مهم بود که جشنواره از منظر کیفی دارای سطح قابل قبولی باشد؛ یکی از دلایلی که موجب شد در پیشبرد رویکرد کیفی‌مان موفق شویم، حضور سرامدان هنر در ترکیب شورای سیاست‌گذاری، دبیران و داوران جشنواره امسال بود. نکته دیگر، پیوند جشنواره شانزدهم با دوره‌های گذشته این رویداد بود و تلاش کردیم تا این پیوند  قطع نشود و هرآنچه که در فجر اول مطرح شده و در آیین‌نامه جشنوارخ نوشته  شده بود، مورد توجه قرار گیرد و در جریان امور جاری و ساری شود. 

او افزود: تاکیدمان بر این بود تا روی تجربه‌های درخشانی که قابلیت توجه بیشتری داشتند، دقت نظر داشته باشیم و از همین منظر در بازخوانی و اساسنامه شکل‌گیری جشنواره و در ترکیب شورای سیاستگذاری، دبیران و داوران از چهره‌ها وسرامدان هنر تجسمی دعوت شد تا قبول مسئولیت کنند. همچنین از چهره‌های جوانی که در هنرهای تجسمی سرامد هستند و در عرصه‌های ملی و بین‌المللی جوایزی را از آن خود کرد‌ه‌اند، اما تاکنون به عنوان دبیر و یا داور  اسامی آن‌ها در جشنواره تجسمی فجر دیده نشده بود نیز دعوت کردیم تا در این دوره حضور پیدا کنند. 

دبیرکل جشنواره شانزدهم درباره تعداد هنرمندان حاضر در جشنواره اظهار کرد: سه هزار و 429 هنرمند در این دوره جشنواره حضور دارند که دو هزار و 52 نفر آنها را بانوان و هزار و 377  نفر را آقایان تشکیل می‌دهند. نکته بعدی  این است که همواره میان جامعه دانشگاهی و جامعه حرفه‌ای هنر اختلاف نظرهایی وجود داشته و گاهی این دوستان در همنشینی‌ها و نشست‌های برگزار شده با همدیگر هم‌دل نبودند، اما دراین دوره قرار شد از ظرفیت‌های دانشگاهی به شکل جدی بهره گرفته شود و در این راستا استادان دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، سوره و سایر مراکز علمی دعوت شدند تا در مسندهای گوناگون حضور یابند. در بخش علمی نیز پایان‌نامه‌های مقطع ارشد و دکتری که در دو سال گذشته دفاع شده‌اند مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و به بهترین آنها طوبای زرین جشنواره اهدا و اثر برگزیده در قالب کتاب منتشر خواهد شد. 

عبدالحسینی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: هدف ما این است که جشنواره هنرهای تجسمی فجر از سطح برگزاری نمایشگاه فراتر برود و به جنبه‌های کاربردی و تخصصی هنرهای تجسمی ورود پیدا کند. در نظر داشتیم هرآن چه که جنبه تبلیغی و ترویجی دارد، در فجر شانزدهم مدنظر قرار گیرد؛ از این‌رو بخش‌هایی چون طراحی‌فرهنگ محور با نگاه کاربردی به هنرهای تجسمی، بخش ناشران کتاب‌های تجسمی و بخش فیلم‌های مستند هنرهای تجسمی به ساختاز جشنواره افزوده شدند.

این هنرمند خاطرنشان کرد: آنچه در داوری‌های این دوره مورد تاکید قرار گرفت این بود که به نگاه خلاقانه، نگاه نوآورانه و مباحث زیبایی شناسی توجه شود و در تمامی جلسات، تاکیدمان بر این بود که داوران از این سه منظر آثار را مورد ارزیابی قرار دهند. 

در بخش دیگری از این نشست، مسعود زنده‌روح کرمانی دبیر هنری این دوره جشنواره در سخنانی عنوان کرد: از روز یکشنبه 8 بهمن آثار مفاخر هنرهای تجسمی در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در می‌آید. بخش «آینه در آینه 3 » نیز در موزه هنرهای معاصر تهران برپا خواهد شد که پوسترهای مقطع انقلاب اسلامی د پس از آن را دربرمی‌گیرد‌. بر این اساس، در مجموع، 138 اثر از 125 هنرمند در هر دو بخش به روی دیوارهای موزه می‌روند. در بخش مفاخر، هدف این بود آثاری روی دیوار بروند که هنرمندان‌شان در قید حیات هستند تا بتوانیم آثار را در کنار آنها به تماشا بنشینیم. 


او افزود: در موسسه فرهنگی هنری صبا که همواره جایگاه و پایگاه بخش مسابقه است، 854 اثر از 606 هنرمند در بخش‌های مختلف از تاریخ 10 تا 30 بهمن به نمایش در می‌آید.  

دبیر هنری شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر ادامه داد: از ادارات کل فرهنگ استان‌ها تشکر می‌کنم که همکاری لازم را به عمل آورند. 32 دبیر هنری در استان‌ها داریم که نزدیک به 24 نفر از آنها جزو هنرمندان استان هستند و کار دبیری هنری جشنواره شانزدهم را در بخش "تجسم هنر" برعهده دارند. 

زنده‌روح کرمانی یادآور شد: در بخش "تجسم هنر" 12 هزار اثر به ادارات کل فرهنگ استان‌ها رسید و دبیران هنری آثار را انتخاب کردند و نزدیک به 7 هزار اثر نیز در تهران بازبینی شد.

در نهایت، بیش از هزار و 400 اثر در 32 استان از 6 بهمن جاری به تناوب و طبق برنامه‌ریزی استان‌ها تا 10 بهمن به روی دیوار خواهد رفت و به این ترتیب، نمایشگاه‌های این بخش افتتاح خواهند شد در این دوره نزدیک به هزار نفر هنرمند تجسمی از سراسر ایران داریم که آثارشان را در مقیاس ملی به نمایش می‌گذارند.

دبیر هنری فجر شانزدهم در بخش پایانی اظهارات گفت: تلاش مجموعه هیات داوران و دبیران این دوره از جشنواره، ارائه هنر نو و خلاق بود و در این مسیر، انتخاب‌های بسیار سختی داشتند. تعدادی از آثار هنرمندان عزیزمان حذف و تعدادی هم انتخاب شد. از میان آثار انتخابی نیز نیز تعدادی به عنوان برگزیده جشنواره شانزدهم معرفی خواهند شد.

گفتنی است که آیین افتتاح نمایشگاه شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در موزه هنرهای معاصر تهران، 8 بهمن و آیین گشایش این رویداد هنری در موسسه فرهنگی هنری صبا 10 بهمن جاری خواهد بود.