رابطه دختر و پسر مجرد؛ خوب یا بد؟!

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو» - فرشته فرزاد؛ در این نوشتار ویژگی های برقراری رابطه با جنس مخالف، پیامدهای آن و نیز روش های پیشگیری و رهایی از آسیب هایی که این گونه دوستی ها دارند را بیان می کنیم.

 

روابط دختران و پسران در ایران و حتی جهان در دوره های مختلف زمانی دچار تحولات بسیاری شده، حتی این روابط در تهران و شهرهای بزرگ متفاوت با شهرها و روستاهای کوچک است.

 

جامعه شناسان روابط دختران و پسران را به چهار دسته کلی تقسیم کردند:

 

دسته نخست این روابط، در پایین ترین طبقات فرهنگی جامعه شکل می گیرد و بسیار سنتی و گاهی بدوی به آن نگریسته می شود.

 

نوع دیگر آن رابطه های کلاسیک و یا سنتی است که عموماً به خواستگاری منجر می شود، که امروزه اکثراً در میان بازرگانان و قشر سنتی جامعه دیده می شود.

 

نوع سوم این رابطه ها، رابطه قبل از ازدواج و میان یک دختر و یک پسر است. این نوع رابطه ها عموماً بدون اطلاع خانواده است و در بسیاری از مواقع اگر با آگاه سازی جوان همراه نباشد مشکلاتی از جمله بهم ریختگی روحی و جسمی در پی دارد؛ این نوع روابط نه مطابق با موازین اخلاقی و نه اسلامی است و هر روز شاهد گسترش آن در میان خانواده ها و متلاشی شدن پیوندهای خانوادگی هستیم.

 

برخی از نوجوانان و جوانان در بدو ورود به دانشگاه و کلاً در دوران دانشجویی خود ارتباط بسیار کمی با جنس مخالف برقرار می کنند یا اصلاً برقرار نمی کنند. شاید علت این باشد که به امور دیگری مثل پیگیری جدی درس، ورزش، تئاتر و نمایش و .. سرگرم هستند یا خیلی ساده ممکن است هنوز برای این مسئله آمادگی نداشته باشند. 

برخی دیگر هم که قطعاً بر اساس اعتقادات مذهبی خود، ارتباط شان با جنس مخالف صرفاً در حد مسائل درسی است یا اینکه اصلاً در همین حد هم رابطه ای برقرار نمی کنند، اما در طرف دیگر این طیف نوجوانان و جوانانی هستند که از همان روزهای اول ورود به دانشگاه، برقراری رابطه با جنس مخالف را شروع می کنند.

 

ما در هر نوع رابطه عاطفی که قرار بگیریم، درجاتی از وابستگی‌های عاطفی-‌روانی را تجربه خواهیم کرد، البته میزان وابستگی در کسانی که خلأهای عاطفی‌روانی را از گذشته داشته باشند عمیق‌تر و سریع‌تر خواهد بود. آنچه اهمیت دارد این است که ماهیت رابطه داشتن به خاطر جذابیت‌هایی که دارد، ما را به خود وابسته می‌کند.

 

اگر طرف مقابل واضح و شفاف به شما اعلام می‌کند که قصد ازدواج ندارد، وارد رابطه نشوید. اما اگر فکر می کنید کمی که بگذرد، با شناخت بیشتر ممکن است رابطه به ازدواج ختم شود، چشم و گوستان را خوب باز کنید و به یاد داشته‌ باشید که رعایت حدود شرعی و اخلاقی لازمه حفظ سلامت شما و طرف مقابل شماست. مثلاً اگر می‌بینید به سمت وابسته شدن در حرکتید و از این فرد تغذیه عاطفی می شوید، خیلی زود هوشیارانه عمل کنید و یا خودتان را از رابطه بیرون بکشید، یا صراحتاً از او بخواهید اگر درباره ازدواج تجدید نظر کرده، نظرش را به شما بگوید.

 

1- اگر طرف مقابل تان بهانه هایی مثل این که «تو فرد ایده آل من هستی، اما من آدم زندگی مشترک نیستم»، «تو گزینه های بهتر از من می توانی داشته باشی»، «دوستت دارم، اما نمی توانم به خاطر برخی مشکلات با تو ازدواج کنم» و ... شما را معطل می کند، خیلی زود رابطه را تمام کنید. این افراد نه آنقدر شهامت دارند که بگویند هیچ وقت فکر ازدواج با شما نیستند و هدفشان صرفاً دوستی و وقت گذرانی است و نه آنقدر قابل اعتماد هستند که بتوانید به تغییر نظرشان درباره ازدواج امیدوار باشید. در مقابل این افراد، قاطعیت داشته باشید. موبایل‌تان را خاموش کنید و به او بگویید در گفت و گو با شما از کلمات محبت آمیز استفاده نکند. برای خودتان ارزش قائل شوید و موقعیت های بعدی زندگی تان را به خاطر بودن در یک رابطه عقیم و بی سرانجام هدر ندهید. اگر شما مدام بازخوردهای مثبت به او بدهید و با رفتارتان تشویقش کنید که به این بازی ادامه بدهد، به او پیام داده‌اید که بازی را ادامه بده؛ چون هر دو از آن لذت می‌بریم. اگر چنین رفتاری کردید نباید پس از مدتی تنها به محکوم کردن او بپردازید و بگویید شما را به بازی گرفته بود؛ چون شما دانسته و آگاهانه در این راه آمده‌اید و از این بازی لذت برده‌اید. 

 

2- سوال اصلی این‌جاست که آیا این نوع از آشنایی‌ها می‌توانند تضمینی برای ازدواج موفق باشند و از همه مهم‌تر آن که حد و مرز این آشنایی‌ها چیست و رعایت چه اصولی الزامی است؟

 

اگر فرد مورد علاقه‌تان را یافته‌اید و می‌خواهید همسر آینده‌ شما باشد باید مواردی را در نظر بگیرید؛ در اولین گام خانواده را در جریان بگذارید. با اطلاع خانواده‌ها دوران شناخت اولیه را در طول سه یا چهار جلسه به پایان برسانید. این مدت‌، زمان مناسبی است که می‌توانید با کمک خانواده‌تان با لایه‌های سطحی شخصیت، خانواده و فرهنگ فرد مقابل‌تان آشنا شوید.

 

به این ترتیب دوستی قبل از ازدواج زمینه تنش در زندگی مشترک این افراد را بیشتر می کند و در این نقطه است که این نتیجه حاصل می‌شود که دوستی‌های قبل از ازدواج نمی‌تواند تأثیر چندانی بر نحوه گذران زندگی مشترک داشته باشد؛ چرا که شرایط حاکم بر زندگی مشترک با فضای دوستی قبل از ازدواج کاملاً متفاوت است، البته نمی‌توان کسب شناخت در رابطه با انتخاب شریک زندگی را نادیده گرفت.

 

آنچه مهم است اینکه چنین تصوری چندان قابل اعتماد نیست که دوستی‌های قبل از ازدواج به انتخاب همسر دلخواه و داشتن زندگی سعادتمندانه منجر می‌شود. می‌توان بدون داشتن این دوستی‌ها و با نظارت و راهنمایی والدین و برخورداری از مشورت مشاوران زبده، به انتخاب فردی مناسب برای زندگی مشترک کمک کرد. تجربه دوستی‌های قبل از ازدواج، تبعات منفی را برای افراد به دنبال دارد. به عنوان مثال لطمه عاطفی شدید، دلسردی در زندگی مشترک، بدبینی به جنس مخالف، منصرف شدن از ازدواج و همچنین افسردگی برخی از عوارضی است که در صورت عدم ازدواج با چنین دوستانی دامن‌گیر طرفین خواهد شد.

 

اگر دلایلی روشن برای ختم این رابطه دارید تعلل نکنید. صبر و تحمل خودشکن و بی فایده نداشته باشید. این اصل را بپذیرید که گذر زمان دردی را دوا نمی کند و تنها باعث وابستگی عاطفی کاذب می شود. نادیده گرفتن تضادها و تفاوت های شخصیتی از جمله عواقب منفی وابستگی عاطفی است.

 

لذا نامزدی را فرصت ببینید نه تهدید! فرصت چهار تا شش ماهه کافی است. فرصتی که جدایی در این دوران را آسان تر می کند و از متحمل شدن هزینه های عاطفی، اقتصادی و اجتماعی می کاهد.

 

بر دختر و پسر جوان واجب است حفظ حرمت کنند و با مراعات ارزش های اخلاقی و فرهنگی، حد و مرز رابطه هایشان را مشخص نمایند و با رفت و آمدهای خانوادگی و نشست های خصوصی، شناخت این دوران را تکمیل تر کنند.

 

اما بعد دیگر این موضوع، به حفظ حریم و حدود شرعی و اخلاقی مربوط می‌شود. مسلماً جوانانی که نسبت به جنس مخالف، برای خود حد و مرزی قائل بوده‌اند و خود را از برقراری این روابط حفظ کرده‌اند، بهره بیشتری از زندگی مشترک در آینده خواهند برد و این یک وعده الهی است که در متون دینی ما به آن اشاره شده و این مسئله تأثیر مستقیم بر زندگی و سرنوشت افراد دارد.

 

«موریس مترلینگ» می‌گوید: «عشق در تمامی موجودات وجود دارد، ولی درک آن تابع شرایطی است که تا آن شرایط جور نشود امکان آن وجود ندارد ... بعضی آن را منحرف می‌کنند و ندانسته به صورت تمتع از لذت، مصرف می‌نمایند و هیچ از حقیقت آن برخودار نمی‌شوند.»

 

«کارن هرنای» می‌گوید: «فرق بین عشق و نیاز به جلب محبت آن است که در عشق، احساس دوستی و محبت بر همه چیز مقدم است، در حالی که در نیاز عصبی به جلب محبت، همواره نیاز به رفع تشویش درونی مقدم است.

 

بسیاری از این نوع روابط بین انسان‌ها گرچه اساسش سودجویانه است، مع ذالک ماسک عشق و دل‌بستگی به چهره می‌زنند، به همین جهت یکی از مشخصات عشق حقیقی، پایدار بودن احساس محبت می‌باشد.»

 

افرادی که دوستی‌های قبل از ازدواج را تجربه کرده‌اند، گرفتاری عاطفی دارند، یعنی ممکن است مثلاً تجربه دوستی با چند نفر را داشته باشند و یکی از آنها منجر به ازدواج شده باشد. این افراد همواره در زندگی مشترک خود با ذهنیت‌ها و تجربیات عاطفی که داشته‌اند، درگیر هستند و قیاس‌های ذهنی آنها را رها نمی‌کند.

 

با توجه به نکات مذکور می‌توان این طور بیان کرد که منشأ عشق واقعی را نمی‌توان با دوستی‌های قبل از ازدواج تعریف کرد.

 

نباید شور و حال آشنایی بر تعقّل غلبه پیدا کند و احساسات بر اصل شناسایی مقدّم شود. متأسّفانه این آداب در خواستگاری‌ها رعایت نمی‌شود و خواستگاری‌هایی که اکنون بین جوانان متداول شده است، سنگی معلّق در هواست، یعنی در این ارتباطات قبل از اینکه شناسایی انجام شود، دلباختگی ایجاد می‌شود که دلباختگی و عاشقی مانع از شناسایی است؛ همان طور که می‌فرمایند: «حُبُّکَ للِشَّیءِ یُعْمی وَ یُصِمّ»؛ علاقه به چیزی انسان را کور و کر می‌کند، مانع از شناخت دقیق نسبت به نکات منفی آن می‌شود.

 

با علاقه مندی و به عبارت صحیح‌تر علاقه‌بندی که خود را در بند علاقه گرفتار می‌سازیم، بسیاری از عیوب را نمی‌بینیم و گاه عیوب را زیبا می‌بینیم. آدمِ دلباخته‌ دیگر حرف کسی را نمی‌پذیرد و حقایق را نمی‌بیند.