به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ نشست «شعر و موسیقی» با حضور محمد مهدی سیار شاعر، محمدحسین سمیعی خواننده و آهنگساز و محسن صفایی کارشناس حوزه موسیقی در اولین اردوی تکمیلی آفتابگردان‌های مؤسسه شهرستان ادب برگزار شد. سیار در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه شعر از آغاز تاریخ ادبیات همواره با موسیقی همراه بوده است، گفت: در تمدن‌های مختلف شاعر و موسیقیدان یکی بوده‌اند. البته این دو هنر در سیر تکاملی خود به استقلال رسیده‌اند و امروز نیز بهره‌ای از شعر با موسیقی و بهره از موسیقی در شعر هم چنان مانده است.
وی تصریح کرد: با توجه به تفکیکی که امروز در حوزه‌های موسیقی و شعر صورت گرفته است، در تمام این پنج دوره کارگاهی تحت عنوان موسیقی یا ترانه نداشتیم. در آغاز تصمیم ما بر تربیت شاعر بوده چراکه مهارت شاعری آنقدر گسترده است که چندین دوره باید بگذرد تا شاعر تکامل خود را طی کند.
سیار با اشاره به اینکه شهرستان ادب هدف اصلی خود را شعر قرار داده ، افزود: به همین دلیل در این موسسه بخش ویژه‌ای تحت عنوان سرود و ترانه و نوحه نداشتیم تا اعضا مسیر خود را بسته به استعداد و تلاش خود را در شعر محض پیدا کنند.
این شاعر و منتتقد ادبی تصریح کرد: در چنین مرحله‌ای به هر حال حتما گاهی میل انسان به سمت خوانده شدن شعرش توسط مداح یا خواننده کشیده می‌شود؛ به خصوص اینکه تا سال‌ها پیوند شعر و موسیقی شکل نگرفته بود و در چند سال اخیر شکل گرفته است. براساس همین تحولات موسیقی در شهرستان ادب دفتر موسیقی هم تأسیس کردیم و استودیوی کوچکی هم در خود محل مؤسسه تأسیس شد و واحد موسیقی شهرستان ادب کار خود را آغاز کرده است.
در ادامه امیرحسین سمیعی با بیان اینکه چشم‌انداز دفتر موسیقی بیشتر در اختیار شعر است و بر دکلمه تاکید دارد، تصریح کرد: این دفتر در موسیقی آنی ورود پیدا نمی‌کند و هدف ما تأثیرگذاری بلند مدت است و عجله‌ای برای تولید موسیقی نداریم. همچنین اگر قرار باشد در خصوص موسیقی مناسبتی کار کنیم، به کیفیت کار توجه ویژه خواهیم کرد.
مدیر دفتر موسیقی موسسه شهرستان ادب در خصوص مواجهه شاعران با موسیقی گفت: دفتر موسیقی در حوزه فعالیت شاعران با اهالی موسیقی، می‌تواند مشاوره دهد و این گونه مباحث در شورای موسیقی ما بررسی می‌شود که شامل سه تن از موسیقیدان‌های شاخص کشورند. اینکه کاملا به سمت ترانه برویم اشتباه است، بلکه می‌توان از ظرفیت‌های شعر کلاسیک استفاده کنیم؛ چرا که هدف ما شعر خوب کار کردن است؛ چه در حوزه آواز و چه دکلمه. در رابطه با ورود شاعران به ژانرهای مختلف موسیقی، اینکه در چه ژانری می‌توان موفق شد بستگی به انتخاب نوع موسیقی دارد. اینگونه نیست که با توجه اقبال عمومی به موسیقی پاپ باید به آن مراجعه کرد. اگرچه اثرگذاری موسیقی پاپ کم تر از ژانرهای دیگر است و موسیقی ارکستال از جهت‌هایی بسیار ماندگار است.
صفایی نیز در ادامه این نشست با اشاره به اینکه هنر از منظر اجتماعی یک مسیر گفت و گوی عمومی را طی کرده است، بیان داشت: در این مسیر هنرمند نه به عنوان یک متخصص بلکه به عنوان یک کنشگر مطرح می‌شود. اگر از این زاویه به آثار هنری نگاه کنیم، بدون جایگاه شناسی از نقش خود در بلبشوی فرهنگی و هنری قدم خواهیم برداشت.
این موسیقیدان با بیان اینکه از یک منظر شعر یک زبان است، گفت: این زبان اندیشه‌ای دارد که همراه رویدادها و اتفاقات اجتماعی است. با مرور تاریخ موسیقی ایران به این نتیجه می‌رسیم که اوج‌های مهم هنری همزمان با اتفاقات مهم تاریخ رخ داده است و این اتفاقات کمک کرده طیفی از آثار الگو از حصار زمان خاص خود خارج شود و ماندگار شوند.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم اگر هرکس فهرستی از آثار موفق تهیه کند، عمده این آثار ناگفته‌های جامعه ما بودند؛ چرا که شعر و موسیقی چیزی است که روی زبان جامعه می‌آید و جامعه از زبان تو می خواهد بشنود؛ چرا که زبان جامعه هنر است. امروز مفهوم عشق آنقدر تکرار شده است که تبدیل به ژانری در تمام حوزه‌های هنری شده است. البته منکر این نوع نگاه‌ها نیستم اما نکته قابل توجه این است که ناگفته‌ها را چه باید کرد. باید در عرصه موسیقی آثاری ساخته شود که از جنبه اجتماعی مؤثر باشد. در شعر آیینی، شعر اجتماعی و سیاسی و به عبارت دیگر شعر با موضع آیینی کم می‌بینیم. اگر امروز بخواهیم یک ابرموضوع را که جایش در شعر و ترانه ما خالی است، معرفی کنیم، شعر و موسیقی اجتماعی به معنای کامل است و تمام آیین‌های اجتماعی را شامل می شود.
وی بیان کرد: در حوزه پاپ، موسیقی شامل عاشقانه‌هایی می شود که با ازدواج تمام می شود. درحالیکه جای موسیقیِ خانواده، موسیقی با موضوع تولد و موضوعات این چنینی در موسیقی ما کاملا خالی است و باید اهالی هنر به فکر رفع این کمبودها باشند.
صفایی ادامه داد: یکی از چیزهایی که می‌تواند هنر اجتماعی را نهادینه کند، قهرمان است که می‌تواند مخاطب را به دنبال خود بکشاند. در سال‌های اخیر پی در پی قهرمان‌ها می‌روند و جامعه ما بی‌قهرمان می‌شود؛ در حالی که درباره آنها آثار هنری تولید نشده است.
این موسیقیدان با بیان اینکه یکی از ضعف‌های ما در عرصه موسیقی و شعر این است که به طور جدی سراغ زبان محاوره نرفتیم، گفت: در برهه‌ای از نظر ارتباط با مردم ضعیف عمل شده است. امروزه گسترش رپ مرهون خلا موسیقی اجتماعی است و وقتی یک فضای اجتماعی در موسیقی خالی باشد با موسیقی کاذب تامین می شود.
صفایی عنوان کرد: ساختار مداحی مثل ترانه شده و برمبنای ملودی شعر گفته می‌شود و این به دلیل این است که مداح با مستمع ارتباط نفس به نفس دارد. در عرصه موسیقی هم اگر مباحث اجتماعی وارد شود، بسیار موفق و تاثیرگذار عمل خواهیم کرد. از سوی دیگر الگوی هیات تاکیدی بر این است که زبان روایی یک اصل برای پر کردن خلا ترانه انقلابی است.