از 13 برابر شدن قیمت سکه تا پروژه مسکن مهر و سهام عدالت

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ سال 1384 محمود احمدی نژاد سکان اداره کشور را به عهده گرفت و حال با گذشت هشت سال به روزهای پایانی دولت وی نزدیک می شویم. اگر چه در مدت این هشت سال کارهای بسیاری به وقوع پیوسته است، اما در یک نگاه کلی شاخص های اقتصادی که نشان از وضعیت اقتصادی ایران دارند، پالس های متفاوتی را منتقل می کنند. از یک سو با هدفمندی یارانه ها ضریب جینی کاهش یافته و از سوی دیگر با کاهش ارزش پول ملی قدرت خرید مردم کم شده است و ...

حال در گزارشی اجمالی نگاهی به عملکرد اقتصادی دولت های نهم و دهم انداخته و شاخص های اقتصادی و آمارها را از سال 84 (سال شروع فعالیت دولت) و سال 92 (سال پایانی فعالیت دولت) مقایسه می کنیم.

نقدینگی

میزان نقدینگی کشور در پایان سال گذشته (سال 91) در حالی به 460 هزار و 600 میلیارد تومان رسید که میزان نقدینگی در ابتدای دولت نهم 68 هزار و 586 میلیارد تومان بود. در تعریف اقتصادی، نقدینگی برابر با مجموع حجم پول و شبه پول در یک اقتصاد است. در این تعریف، پول معادل مجموع سکه و اسکناس در دست اشخاص به علاوه سپرده‌های دیداری است. منظور از سپرده‌های دیداری، آن گروه از سپرده‌های اشخاص در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است که به سهولت قابلیت تبدیل به پول یا به عبارت دیگر، قدرت خرید آنی داشته باشد.

گفت‌وگوی تفصیلی با سید محمد حسین میرمحمدی عضو کمیسیون اقتصادی

درآمد نفتی

بر طبق آمار درآمد نفتی 8 ساله دولت احمدی نژاد به اندازه تمام یکصد سال گذشته بوده است. در سال 1384، درآمد نفتی سال اول احمدی‌نژاد برابر 53 ‌میلیارد‌ دلار بود که زیاد با سال 1383 فرق نکرد.  اما در سال 1385 ، درآمد نفتی ایران به یکباره به 62 ‌میلیارد ‌دلار رسید، در سال 1386 درآمد نفت ایران برابر81 ‌میلیارد ‌دلار و در سال 1387 این درآمد برابر 81 ‌میلیارد ‌دلار ثبت شد.  در سال 1388 کاهش درآمدهای نفتی دیده می‌شود طوری‌که طی این سال درآمد دولت برابر 62‌میلیارد‌ دلار بود اما در سال 1389 درآمدهای نفتی بار دیگر با رشد به 74‌میلیارد ‌دلار رسید تا به سال 1390 رسیدیم.  این سال در تاریخ صنعت نفت ایران فوق‌العاده است، طی سال 90، درآمدهای نفتی دولت به 113‌میلیارد‌ دلار می‌رسد، افزایشی که خیلی زود به کاهش تبدیل می‌شود.  در سال گذشته یعنی 1391، درآمدهای نفتی ایران با بیش از 50‌ درصد کاهش به 50‌ میلیارد‌ دلار می‌رسد.

رشد اقتصادی

از لحاظ رشد اقتصادی، دولت‌های خاتمی و هاشمی در سال پایانی خویش، عملکرد نزدیکی داشته‌اند. رشد اقتصادی کشور در سال 1375 به 6.1 درصد بود که هشت سال بعد در سال آخر دولت خاتمی به 6.4 درصد رسید. اما دولت احمدی‌نژاد، از لحاظ رشد اقتصادی عملکرد مناسبی نداشته است و نبود آمار متمرکز و مستند در 2 سال اخیر دستیابی دقیق به آمار رشد اقتصادی در دولت دهم را با مشکل مواجه کرده است و اما طبق برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس، رشد اقتصادی سال گذشته (سال 91) در حالت خوش‌بینانه صفر بوده است. این موضوع با توجه به کاهش شدید رشد بخش‌های نفت، صنعت و کشاورزی، کاملا قابل پذیرش است.

تولید محصولات معدنی

قرار گرفتن در بین 10 کشور اول جهان در استخراج از معادن با ظرفیت 340 میلیون تن در سال به نسبت 156 میلیون تن در سال 84 ، قرار گرفتن در رتبه هفدهم دنیا به لحاظ تولید فولاد با تولید 20 میلیون تن به نسبت 10 میلیون تن در سال 84 ، تولید 30 میلیون تن محصولات فولادی به نسبت تولید 13 میلیون تن در سال 84 ، ایجاد ظرفیت تولید 80 میلیون تن سیمان در سال با سهم تولید فعال 67 میلیون تن به نسبت 33 میلیون تن در سال 84 و کسب سهمیه مناسب از بازار صادرات سیمان، افزایش تولید آلومینیوم کشور به 457 هزار تن در مقایسه با ظرفیت 230 هزار تنی سال 84 از دستاوردهای دولت در بخش صنعت است.

صادرات محصولات غیر نفتی

کشور در بخش صادرات غیر نفتی و میعانات و خدمات به رتبه بیست و سوم جهان ارتقاء یافته و میزان این صادرات 8.5 میلیارد دلار در سال 84 به حدود 50 میلیارد دلار در سال 90 رسیده است.
 

تولید محصولات پتروشیمی

تولید پتروشیمی کشور از 15.8 میلیون تن در سال 84 به 42.7 میلیون تن در سال 91  رسیده است.

نرخ تورم

نرخ تورم سال پایانی دولت خاتمی 15.2 درصد و نرخ تورم سال پایانی دولت احمدی‌نژاد 31 درصد بوده است. اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، افزایش نقدینگی و تحریم های غرب علیه ایران دلایل عمده افزایش نرخ تورم بوده است.

گفت‌وگوی تفصیلی با ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس  

رشد 13 برابری ساخت واحدهای مسکونی روستایی

در دولت های نهم و دهم میزان ساخت واحد مسکونی در روستاها در مقایسه با هشت سال پیش از آن رشد 13 برابری را نشان می دهد.

نیکزاد وزیر مسکن و شهرسازی در این باره می گوید، در زمینه مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی، در هشت ساله دولت احمدی‌نژاد نسبت به هشت‌ساله قبل از آن، 26 برابر کار شده است.

بیکاری

نرخ بیکاری در سال آخر دولت هاشمی 12 درصد، دولت خاتمی 10.3 درصد و دولت احمدی‌نژاد طبق آخرین آمار منتشره که مربوط به پاییز سال 91 است 11.2 درصد بوده است و البته در دوره احمدی نژاد ورود به بازار کار بیشتر دهه شصتی ها را باید در نظر گرفت.

تولید خودرو

در سال 84 بیش از 960 هزار خودرو در کشور تولید شد که در سال 92 به حدود 2 میلیون دستگاه در سال رسید. اگر چه در سال جاری به دلایل گوناگون تولید خودرو در کشور با افت شدیدی مواجه شده است اما اکنون ظرفیت تولید سالانه 2 میلیون خودرو در کشور وجود دارد. 

مصاحبه تفصیلی با دکتر جمشید پژویان رئیس شورای رقابت  

اختلاسی به بزرگی 3,000,000,000,000 تومان

3000 میلیارد تومان برای ایرانیان عددی کاملا گویاست. این عدد بی تردید رکورددار بزرگترین اختلاس تاریخ ایران است که در زمان دولت احمدی نژاد، در شبکه بانکی کشور کشف شد. دو بانک ملی و صادرات در این فساد نقش اساسی ایفا کردند و مدیر عامل بانک ملی نیز پس از این حادثه از ایران گریخت.

ساخت و ساز مسکن

مسکن مهر طرحی که در دولت های نهم و دهم پیگیری و اجرایی شد و هدف آن خانه دار کردن اقشار کم درآمد بود. این طرح اگر چه دارای معایب جزئی بوده اما در مجموع توانسته است بخش اعظمی از نیاز متقاضیان کم درآمد به مسکن را پوشش دهد. بنا به گفته کارشناسان ساخت مسکن مهر در شهرهای کوچک و متوسط موفق تر بوده است.

نیکزاد: اولین بار در تاریخ کشور، تعداد خانه ها از تعداد خانوارها بیشتر شدند. وزیر مسکن و شهرسازی در مراسم افتتاح مسکن مهر استان قم، به پیشی گرفتن تعداد خانه ها از تعداد خانوارها در کشور اشاره کرد. علی نیکزاد با اشاره به اینکه براساس آمار سال 90، تعداد 21 میلیون و 200 هزار خانوار در کشور به ثبت رسیده است، گفت: در این سال با اجرای موفق آمیز طرح مسکن مهر در دولت نهم و دهم، تعداد خانه های مسکونی به 21 میلیون و 600 هزار باب رسیده است که درطول  60 سال گذشته، این اتفاق برای اولین بار در کشور رخ داده است که تعداد خانه ها از تعداد خانوارها بیشتر است.

قیمت سکه 13 برابر سال 84، دلار 3/3 برابر

هر قطعه سکه بهار آزادی زمانی که احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور ایران سوگند یاد کرد، 96 هزار تومان بود ولی امروز به بالاتر از یک میلیون تومان رسیده که افزایشی قریب به 13 برابری را نشان میدهد.(آمار تقریبی به دلیل نوسان قیمت)همچنین قیمت دلار در سال 1384، زمانی که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور شد و دولت را تحویل گرفت، 902 تومان بود و اینک با نوسان مواجه است. این اعداد نشان میدهند دلار در این سالها بیش از 3/3 برابر شده و به همین میزان نیز از ارزش پول ملی کاسته شده است. 

مصاحبه تفصیلی با ابراهیم رزاقی کارشناس مسائل اقتصادی در ارتباط با کاهش ارزش پول ملی

دولت احمدی نژاد رکورد دار جذب سرمایه گذاری خارجی

مجموع سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته در کشور از ابتدای سال 1370 تا پایان سال 1391 رقمی بیش از 35 میلیارد دلار است که سهم دولت های نهم و دهم بیش از69.5 درصد و سهم دولت اصلاحات 29.7 درصد بوده است.

آمارها در این زمینه حاکی از آن است که عملکرد دولت های نهم و دهم بسیار درخشان تر از دولتهای گذشته و حتی مجموع عملکرد دولتهای پیشین است.

انحلال سازمان برنامه و بودجه

یکی از نخستین اقدامات محمود احمدی نژاد انحلال یا تعطیلی سازمان برنامه و بودجه کشور بود. در سال 1384 که این سازمان منحل شد در موافقت و مخالفت با این اقدام موضع گیری های فراوانی از سوی کارشناسان گرفته شد.

حداقل دستمزد کارگران

حداقل دستمزد کارگران از 122 هزار تومان در سال 84 به 389 هزار تومان در سال 91 رسیده است.

قیمت خودرو

مقایسه افزایش قیمت خودرو با  افزایش قیمت سکه و دلار به عنوان سه کالای مجزا در بین سالهای 84 تا خرداد 92 نشان می دهد که قیمت  پراید در سال 84  حدود 6 میلیون وهشتصد هزار تومان بود که با 55 عدد سکه یا با 7520 دلار می شد آنرا خریداری کرد در حالی که در خرداد 92 که قیمت پراید حدود 15 میلیون تومان شده، تنها باید 11 عدد سکه و یا 4300 دلار پرداخت نمود.

قیمت پژو 405 در این ماه  نسبت به قیمت آن  در سال  84 ( 9/11 میلیون  تومان) نیزحدود 2 برابر شده است. 

مصاحبه تفصیلی با دکتر جمشید پژویان رئیس شورای رقابت  

تولید محصولات کشاورزی

افزایش تولید محصولات کشاورزی از 25 میلیون تن در سال 57 و 87 میلیون تن در سال 84 به بیش از 110 میلیون تن در سال 90 رسیده است.

14 ماه تاخیر در ارائه لایحه بودجه

بر اساس این گزارش، در طول 8 سال گذشته، دولت احمدی نژاد هرگز لایحه بودجه را در زمان قانونی خود یعنی 15 آذرماه هر سال به مجلس ارسال نکرده است که در نوع خود رکوردی دست نیافتنی به شمار می رود.
 

با وجود صراحت قانون در زمینه زمان ارائه لایحه بودجه از طرف دولت به مجلس، ارائه این لایحه مهم هر سال با تاخیر روبرو شده است که کمترین تاخیر دولت در ارائه آن، 32 روز (سال 87) و بیشترین آن نیز 84 روز (سال 92) بوده است. به این ترتیب، دولت در طول دوره 8ساله خود، برای ارائه لوایحی که هریک بودجه «یک سال» را معین می کنند، در مجموع 437 روز یعنی «یک سال و دو ماه و 12 روز» تاخیر داشته است.

هدفمندی یارانه‌ها

سوابق طرح هدفمندسازی یارانه ها نشان می دهد که این طرح یک طرح ملی و برنامه نظام اسلامی طی سال های گذشته برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور بوده است و همه صاحب نظران و کارشناسان اقتصادی در طول سه دهه گذشته از عمر پر برکت انقلاب بر این موضوع تأکید داشته و اجرای آن را یک ضرورت اجتناب ناپذیر ارزیابی کرده اند. این طرح نهایتا در دولت دهم و در آذرماه سال 89 آغاز شد. در حال حاضر ماهانه مبلغ 45 هزار 500 تومان به ازای هر نفر به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود. بنابر آمارها اجرای طرح هدفمندی ضریب جینی (مبنای سنجش فاصله طبقاتی) را کاهش داده است. 

گفت‌وگو تفصیلی با دکتر ابراهیم رزاقی کارشناس مسائل اقتصادی در ارتباط با هدفمندی یارانه ها

سهام عدالت

سهام عدالت در دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار می‌شود. دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرده است.

بنا بر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معین، به اقشار کم‌درآمدتر فروخته می‌شود.

رئیس جمهور نیز در این ارتباط اعلام کرده است: تاکنون 44 میلیون نفر در کشور سهام عدالت خود را دریافت کردند.

تعداد خانواده‌های برخوردار از گاز طبیعی

تعداد خانواده های برخوردار از گاز طبیعی در سال 84 ، 11 میلیون و 850 هزار خانوار بوده و این میزان در سال 90 به 18 میلیون و 953 هزار خانوار افزایش یافته است. همچنین تعداد شهرهای بهره مند از گاز از 615 شهر در سال 84 به 921 شهر در سال 90 افزایش یافته است. 

خصوصی سازی

واگذاری های دولتی صورت گرفته در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی تا سال 84 ، حدودا 3 هزار میلیارد تومان بود که به  115 هزار میلیارد تومان در دولت های نهم و دهم رسیده است.