موضوع غارت اموال ملت ایران از سوی خاندان پهلوی و خروج آن‌ها از ایران همزمان با فرار شاه که در ۲۶ دی ماه سال ۵۷ صورت گرفت، در هفته‌های اخیر به محل بحث و گمانه زنی منابع، چهره‌های سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شده است.

پژوهشگر حوزه تاریخ سیاسی معاصر در برنامه سیاسی «گرا»: ارتشی که توسط پهلوی اول و دوم تاسیس شد در خدمت رضا شاه و محمدرضا شاه بود؛ وظیفه اجرایی حکومت نظامی و کشتار مردم در میدان ژاله توسط ارتش شاهنشاهی اتفاق افتاد. اولین وظیفه ارتش شاهنشاهی، حفاظت از شاه بود؛ لذا در زمان رضا شاه وفتی از شمال و جنوب به کشور حمله شد، ارتش نتوانست از کشور دفاع کند. ارتش در زمان محمدرضا شاه در برهه‌هایی توان سرکوب مردم را داشت، اما در ماه‌های نزدیک به پیروزی انقلاب، دچار بحران شد. برخی از سربازان ارتش شاه، افرادی بودند که پدر و مادرشان جزء انقلابیون بودند؛ گزارش‌های متعددی در ماه‌های پایانی رژیم پهلوی وجود دارد که سربازان درحال فرار از ارتش بودند. کادر میانی ارتش نیز وفادار به پهلوی نبود، زیرا از لحاظ زندگی و معیشتی نسبت به کادر بالاتر و مستشاران آمریکایی، سطح پایین تری داشتند. حقوقی مستشار آمریکایی به دلار در تهران می‌گرفت، از حقوق یک سرهنگ ایرانی بیشتر بود.

پژوهشگر حوزه تاریخ سیاسی معاصر در برنامه سیاسی «گرا»: از لحاظ تاریخی، فرار محمدرضا پهلوی از کانون بحران سابقه دار است؛ درواقع شاه ۲۶ دی سال ۵۷ برای اولین بار از ایران فرار نکرد بلکه در مرداد ماه سال ۴۲ نیز ایران فرار کرده بود. محمدرضا پهلوی از لحاظ شخصیتی فردی خجالتی بود و روحیه گوشه گیر داشت. درحالی که پدرش رضاشاه در بحران تربیت شده بود و در عین حال که سواد آکادمیک نداشت، شخصیتی نظامی داشت. محمدرضا شخصیتی بحران گریز داشت و افرادی مانند اشرف پهلوی نیز در خاطرات خود بر این موضوع تاکید دارند؛ لذا در ۲۶ دی ۵۷، شاه گزینه دیگری غیر از فرار از کشور در دست نداشت. شاه تمامی گزینه‌های موجود برای ماندن را مانند حکومت نظامی توسط ارتش، کشتار ۱۷ شهریور، تغییر نخست وزیر و... را امتحان کرده بود؛ لذا راه دیگری غیر از فرار نداشت.

به مناسبت فرار شاه از کشور

فیلم اولین بیانات امام خمینی(ره) در نوفل لوشاتو بعد از فرار شاه و همچنین پاسخ امام به خبرنگار خارجی در مورد جایگاه زنان در جمهوری اسلامی را مشاهده کنید.