ضرر ۳۰ درصدی خریداران پالایش یکم بعد از گذشت ۹ ماه/ وزیر اقتصاد مصوبه بورسی سران قوا را هم اجرا نمی‌کند!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- مهران شفاعتی؛ بازار سرمایه در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته علاوه بر اینکه محل قابل اعتمادی برای سرمایه گذاری مردم است بخش زیادی از تامین مالی اقتصاد و شرکت‌ها را هم دربر می‌گیرد، به طوری که یک بازی دو سر برد را برای سرمایه گذار و تولید کننده به همراه دارد. تولید کنندگان با عرضه سهام شرکت‌های خود به دنبال تامین مالی برای افزایش و توسعه تولید هستند و سرمایه گذاران نیز با سرمایه‌های خود به این افزایش تولید کمک می‌کنند و سودی را هم به جیب می‌زنند که همین مسائل به رشد اقتصادی آن‌ها کمک می‌کند..


پالایش یکم، نماد ضعف اقتصادی دولت
در ایران نیز از همان ابتدا، بازار سرمایه با هدف حمایت از تولید و حقوق سهام داران شروع به کار کرد، اما گویا در یک سال اخیر از حقوق سهام داران به درستی صیانت نمی‌شود. صندوق‌های etf، یکی از آن دسته مواردی است که طبق گفته فرهاد دژپسند؛ وزیر امور اقتصاد و دارایی، قرار بود به توزیع عادلانه ثروت بین آحاد مردم بپردازد.

توزیع عادلانه ثروت، پر!

ببینید:

زیان ۱۰ درصدی صندوق پالایشی یکم، بر خلاف وعده‌ی وزیر اقتصاد!

"صندوق پروژه" وعده بورسی وزیر اقتصاد محقق نشد

دومین صندوق etf دولتی با نام پالایشی یکم یا به اصطلاح مرسوم دارادوم شناخته می‌شود که متشکل از ۴ شرکت پالایشی است، اما این صندوق نه تنها به توزیع عادلانه ثروت نپرداخت بلکه ارزش هر سهم این صندوق دولتی بعد از فروش به مردم تا امروز حدود ۳۰ درصدی منفی شد و هنوز به ارزش اول خود هم نرسیده است. ۵ شهریور سال ۱۳۹۹ بود که پس از کش و قوس‌های فراوان، سازمان خصوصی سازی خبر از شروع پذیره نویسی پالایش یکم با تخفیف ۲۰ درصدی تا ۱۹ شهریور داد.

سرابی با نام سهام جایزه پالایش یکم
از تاخیر و بد قولی مسئولین وزارت اقتصاد در بازگشایی به موقع این نماد که بگذریم، به مسئله سهام جایزه یا همان تخفیف مازاد ۱۰ درصدی می‌رسیم! طبق سخن حسن علائی مبنی بر افزایش سرمایه شپنا و شبندر، باید سهام جایزه آن به پرتفوی سهام داران پالایش یکم تعلق می‌گرفت. این در حالی است که در اوایل مهر ماه، براساس مصوبه هیئت وزیران، باید ۱۰ درصد تخفیف مازاد به خریداران واحد‌های صندوق پالایشی یکم داده می‌شد.

وعده‌ای که محقق نشد!
همچنین فرهاد دژپسند نیز در مورد سهام جایزه و یا همان تخفیف مازاد ۱۰ درصدی در مصاحبه‌ای گفته بود: برای کسانی که در خرید پالایش یکم شرکت کردند، تخفیف ۳۰ درصدی (تخفیف ۲۰ درصدی+ ۱۰ درصد تخفیف مازاد) به طور کامل اعمال می‌شود. جالب است بدانید که با گذشت تقریبا ۹ ماه از تصویب مصوبه هیات وزیرات و علی رغم وعده‌های آقای وزیر، همچنان هیچ تغییری در پرتفوی سهام داران این صندوق دیده نمی‌شود!

از تخفیف مازاد ۱۰ درصدی چه خبر؟!

ماراتن وعده‌های توخالی!

وعده‌ها و اظهار نظر‌های خلاف واقع فرهاد دژپسند تمامی نداشت. انگار در بین مسئولان اقتصادی کشور، ماراتن وعده‌های توخالی شروع شده بود! از طفره رفتن دژپسند به سوال مجری برنامه تلویزیونی نگاه یک (۱ آذر ۹۹) درباره پالایش یکم، آن هم در قبال بیش از ۴ میلیون سهام دار که با جواب غیر قابل قبول و عوض کردن حرف و امتناع از پاسخگویی به سوال "دارا دوم رو انجام دادیم و فروختیم، پالایش یکم دارادومه! " بگذریم، به سخن عجیب و طنز آمیز او در بهمن ماه ۱۳۹۹ بعد از ماه‌ها دعوت مردم به سرمایه گذاری در بازار سرمایه می‌رسیم که گفت: در دنیا چیزی به نام تضمین در بورس نداریم!

انتظار می‌رفت تا حداقل آقای وزیر با رئیس خود نیز اندکی هماهنگ‌تر می‌شد، چرا که حسن روحانی پیش‌تر در آذر ماه ۱۳۹۹ آن هم در جلسه هیئت دولت، گفته بود: مردم بدانند سکه و دلار جای سرمایه گذاری نیست بلکه بورس و خرید نفت جای سرمایه‌گذاری است و می‌خواهیم از طریق مطمئن به مردم کمک کنیم.

البته این انتظار تا همین چند روز پیش دور از ذهن نبود اما آقای رئیس جمهور هم در اظهارات جدید و با چرخش 180 درجه‌ای نسبت به نظرات خودش در تابستان سال قبل گفت: در بورس یک خط مستقیم به سمت بالا نداریم و فراز و نشیب دارد، مردم باید سرمایه‌های مازاد خود را به بورس می‌آوردند!

محاصره اقتصادی مردم با حربه بورس و تورم
این ضرر برای مردم فقط از جانب بورس هم نبود، بر اساس گزارشات مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۹۹، نرخ تورم سالانه به ۳۶.۴ درصد رسید که همزمان علاوه بر نابودی سرمایه مردم در کوره پول سوزی بورس و صندوق پالایش یکم، سفره آن‌ها نیز هر روز کوچک‌تر از دیروز می‌شد.


حقوقی‌های ایثارگر!
مسئله به اینجا ختم نمی‌شود. در همان زمان اوج آشفتگی بازار بورس و صندوق پالایش یکم، فرهاد دژپسند همچنان به اظهار نظر‌های جنجالی خود ادامه می‌داد. آقای وزیر در جلسه تودیع و معارفه رئیس سابق سازمان بورس گفته بود: اکنون که بازار روند نزولی پیدا کرده، حقوقی‌ها باید یک ایثارگری از خود به نمایش بگذارند تا بازار سرمایه اُفتش بیش از پیش نشود، اینکه عده‌ای می‌آیند حقوقی کشون راه می‌اندازند یا در دل حقیقی‌ها آشوب ایجاد می‌کنند قطع به یقین به نفع بازار سرمایه نخواهد بود.

اما جالب است بدانید، نتیجه ایثارگری حقوقی‌ها تا به امروز، سقوط آزاد بیش از ۹۰۰ هزار واحدی شاخص کل بوده است و بعد از گذشت ۷ ماه از بازگشایی پالایش یکم و وعده‌های مکرر مسئولین برای حمایت از بازار، نه تنها توزیع ثروتی صورت نگرفت بلکه سهامداران خرد همچنان با ضرر و زیان در بازار گیر کرده‎‌اند، البته که ثروتش بین همان حقوقی‌های ایثارگر و دانه‌درشت‌های بازار توزیع شد!


فرهاد دژپسند را باید سلطان امید‌های واهی و اظهارات عجیب نامید، وزیر اقتصاد در اظهار نظری در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۹۹ در پاسخ به سوال خبرنگاری گفت: صندوق پالایش یکم از زیان درآمده است، دیروز که بررسی کردم ۲۵ درصد از ارزش روز خالص دارایی (NAV) بالاتر بود!

این اظهارات عجیب وزیر اقتصاد در حالی صورت می‌گرفت که صندوق پالایش یکم با قیمت هر واحد ۱۰ هزار تومان آن هم با کلی منتِ تخفیف ۲۰ و ۳۰ درصدی به مردم فروخته شد و پس از بازگشایی، به جز یک مقطع دو روزه، همواره زیر ۱۰ هزار تومان و عموما ۷ تا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. این در حالی است که دقیقا روز قبل از سخن دژپسند، یعنی در تاریخ ۱۵ بهمن، پالایش یکم با ۲۱ درصد ضرر به کار خود پایان داده بود! هرچند که دقیقا در اوج ضرر‌های بورسی، مسئولان وزارت اقتصاد و سازمان بورس بجای پاسخگویی به رسانه‌ها با استفاده از تریبون یک طرفه صدا و سیما، خشم مردم را برمی انگیختند.

صدایی که شنیده شد، اما توجهی نشد!
بر همین اساس نیز بسیاری از مالباختگان بورس و پالایش یکم با حضور در مقابل سازمان بورس تهران، چندین مرتبه اعتراض خود را به تصمیمات نسنجیده دولت و وزارت اقتصاد اعلام کردند. با بالا گرفتن اعتراض‌های مردم نسبت به بازار سراسر قرمز پوش بورس و جلوگیری از درگیری‌های احتمالی، سران قوا نیز برای حل و فصل مشکلات آن، جلسه‌ای ویژه تشکیل دادند.


طبق گفته محمد علی دهقان دهنوی؛ رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در جلسه سیزدهم اردیبهشت ماه سال جاری سران قوا، مقرر شد تا زیان ایجاد شده خریداران پالایش یکم که تاکنون سهام خود را نفروخته اند، از طریق اعطای سهام جبران شود. اما گویا وزارت اقتصاد همچنان بعد از گذشت بیش از ۲ ماه از جلسه سران قوا، عجله‌ای هم برای اجرای مصوبه و جبران ضرر مردم ندارد. این در حالی است که حسین‌علی حاجی دلیگانی؛ عضو هیئت رئیسه مجلس در تاریخ ۱۸ خرداد سال جاری در تذکری شفاهی به رئیس جمهور گفت: از حدود سه ماه اخیر قرار است روحانی پیشنهاد‌ات ساماندهی بورس را که توسط رئیس مجلس، در جلسه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مطرح شده است ارزیابی کرده و تصمیم گیری کند که تاکنون انجام نشده است.

تشکر ویژه دژپسند از خوش خدمتی حقوقی‌ها
در حالی که صندوق پالایش یکم و به طور کلی بورس، می‌توانست به نماد اعتماد مردم به حاکمیت تبدیل شود و نقدینگی را به سمت بازار‌های مولد بکشاند، حالا با وعده‌های توخالی و بی سرانجام وزیر اقتصاد و رئیس جمهور، به عامل بی ثباتی اقتصاد کشور و نارضایتی مردم مبدل شده است و مثل همیشه هیچ کسی هم مسئولیت این فاجعه اقتصادی و عرضه بی سابقه حقوقی‌ها را به گردن نمی‌گیرد.


قسمت عجیب ماجرا اینجاست که فرهاد دژپسند به تازگی در مراسم رونمایی از پنجره واحد خدمات بازار سرمایه با بیان اینکه باید از حقوقی‌ها تشکر کنیم، گفت: در مقطعی که تقاضا در بازار افزایش یافت حقوقی‌ها برای پوشش تقاضا به میدان آمدند و اگر عرضه آن‌ها نبود تشکیل حباب سریع و وسیع‌تر انجام می‌شد. اما آقای وزیر متاسفانه به عرضه آبشاری حقوقی‌ها در ۱۹ مرداد و بعد از آن که باعث ریزش ۱ میلیون واحدی شاخص کل و زیان ۴۰ تا ۸۰ درصدی مردم شد و بسیاری از مسئولین از تخلف و فساد آن گفتع اند را از یاد برده است.

حقوقی‌های خوش خدمت!

سال ۱۳۹۹، سال جبران کسری‌ها از جیب مستضعفین
به طور کلی سال ۱۳۹۹ را می‌توان سال جبران کسری بودجه دولت از جیب‌های مستضعفین دانست. سالی که با تبلیغات رسانه‌های مختلف، صندوق‌های بی بازده etf همچون پالایش یکم به دامان مردم بخت برگشته و بی خبری رفت که نه تنها طی این مدت سودی از آن نبردند بلکه همچنان ضرر آن و بسیاری از سهم‌های دیگر به ۳۰ تا ۸۰ درصد هم رسیده است.

خبری از برخورد با متخلفان بورس نشد!
بسیاری از کارشناسان و نمایندگان معتقدند هرچه سریع‌تر باید دستگاه قضایی به برخورد با عاملان وضع موجود بورس و زیان و نارضایتی گسترده مردم اقدام کند. در حالی که اردیبهشت ماه سال گذشته، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه خبر از تشکیل دادگاه‌های تخصصی رسیدگی به جرائم بازار سرمایه در قوه قضاییه داده بود و بار‌ها قاضی زاده هاشمی نماینده مجلس هم خبر از ارسال اسامی حقوقی‌های متخلف به قوه قضائیه را داده بود، اما متاسفانه بعد از گذشت یک سال و ۲ ماه از این وعده، هنوز هیچ دادگاهی تشکیل نشده و خبری از برخورد با حقوقی‌ها و احقاق حقوق مردم نیست!


هرچند که در ماه آخر عمر دولت حسن روحانی و پایان دوره وزارت فرهاد دژپسند هستیم، اما انتظار می‌رود قوه قضاییه هر چه سریع‌تر با عاملان وضع موجود برخورد کند تا درس عبرتی برای دیگران شوند و کسی جرئت بازی با اموال و اعتماد مردم را نداشته باشد. باید دولت آینده به بورس به عنوان ابزار حمایت از تولید و توزیع عادلانه ثروت بین آحاد مردم نگاه ویژه‌ای داشته باشد و با تدوین یک برنامه مدون در جهت بازگرداندن اعتماد از دست رفته سهامداران، از آن به عنوان راهی برای جبران کسری بودجه خود سو استفاده نکند.