«مریم میرزاخانی» سومین زن الهام بخش جهان شد

دکتر مریم میرزاخانی توانست رتبه سوم زنان الهام بخش سال 2015  میلادی را به خود اختصاص دهد. در این فهرست 15 نفره اسامی اشخاص دیگری مانند ملاله یوسف زی (برنده جایزه صلح نوبل امسال)، زنان جنگجوی شهر کوبانی (سوریه)، آنگلا مرکل (صدر اعظم آلمان)، Susi Pudjiastuti وزیر حوزه شیلات و بخش دریانوردی اندونزی و ماری لی برنرز (برنامه نویس و ستاره شناس) نیز دیده می‌شوند.

دکتر مریم میرزاخانی جزء 4 برنده مدال فیلدز سال 2014 میلادی معرفی شد. از آن‌جا که جایزه نوبل در شاخه ریاضیات وجود ندارد، معمولا مدال فیلدز را معادل «نوبل ریاضی‌دانان» قلمداد می‌کنند. میرزاخانی، اولین زن برنده این جایزه در طول تاریخ اعطای آن است.

مدال فیلدز جایزه‌ ای است که عموما هر چهار سال یک بار به دو نفر از چهار ریاضی‌دان زیر 40 سال برای کشف‌‌های برجسته ریاضی‌ اعطا می‌شود. اعطای جایزه فیلدز از سال ۱۹۳۶ میلادی آغاز و نام خود را از «جان چارلز فیلدز»، ریاضی‌دان کانادایی گرفته که نقش کلیدی در برقرار کردن این سنت داشته است. پس از چند سال وقفه ناشی از جنگ جهانی، اعطای جایزه مجددا از سال ۱۹۵۰ از سر گرفته شد.

مریم میرزاخانی متولد سال ۱۳۵۶در تهران و از دانش‌اموختگان دبیرستان فرزانگان تهران است. میرزاخانی در 2 دوره متوالی المپیاد جهانی ریاضی، در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴، عضو تیم ایران بوده و هر 2 سال مدال طلا و در سال ۱۳۷۴ نمره کامل گرفت. وی دوره کارشناسی ریاضی را در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رساند و برای دوره تحصیلات تکمیلی به دانشگاه هاروارد رفت. میرزاخانی دوره دکتری را زیر نظر کورتیس مک‌مولن، برنده مدال فیلدز سال ۱۹۹۸ میلادی، در سال ۲۰۰۴ در دانشگاه هاروارد به پایان رساند. وی از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ محقق موسسه ریاضی کلِی و استادیار و سپس استاد تمام دانشگاه پرینستون بوده و از سال ۲۰۰۸ میلادی نیز استاد تمام دانشگاه استنفورد بوده است. وی هم‌چنین جوایز ریاضی متعدد دیگری دریافت کرده و در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ جزو سخنرانان مدعو کنگره بین‌المللی ریاضی‌دانان بوده است.

تحقیقات مریم میرزاخانی در ریاضی به شاخه‌های مختلفی از جمله هندسه هذلولوی، هندسه جبری، توپولوژی، سیستم‌های دینامیکی و نظریه احتمال مرتبط بوده و آنها را به هم مرتبط و زمینه‌ساز روش‌های جدیدی در این شاخه‌ها شده‌، از جمله اینکه دیدگاه و اثبات بدیعی از برخی مسائل مطرح ریاضی، هم‌چون حدس ویتن در مورد فضای زمینه سطوح ریمانی یا شار ترستن در سیستم‌های دینامیکی به دست می‌دهند. جدیدترین کار مریم میرزاخانی و همکارانش اثبات حدسی در حوزه فضاهای زمینه مختلط است که علیرغم تلاش ریاضی‌دانان برای مدت‌ها حل‌نشده باقی مانده بود.