گزارش|
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هندزفریاش را از گوشش درآورد و درحالی که برگه خود را روی میز مراقب می‌گذاشت، تنها چیز نمایانی که در آن دیده می‌شد، صفر قرمزی میان دو خط ممتد بود. شاید شما نیز در طول تحصیل اساتیدی داشته‌اید که بیش از هر چیز نمره پایان ترم برای آن‌ها مهم باشد و آن را به عنوان ارزیابی نهایی دانشجو در نظر بگیرند؛ به طوری که اگر دانشجو با مشکلی در شب امتحان روبه رو شود و نتواند برای امتحان درسی که یک ترم در ساده‌ترین حالت ممکن فقط سر کلاس‌ها حضور داشته، آماده شود؛ به راحتی در درس گذرانده نمره صفر و در برخی موارد و با لطف برخی اساتید نمره ۹ را در کارشناسی و ۱۱ را در ارشد دریافت می کند تا تنها معدلش پایین نیاید؛ اما همچنان مردود است و باید درس را دوباره بگذراند.
ارزشیابی دانشجویان یکی از جنبه‌های مهم در فرایند فعالیت‌های آموزشی است که با هدف غربالگری دانشجویان انجام می‌شود. همچنین این امکان را فراهم می‌سازد تا بر اساس نتایج آن نقاط قوت و ضعف مشخص شده و با تقویت جنبه‌های مثبت و رفع نارسایی‌ها، در ایجاد تحول و اصلاح نظام آموزشی گام‌های مناسبی برداشته شود؛ بنابراین باید بپذیریم که سنجش جزو جدانشدنی از آموزش است و از آنجایی که باید میزان موفقیت دانشجو در هر دوره درسی مشخص شود، اساتید موظف به ارزیابی دانشجویان به روشهای مختلف هستند.
ارزیابی دانشجویان در ابتدای کار در دانشگاه‌های برتر جهان شاید تنها به آزمون شفاهی و کتبی در پایان ترم ختم می شد و دانشجویان بر این اساس به مقاطع بالاتر ورود پیدا می‌کردند، اما پس از گذشت مدتی و بررسی بازدهی دانشجویان، بر آن شدند تا بر اساس نظام تدریس اساتید که ضرورتا بر اساس شیوه‌نامه‌های آموزشی به نحوی تدوین شده‌اند که دانشجویان بر اساس مطالبی که فرا گرفته‌اند، بتوانند فعالیتی انجام دهند، به سنجش دانشجویان بپردازند.
بر این اساس دانشجویان با دریافت مطالب درسی به انجام پروژه‌های گروهی و کارگاهی می‌پردازند و اساتید در پایان با توجه به عملکرد آن‌ها و ارزیابی مستمر در طول ترم، نمره پایان ترم را به آن‌ها می‌دهند. در این نوع از ارزیابی تاکید بیشتر بر آن است که اساتید دانشگاهی با استفاده از ارزشیابی مستمر یا به طور کلی از دانشجویان امتحان پایان ترم نگیرند و یا تنها با یک کوئیز دانشجو را ارزیابی کنند.
سهراب پور، استاد تمام دانشگاه شریف و فارغ التحصیل مقطع دکتری رشته مکانیک دانشگاه برکلی کالیفلرنیا درباره نحوه ارزیابی دانشجویان در دانشگاه‌های برتر جهان گفت: اساتید مقطع کارشناسی با جمع بندی نمرات دانشجویان از روشهای گوناگون همچون برگزاری امتحانات میان ترم و کوئیز، اختصاص بخشی از نمره به ارائه دانشجویان و خلاصه نویسی کتاب‌هایی که در طول ترم می‌خوانند، نمرات نهایی دانشجویان را در دو بخش مکتوب و شفاهی به دست می‌آورند و در پایان با اختصاص نمره کمی به امتحان پایان ترم دانشجویان را محک میزنند. بر اساس این عملکرد دانشجویان در طول ترم مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت و گذراندن درس و قبولی در آن مشروط به دریافت نمره قبولی از آزمون پایان ترم نخواهد بود.
وی ادامه داد: اصولا برای ارزیابی دانشجویان در طول ترم علاوه بر نمره دروس دانشگاه، فعالیت‌های اجتماعی، گروهی و اخلاقی دانشجویان نیز در نظر گرفته می‌شود و اگر قرار باشد به دانشجو توصیه نامه داده شود و یا به مراحل بعدی برود از آن جایی که کنکور برگزار نمی‌کنند، این موارد را به طور دقیق در کارنامه دانشجو درج و او را برای مقاطع بالاتر پذیرش می‌کنند. این در حالی است که ما در دانشگاه‌های خود به این موارد توجه نمی‌کنیم.
این در حالی است که در اغلب دانشگاه‌های ایران شیوهنامه قابل دسترسی برای نحوه تدریس اساتید وجود ندارد؛ به طوری که برخی از اساتید دانشگاهی به روش معلمان به دانشجویان مطالب ارائه می‌کنند. در این میان آشنایی با برخی روشهای ارزیابی دانشجویان در دانشگاه‌های برتر نیز موجب شد تا اساتید دانشگاهی با پیشنهاد وزارت علوم به سمت روشهای ارزیابی همچون آزمون میان ترم و کوئیز در کنار برگزاری آزمون پایان ترم حرکت کنند. این فرایند در حالی رخ داد که هنوز روشهای تدریس اساتید در دانشگاه‌ها تغییری نکرده بود.
سیما صدرای، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این باره گفت: در بسیاری از کشور‌های دنیا طرح سوال و پاسخ به آن‌ها از طریق شیوه نامه استاندارد ارزیابی دانشجویان انجام می‌شود؛ البته در مقررات دانشگاه‌های ایران نیز این موضوع وجود دارد، اما متاسفانه یک سری از اساتید آن را رعایت نمی‌کنند.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه ما در دانشگاه علوم پزشکی تهران دستورالعملی را داریم که یک ماه قبل از امتحانات سوالات طرح شوند و اساتید مرتبط با آن درس به پاسخ گویی سوالات بپردازند و زمان پاسخ گویی را بسنجند. اما ممکن است برخی اساتید به آن عمل نکنند.
در حقیقت آنچه که دردسرساز است و موجب می‌شود تا ما به فرهنگ جهانی ارزیابی نزدیک شویم، اما هرگز به آن دست نیابیم، همان ضرورت برگزاری آزمون‌های پایان ترم و ورود به شیوه‌هایی ارزیابی جهانی بدون تغییر در روش تدریس اساتید است.
استاد دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه ارزیابی دانشجویان باید به صورت مستمر انجام شود، اظهار کرد: گاهی از این لفظ استفاده می‌شود، اما برداشت درستی از آن وجود ندارد. ارزیابی مستمر باید علاوه بر این که کیفی باشد، مستمر نیز باشد؛ به طوری که استاد کیفیت کار دانشجو را در طول ترم مشاهده کند. در این مورد می‌تواند از دانشجویان مقالات مروری، ترویجی، پژوهشی کامل و کوتاه در قالب‌های مختلف درخواست کند به طوری که دانشجو تمرین فعالیتی را انجام دهد که باید از آن رشته به دست آورد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال از دانشجوی مهندسی می‌توان درخواست فعالیت کارگاهی کرد و بر اساس آن به او نمره پایان ترم داد و اگر کار ازمایشگاهی است و یا اینکه رشته هم کارگاهی و هم آزمایشگاهی است، دانشجو بر اساس فعالیت‌های انجام داده در آن حوزه سنجش شود. البته این موارد لوازمی دارد، زیرا از طرفی استاد دانشگاه نیز باید فراغت کافی داشته باشد تا بتواند تمام مقالات کوتاه دانشجویان را مورد مطالعه قرار دهد و پابه پای آن‌ها در فعالیت کارگاهی و آزمایشگاهی شرکت کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: با توجه به این که اساتید دانشگاه موظف هستند ۱۰ یا ۲۰ واحد را تدریس کنند و از طرفی به فعالیت پژوهشی بپردازند تا در جایگاه خود به عنوان عضو هیئت علمی باقی بمانده خیلی سخت می‌شود که بتواند از این روش به ارزیابی دانشجویان بپردازد؛ به همین جهت ساده‌ترین راه یعنی امتحان کتبی را انتخاب می‌کند.
وی در پایان گفت: از طرفی قوانین آموزشی نیز به نحوی تدوین شده‌اند که استاد دانشگاه نمی‌تواند بدون برگزاری امتحان پایان ترم دانشجو را پاس کند و برای این کار مجبور است، دانشجویان را به صورت صوری سرجلسه امتحان حاضر کند، تا مورد مواخذه قرار نگیرد. در حقیت این موضوع تاسف بار است، زیرا نه تنها دانشگاه از ما نمی‌خواهد که روش درست را پیش گیریم؛ بلکه مانع اشخاصی نیز که می‌خواهند به این روش عمل کنند نیز می‌شود.
بر اساس استانداردی که در بسیاری از کشور‌های دنیا برای ارزیابی دانشجویان وجود دارد، ارزیابی دانشجویان در هر رشته دانشگاهی باید با توجه به ویژگی‌های آن رشته انجام شود. البته که روش تدریس و ارزیابی دانشجویان توسط هر استاد نسبت به استاد دیگر متفاوت است، اما با توجه به اینکه اکنون بسیاری از دانشگاه‌ها به روش مدرسه‌ای به تدریس دانشجویان و در پایان برگزاری امتحانات پایان ترم می‌پردازند؛ بهتر است وزارت علوم با استفاده از شیوه‌های جهانی تدریس و ارزیابی دانشجویان به سنجش داوطلبان بپردازد تا ضمن رعایت استاندارد‌ها کیفیت تحصیلی دانشجویان را افزایش دهد.
ارسال نظرات