اقتصاد ایران از رکود خارج نشده است/ تاثیر مذاکرات هسته‌ای بر روند اقتصادی ایران

تیمور رحمانی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در نشست اقتصادی "خبرگزاری دانشجو" با موضوع "بررسی نقاط مغفول مانده در بسته خروج از رکود اقتصادی دولت یازدهم" اظهار داشت: دولت با توجه به عدم اطمینانی که وجود دارد، در مجموع خوب ظاهر شده است اما موفقیت بخش زیادی از تصمیمات دولت منوط به توافقات بیرونی و سازش با مجلس است. 

وی ادامه داد: با توجه به محدودیت‌های بیرونی که وجود دارد، در مجموع باز هم می‌توان گفت موفق عمل کرده است و به دنبال تحقق اهدافی بوده است که خوب  یا بد به آن رسیده است. به عنوان مثال کنترل تورم یکی از الویت‌های دولت در بسته خروج از رکود بوده است که به خوبی در انجام آن موفق عمل کرده است.

رحمانی با طرح یک سوال که چرا دولت در سایر زمینه‌های اقتصادی خیلی موفق نبوده است؟ تصریح کرد: دولت توانسته به خوبی تورم را کنترل کند اما در زمینه بیکاری و رشد اقتصادی موفق عمل نکرده است که مقداری از این عدم موفقیت به همان عدم اطمینان باز می‌گردد که خارج از کنترل دولت است.

وی با ذکر یک مثال ادامه داد: تولیدکننده و یا سرمایه‌گذاری برای انجام سرمایه‌گذاری خود به یک چشم‌انداز شفاف برای ساله‌ای آینده نیاز دارد. زمانی که این چشم‌انداز روشن نباشد سرمایه‌گذار نیز دیگر تمایلی به انجام فعالیت اقتصادی از خود نشان نمی‌دهد. آن هم فعالیت‌ اقتصادی که بتواند اقتصاد را از رکود خارج کند.

کنترل تورم کار مشکلی نیست

این استاد دانشگاه با بیان اینکه کنترل تورم کار مشکلی نیست، اظهار داشت: برای کنترل تورم تنها کافی‌ است رشد تقاضا را محدود کنیم. دولت با اتخاذ سیاست‌های انقباضی سعی کرده است تا تقاضا را محدود کند و از این طریق به هدف اصلی خود یعنی کنترل تورم دست پیدا کند. 

وی اضافه کرد: در سال‌های 74-75  نیز با همین سیاست دولت وقت توانست تورم 50 درصدی را در عرض یکسال به 23 درصد برساند، اما در مورد رشد بلند مدت اقتصاد و تولید خیلی نمی‌توانیم از این روشها استفاده است.

تاثیر مذاکرات هسته‌ای بر روند اقتصادی ایران

رحمانی به تاثیر نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران در روند اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: قسمتی از موضوع به روند مذاکرات هسته ای و نتیجه این مذاکرات برمی‌گردد. فکر نمی‌کنم کسی تردیدی در تاثیرگذار بودن این موضوع داشته باشد و آن را انکار کند.

وی تاکید کرد: حصول موفقیت در مذاکرات هسته‌ای اقتصاد ایران را با جهشی قابل توجه روبرو خواهد کرد و حتی اگر دولت هم کاری انجام ندهد، عدم اطمینانی که در حال حاضر مانع از تکان خوردن اقتصاد می‌شود را از میان خواهد برداشت.

به گفته این اقتصاددان زمانی که نگرانی دولت از باب آن عدم اطمینان برطرف شود، دیگر نیازی به منقبض عمل کردن نیست.

اقتصاد ایران هنوز در رکود قرار دارد

رحمانی به موضوع خروج از رکود پرداخت و عنوان کرد: اقتصاد ایران در مقایسه با روند بلندمدت خود هنوز در رکود به سر می‌برد، چرا که GDP حال حاضر هنور از GDP سال 90 پایین‌تر است و این بدان معناست که هنوز در رکود به سر می‌بریم اما با فرض موفقیت در حرکت کنیم.

وی ادامه داد: نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، تمرکز بیش از حد دولت در بسته خروج از رکود بر روی مسائلی همچون بهره‌وری و صرفه‌جویی در انرژی و بهبود فضای کسب ‌و کاراست که آثار آن‌ها در بلندمدت ظاهر می‌شود و کمکی نیز به خروج از رکود نمی‌کند. این مسائل تنها کمک می‌کند که اقتصاد در فاصله 10-12 ساله زمینه بهتر عمل کردن را پیدا کند.

سرپرست موسسه توسعه تحقیقات اقتصادی نمره قابل قبولی به فعالیت‌های اقتصادی دولت داد و گفت: دولت بیش از حد نگران است و همین نگرانی باعث محدود کردن بیش از اندازه تقاضا انجامیده است که به اعتقاد من ضرورتی ندارد اما در مجموع می‌توان نمره قابل قبولی به فعالیت‌های اقتصادی دولتداد و با امیدواری به این موضوع نگاه کرد.

وی در پاسخ به سوال یکی از حضار که با توجه به وضعیت اقتصادی دولت و وضعیت یارانه چرا یارانه این چند میلیون نفر که از وضعیت خوبی برخوردار می باشند، حذف نمی کند، گفت: من سیاستمدار نیستم اما به عنوان یک تحلیلگر فکر می‌کنم دولت از ضعف اطلاعات برخوردار بوده و این نگرانی وجود دارد به دلیل اطلاعات ناکافی افرادی را در این روند از دریافت یارانه نقدی حذف کند که لزومی به حذفشان وجود نداشته باشد که در آن زمان معضلاتی پدید خواهد آمد که به احتمال زیاد کشور را با مشکلات بیشتری روبرو می‌کند.

وی به آمار رشد اقتصادی 4.6 درصدی فصل اول سال و مبنای محاسبه آن پرداخت و تصریح کرد: آمار اعلام شده از نظر عدد و رقم و محاسبات ریاضی درست است و تا انجایی که من می‌دانم همیشه آمارها در کشور ما همینگونه محاسبه میشد.

تولید کل بهبود یافته است

رحمانی افزود: کسی نمی‌تواند منکر شود که تولید بخشی از فعالیت‌های اقتصادی زیاد شده است. در آمار اقتصادی تولید کل در نظر گرفته می‌شود در نتیجه قسمت‌هایی از تولید می‌تواند منقبض شده باشد و قسمت‌هایی نیز منبسط، اما در مجموع تولید کل منبسط شده باشد، پس اشکالی از نظر آماری و داده‌های دنیای واقعی وجود ندارد.

وی روند رشد اقتصادی تا پایان سال را منوط به نتیجه مذاکرات هسته‌ای دانست و گفت: در صورتی که نتیجه مذاکرات مثبت نباشد باز هم انتظار داریم که این رشد اقتصادی مثبت تا پایان سال ادامه پیدا کند اما اینکه در سال‌های بعد نیز رشد ادامه پیدا کند معلوم نیست.