باید ۲ هزار میلیارد به طرح «جمعیت و تعالی خانواده» اختصاص یابد/ طرح جمعیتی بیشتر فرهنگی است تا بهداشتی

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، نزدیک به سه سال است که مقام معظم رهبری بر مسئله افزایش جمعیت تاکید علنی کرده و مسئولان کشور را موظف به توقف سیاست های کنترلی و برنامه ریزی برای افزایش جمعیت کردند.

در این مدت اما اقدامِ به نتیجه رسیده خاصی از مجلسی ها در جهت تصویب قانونی جدید برای تسهیل افزایش جمعیت ندیده ایم. طرح 4 ماده ای افزایش نرخ باروری که توسط کمیسیون بهداشت تهیه و مطرح شد، پس از کش و قوس و جنجال بسیار تبدیل به طرحی 5 ماده ای شد که در آن اثری از سیاست های تشویقی باقی نماند. طرح 55 ماده ای "جمعیت و تعالی خانواده" هم که مدت هاست توسط کمیسیون فرهنگی تهیه شده و همچنان در مجلس معطل است. این طرح که خیلی ها معتقدند به خاطر بار مالی، سنگی بزرگ که نشانه ی نزدن است خواهد بود، اگر تصویب شود می تواند خیلی از مشکلات جمعیتی و حتی غیر جمعیتی را حل کند.

برای اطلاع از وضعیت فعلی این طرح و این که بالاخره سرنوشت آن چه خواهد شد، با حجت الاسلام والمسلمین سالک کاشانی رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به گفتگو نشستیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

"خبرگزاری دانشجو": بعد از نزدیک به سه سال از تذکر صریح مقام معظم رهبری مبنی بر دقت در مورد مباحث جمعیتی، امسال بالاخره دو طرح جمعیتی به مجلس آمد. کمی در مورد چگونگی مطرح شدن طرح "افزایش نرخ باروری" در کنار طرح 55 ماده ای "جمعیت و تعالی خانواده" توضیح دهید و این که هر کدام در مجلس چگونه پیش رفت؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: پیشینه تاریخی دو طرح را مطرح می کنم؛ در سال 72 طرحی برای جلوگیری از باروری، بستن لوله ها، سقط جنین و... مطرح شد؛ سالیان بسیار وزارت بهداشت و درمان طی بخش نامه هایی در بیمارستان ها برای جلوگیری از باروری تلاش کرد.

در شرایط کنونی مقام معظم رهبری در بحثی در خصوص رشد جمعیت، بعد از این که فرمودند جمعیت کشور شایستگی و ظرفیت 150 میلیون نفر را دارد، با طرح گذشته مقابله شد؛ باید قانون سقط جنین و جلوگیری از موالید لغو می شد و طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده که در کمیسیون بهداشت و درمان مورد بحث بود، در مجلس هشتم با تغییر کمیسیون اصلی در اختیار کمیسیون فرهنگی قرار گیرد.

مجلس به این نتیجه رسید که طرح نخست را لغو کند و این اقدام صورت گرفت؛ در صحن علنی مجلس کمیسیون بهداشت مطرح کرد، رای آورد و بحث ادامه یافت تا در صحن علنی ایراد و اشکالات مطرح شد و در نهایت به شورای نگهبان رفت و ایراداتی به آن وارد شد؛ ایرادات در جلسه آتی مجلس مطرح خواهد شد و رفع ایراد می شود و این قانون لغو خواهد شد.

به وزارت بهداشت و درمان اعلام شده است از این امر جلوگیری کنند و خوشبختانه در بیمارستان ها به صورت بخش نامه اعلام شده است مگر این که به شکل زیر زمینی عمل شود، افرادی برای به صورت غیر رسمی و غیر قانونی سقط جنین را انجام دهند؛ این امر شامل موارد استثنائی که به تشخیص پزشک است، نمی شود.

طرحی تحت عنوان جامع جمعیت و تعالی خانواده در کمیسیون فرهنگی با صرف زمان بسیار و با حضور کارشناسان ذیربط از دستگاه های مختلف، جمع بندی صورت گرفت که شامل 4 فصل می شود؛ فصل اول کلیات و هدف از باروری، فصل دوم در خصوص کاهش سن ازدواج، فصل سوم کاهش طلاق و فصل چهارم مشوقات برای ازدواج است.

این طرح به دلیل داشتن بار مالی سنگین برای مجلس سخت است به آن رای دهند ولیکن به فوریت آن رای دادند؛ تلاش شده است با هماهنگی که با آقای نوبخت، معاونت فرهنگی راهبردی ریاست جمهوری، صورت گرفته است تامین بار مالی این طرح برای سال 93 انجام شود تا کلیات طرح در صحن علنی مجلس به رای گذاشته شود و زمانی که به کمیسیون فرهنگی بازگشت بتوان باقی منابع مالی طرح را تامین کرد.

برای این اقدام دو حرکت صورت گرفته است؛ درخواست کمیسیون فرهنگی از کمیسیون برنامه و بودجه آقای تاجگردان، تا بودجه سال 94 به طور کلان داشته باشیم؛ خوشبختانه با استقبال کمیسیون برنامه و بودجه روبرو شدیم؛ جلسه ایی در هفته گذشته با حضور اعضای دو کمیسیون و وزرای ذیربط و مسئولین دستگاه های فرهنگی کشور در کمیسیون تلفیق مجلس تشکیل شد.

این جلسه بر روی دو موضوع اصلی مدیریت شد؛ مشکلات بر سر راه تحقق مطالبات مقام معظم رهبری با گرایش فرهنگی چیست؟ نیازهای دستگاه های فرهنگی برای برون رفت از این مشکلات برای اجرایی کردن فرمان مقام معظم رهبری در مسائل فرهنگی چیست؟ این امور دو محور اصلی جلسه بود و نکات بسیار مفیدی مطرح شد و در نهایت جمع بندی صورت گرفت.

جمع بندی جلسه این بود که کمیته سه جانبه بین کمیسیون فرهنگی، برنامه و معاونت راهبردی ریاست جمهوری تشکیل شود؛ در این کمیته برای رفع مشکلات فرهنگی برای اجرایی کردن مطالبات رهبری به نتایج خوبی خواهیم رسید که در لایحه 94 و جداول حمایتی مورد توجه قرار گیرد تا به سرعت طرح ها پیش رود؛ از جمله یکی از مهم ترین طرح های فرهنگی طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده است.

"خبرگزاری دانشجو": یکی از بندهای طرح اولیه افزایش نرخ باروری که به مجلس پیشنهاد شد، ناظر به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مباحث جمعیتی بود؛ تمام سیاست های تشویقی که در طرح 55 ماده ایی وجود دارد در مصوبه بوده است و به تصویب رسید و ابلاغ نیز شد.

حجت الاسلام والمسلمین سالک: خیر به دولت ابلاغ نشد! چیزی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان طرح جمعیت تهیه شد، به مقام معظم رهبری ارائه شد و به تائید ایشان رسید و مقام معظم رهبری اشاره داشتند این طرح ها قانونی شوند و به این دلیل به مجلس آمد؛ اگر طرحی قانون نشود ابلاغ نمی شود.

محتوای اولیه جمعیت را شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه داد؛ این محتوا بعد از فرمایش رهبری به کمیسیون بهداشت و درمان سپرده شد ولیکن به دلیل فرهنگی بودن بسیاری از مباحث کمیسیون اصلی فرهنگی قرار دادند؛ در نهایت 55 ماده در 4 فصل تهیه شد که بعد از بررسی اداره قوانین و رفع اشکالات به صحن علنی مجلس ارسال شده است؛ احتمال داده می شود در هفته آتی در دستور کار قرار گیرد.

تلاش این است تا قبل از صحن علنی مجلس نظر ریاست جمهوری را در تامین مالی برای این سال حتی با رقم کم جلب کنیم؛ امیدواریم نتیجه بخش باشد.

"خبرگزاری دانشجو": بعد از گذشت 2 سال و نیم از تذکر رهبری در خصوص بحث جمعیت در عمل اقدامی صورت نگرفته است؛ علت طولانی شدن این پروسه چیست؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: مدتی این طرح در کمیسیون بهداشت و درمان ماند؛ در این کمیسیون بحث های بسیاری شد؛ زمانی که ما وارد این کار شدیم اکثر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در این طرح مباحث فرهنگی است و تعداد معینی از ماده ها به بحث بهداشتی می پردازد، لذا در صحبت با هیات رئیسه تغییر کمیسیون از بهداشت و درمان به کمیسیون فرهنگی زمانبر شد.

در تغییر کمیسیون ها باید آئین نامه داخلی مجلس رعایت می شد؛ بعد از تغییر کمیسیون برنامه به سرعت پیش رفت؛ برخی از افراد در دستگاه های دولت یازدهم به هیچ وجه علاقه ایی به انجام این کار ندارند؛ این امر جزو اشکالات اصلی است؛ منطق این افراد متفاوت است، اذعان دارند مشکلاتی برای این امر وجود دارد که می توان به مشکل آب، مسکن، بیکاری و... اشاره کرد و باید این مشکلات رفع شود تا طرح اجرایی گردد.

این مسئله روی قضیه است و در پشت مسئله چیزی دیگری مطرح است؛ عده زیادی به دنبال رفاه هستند و عقیده دارند نباید تکثیر نسل شود؛ با نگاه دینی، ملی و کشوری به این امر نظر نمی شود؛ عنوان کردن چنین مشکلات برای این افراد بهانه خوب و مناسبی است؛ این امر نباید مانع اجرای قانون شود.

مقام معظم رهبری 14 ماده سیاست های جمعیت را ابلاغ کردند؛ در این 14 ماده اجازه ندادند بهانه ایی به دست فردی باشد تا از آن برای سنگ اندازی استفاده کند و از هر بهانه ایی جلوگیری کردند؛ ریشه امر به خارج از ایران باز می گردد؛ یکی از سیاستمداران آمریکایی عنوان کرده بود ما نیازی به جنگ نظامی با ایران نداریم و مهم ترین اقدام ما این است که جمعیت شیعه را در ایران کنترل کنیم.

سیاست بین المللی برای کنترل ایران در جلوگیری از گسترش فرهنگ اسلامی است؛ هرم جمعیت ما در حال ضربه خوردن از پائین است و این در سال های بعد آشکار خواهد شد؛ اگر تا 10 سال آینده نتوانیم مسئله را جبران کنیم دچار مشکل خواهیم شد؛ سیاستمداران آمریکایی در طرح طولانی مدت خود کنترل جمعیت را هدف قرار دادند.

روشنفکرانی از جریانات داخلی در دستگاه دولتی مایل به اجرایی طرح های جمعیت نیستند و همواره سنگ اندازی می کنند؛ این افراد به عنوان کارشناسانی نظر می دهند و سنگ اندازی می کنند.

مردم و گرفتاری هایی که گریبان گیر آن ها است نیز باعث می شود روند رشد جمعیت کند شود چرا که با مشکلات موجود جوانان رغبت و بستری برای ازدواج ندارند؛ بنابراین نمی توان گفت تمام علل به عوامل خارجی باز می گردد؛ والدین برای کسب درآمد تمایل دارند فرزندان کار کنند و تا زمانی که امکان دارد ازدواج آن ها به دلیل مشکلات فراوان عقب بیفتد.

طرحی در خصوص مسئله فرهنگی طرح جامع جمعیت نوشته شده است که بیش از 12-10 بند است؛ امیدواریم از نقطه ایی که مناسب طرح موجود در مجلس است، آغاز شود؛ باید فرهنگ سازی شود و مردم علاقمند شوند؛ طبق گفته مقام معظم رهبری نباید از فقر ترسید و خداوند روزی دهنده است؛ ضعف موجود ضعف فرهنگ سازی است و مقام معظم رهبری به این امر نیز اشاره دارند.

تمام این امر بر عهده مجلس نیست؛ باید فرهنگ سازی توام با تصویب قانون باشد؛ تغییراتی در برنامه و سریال های صداو سیما صورت گرفته است البته این اقدام کافی نیست؛ باید بودجه ایی که به تبلیغ این مسئله اختصاص داده شده است، در این امر صرف شود؛ ایرادی که برخی کارشناسان مخالف طرح جمعیت وارد می کنند این استکه منابع مالی برای ساخت و تهیه برنامه هایی در این راستا وجود ندارد.

"خبرگزاری دانشجو": می دانیم مشکل بسیاری از برنامه ها در کشور فقدان فرهنگ سازی است؛ مقصر اصلی کیست؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: متولی فرهنگ کشور چه کسی است؟

"خبرگزاری دانشجو": متولی فرهنگ تعمدا در کشور بسیار است؛ قطعا اگر مجلس بخواهد می تواند سایر دستگاه هایی که متولی امر فرهنگ هستند را همراه کند.

حجت الاسلام والمسلمین سالک:  کار از سوی مجلس شروع شده است.

"خبرگزاری دانشجو":  چند درصد احتمال می دهید اتفاقی که برای طرح 5 ماده ای رخ داد برای طرح 55 ماده ایی رخ دهد؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: موضوع با شورای نگهبان نیز مورد بحث قرار گرفته است؛ تنها مسئله ایی که شورای نگهبان می تواند به آن ایراد بگیرد، اصل 75 است؛ ما در حال حل این مشکل هستیم و با دولت در میان گذاشته شده است؛ امیدواریم بودجه 2 هزار میلیاردی برای شروع کار اختصاص داده شود؛ البته 1 میلیارد و 500 هزار تومن برای این کار اختصاص داده شده است.

تلاش شده است این میزان به طرح جامع جمعیت اختصاص یابد ولیکن به وزارت بهداشت برده شد و به عنوان طرح جمعیت هزینه می شود؛ بودجه ایی که برای اجرای این کار درخواست دادیم رقم بالایی دارد؛ راهکارهایی ارائه داده شده است تا از بن بست بودجه خارج شویم.

"خبرگزاری دانشجو": تقریبا چه میزان بودجه برای این کار لازم است؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: در کمیسیون کمتر از 7 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است؛ مرکز پژوهش ها 12 هزار میلیارد تومان و دولت با بررسی برنامه 25 هزار میلیارد اعلام داشته است؛ یکی از کارشکنی هایی موجود این امار اشتباه است؛ برآورد ما کمتر و منطقی تر است چرا که بسیاری از بندها را به دستگاه های ذیربط اختصاص دادیم تااز کلان بودجه خود به این امر اختصاص دهند.

تقاضای ما از دولت در اختصاص 2 هزار میلیارد تومان در سال جاری است تا شروع طرح انجام شود؛ در برنامه توسعه 5 ساله ششم احکامی صادر شود تا دولتی نتواند آن را تغییر دهد.

"خبرگزاری دانشجو": چطور می شود از بن بست بودجه ای این طرح بیرون رفت؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: اگر آقای نوبخت نامه ایی به رئیس مجلس بنویسد که 2 هزار میلیارد برای اجرای این طرح پذیرفتیم، مشکل اصل 75 حل می شود؛ سال اینده را نیز در بودجه خواهیم دید؛ این اقدام کار ما را حل خواهد کرد؛ اگر کلیات به رای گذارده شود به این دلیل که بسیاری از آن بررسی شده است بلافاصله در کمیسیون مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

"خبرگزاری دانشجو": با توجه به این که همین الان هم برای تصویب یک طرح جمعیتی دیر است، این چیزی که می گویید در چه بازه زمانی پیش بینی می شود؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: اگر در هفته آتی کلیات طرح در مجلس رای بیاورد در طی 15 روز طرح بررسی خواهد شد و به مجلس باز می گردد؛ حداکثر این مدت به یک ماه خواهد کشید؛ منتظر نامه دولت هستیم؛ اگر در این میان برای هیات رئیسه مشکل پیش آید و بررسی طرح را به تعویق اندازند مشکل من نخواهد بود.

"خبرگزاری دانشجو": در کل مجلس با مباحث جمعیتی مخالفت می شود؟ مخالفت های پنهان و یا آشکاری در مجلس می بینید؟ کسانی که به هر دلیل معتقد باشند افزایش جمعیت فعلا در اولویت مباحث کشور نیست...

حجت الاسلام والمسلمین سالک: این که در این مورد بخواهیم قضاوت کنیم زود است؛ باید کلیات به رای گذارده شود تا بتوان پیش بینی درستی داشت؛ شاید تعداد معدودی مخالف وجود داشته باشند.

"خبرگزاری دانشجو": این که دو طرح جمعیتی همزمان در مجلس مطرح شد چه دلیلی داشت؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: به نماینده ها در کمیسیون بهداشت گفتیم این طرح را مطرح نکنند چرا که در طرح جامع جمعیت این مسائل ذکر شده است، با بهانه سرعت عمل دادن به کار طرح را مطرح کردند؛ نمی توانستیم از اقدام کمیسیون جلوگیری کنیم.

"خبرگزاری دانشجو": قبل از ورود کمیسیون بهداشت و تغییر کمیسیون ها چرا خود شما دو سال پیش وارد این بحث نشدید؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: هر طرح و لایحه ایی در هیات رئیسه وارد می شود؛ هیات رئیسه تشخیص می دهد این طرح با این مشخصات به کمیسیون بهداشت مرتبط است؛ هیات رئیسه تعیین کننده کمیسیون طرح ارائه شده است؛ زمانی که بحث فرعی کمیسیون شروع شد جمع بندی این بود که تمام مواد فرهنگی است در حالی که 7-6 ماده بهداشتی بود؛ چه دلیلی دارد کمیسیون اصلی بهداشت باشد در حالی که بیشتر مواد فرهنگی است.

بلافاصله نامه ایی به هیات رئیسه نوشته شد؛ آقای ابوترابی مسئول این امور هستند و بعد از توجیه کردن وی مطلب را پذیرفت و در هیات رئیسه این مسئله بحث شد و در نهایت رای به کمیسیون اصلی فرهنگی داده شد؛ بعد از این که کمیسیون اصلی شدیم کار را با حضور کارشناسان شروع کردیم.

کارگروهی را تشکیل داده و موظف کردیم طی دو ماه تمام مسائل را جمع بندی کند؛ کمیسیون فرهنگی چند طرح در دستور کار دارد و قطعا این موارد وقت گیر است؛ به مسئله جمعیت اولویت داده شد تا به سرعت پیش رود؛ در دو 2 ساعت در هفته باید به تمام مسائلی که جزء وظایف کمیسیون است باید رسیدگی شود.

"خبرگزاری دانشجو": به عنوان سوال آخر، اگر کلیات طرح 55 ماده ای در مجلس تصویب شود و موانع مالی آن مرتفع گردد، چه مدت زمانی پیش بینی می شود وضعیت جمعیتی ایران از بحران موجود به گفته برخی جمعیت شناسان، خارج شود؟

حجت الاسلام والمسلمین سالک: مصوبات قانونی دادن به دستگاه ها برای اجرا یکی از موارد قابل توجه در این بحث است؛ این مسئله رسالت مجلس است؛ در حقیقت ریل گذاری برای جامعه رسالت مجلس است؛ از زمانی که مقام معظم رهبری بر مسئله جمعیت تاکید داشتند آمار رشد جمعیت رو به افزایش است.

وزارت بهداشت اعلام کرد باید زایمان طبیعی رایگان انجام گیرد؛ یکی از موانع رشد باروری سزارین است؛ تشویق وزارت بهداشت به زایمان طبیعی باعث شد رشد زایمان طبیعی افزایش یابد.

 تحقق این امر به تشویق مردم و فرهنگ سازی است؛ باید بر روی ازدواج آسان، سبک زندگی دینی و... کار شود.

قانع کردن مردم به این که می توان زندگی خوبی بدون تجملات داشت که این امر به سبک زندگی دینی باز می گردد؛ برگشت این موضوع به تشویقات در قانون باز می گردد؛ اکنون در اروپا، روسیه، آمریکا و... تشویقات عجیبی اعمال شده است؛ در کشور ما از سوی ادارات برای کارمند خانم خود در زمینه مرخصی زایمان مشکل ایجاد می کنند؛ از حیث قانونی هنوز جا نیفتاده است.

آثار این موضوع باید برای مردم باز گشوده شود؛ مردم اگر بدانند عواقب این امر چیست مسیر صحیح را پیش خواهند گرفت؛ یکی از بحث های ما فرزندان نخبگان است که نیاز به کار فکری، دینی و علمی دارد.