خشم دانشجویان به دلیل تصمیم دولت برای «فروش سربازی»

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، سربازی حاصل تفکر ناپلئون بناپارت بود، چون در آن زمان برای جنگ‌ها صرفاً طبقه فقیر جامعه بسیج می‌شد و کشته می‌شدند و در ایام صلح اشراف در ارتش بودند لذا با عمومی کردن ارتش و سربازی، همگان مجبور بودند برای دفاع از کشورشان در ارتش حاضر شوند و تقریباً تمام کشورها از جمله ایران نیز پس از آن روی به شکل سرباز اجباری آوردند.

نیم نگاه:

یکشنبه 16 آذر ماه لایحه بودجه سال 1394 توسط رئیس جمهور تقدیم مجلس شورای اسلامی شد، در میان پیشنهادات دولت در قالب لایحه بودجه 94، پیشنهادی مبنی بر فروش دوره خدمت سربازی ارائه شده که به مذاق متمولین خوشایند است و ستاد کل آن را به عنوان "تعیین و تکلیف" به مردم معرفی کرد.

بر اساس بند «ط» تبصره ۱۶لایحه بودجه پیشنهادی دولت آمده است: «به دولت اجازه داده می‌شود تا کلیه مشمولان خدمت وظیفه عمومی که بیش از ده سال غیبت دارند را با پرداخت جریمه مدت زمان غیبت، معاف کند.»( البته بازهم ستاد کل سال غیبت را 8 سال عنوان کرده است)

«از سوی دیگر، مبالغ دریافت شده از سوی مشمولان غایب به حساب درآمد عمومی کشور موضوع ردیـف ۱۵۰۱۲۸ نـزد خزانـه داری کـل کشـور واریـز و تـا سـقف ده هـزار میلیارد(۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال آن در قالب ردیف ۱۳۵-۵۳۰۰۰۰ بابت تقویت بنیه دفاعی نیروهای مسلح مطابق موافقتنامه متبادله با سازمان مدیریت و برنامه ریـزی کشـور هزینه خواهد شد. »

فراموش شدن دانشجویان

در بررسی‌های صورت گرفته توسط خبرنگار ما مشخص شد بیشترین کسانی از این مصوبه دولت و تصمیم ستاد کل برای تعیین و تکلیف سربازان غایب متضرر و پریشان شدند، قشر «دانشجو» هستند که سرمایه‌های ایران عزیزمان به شمار می‌آیند و حفظ این افراد یک امر ضروری برای کشور است.

«تعیین و تکلیف سربازان غایب» باعث شده خیلی ‌از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری که سال‌ها با هزینه‌های سرسام آور هزینه تحصیل خود را فراهم کرده تا برای این مرز و بوم شخص موثر و مفیدی باشند، خشمگین شوند و حتی از ادامه تحصیل انصراف دهند.»

برخی از دانشجویان گفتند: ما سال‌ها درس‌ خواندیم و برای کسب مهارت‌های تخصصی زمان و هزینه صرف کردیم و امروز باید پس از 8 تا 10 سال درس خواندن ، بچه پولدارهای شهر که با ماشین‌های گران قیمت در این سال‌ها در خیابان دور دور کرده‌اند، از سربازی معاف شوند و ما دفترچه خدمت پست کنیم و تنها امیدمان این باشد که مسول محترم  مربوطه پژوهش‌های ما را که میلیون‌ها تومان ارزش دارد به حقوق ناچیز سربازی قبول کند و طول مدت خدمت وظیفه عمومی ‌مان را کاهش دهد.

یک موضوع دیده نشده

عده‌ای از سربازان غایب به دلیل شرایط و مشکلات زیاد خانوادگی و اقتصادی نتوانسته اند به سربازی بروند، یکی از همین افراد در گفتگو با خبرنگار ما گفت: من دانشجو کارشناسی بودم که ازدواج کردم و مخارج زندگی باعث شد تا دو شیفت کار کنم و الان به دلیل مشکلات خانواده‌ام، (از کار افتادگی سن و پدر و مادر و داشتن خواهر دم بخت) مجبورم حتی بیشتر شب‌ها را هم مشغول به کار و تحصیل باشم و اکنون پس از 8 سال از زندگی مشترکم، صاحب فرزند شده‌‌ام و ماهیانه نزدیک به یک میلیون تومان قسط بانکی می‌دهم و نه تنها نمی‌توانم از 20 تا 40 میلیون تومان جریمه بدهم ،‌ حتی نمی‌توانم به مدت 2 سال با حقوق ناچیز سربازی امورات زندگی‌ام را بگذرانم. پس واقعا من باید چه کار کنم؟.

این سوال و صد‌ها سوال شبیه به همین را می‌توان از زبان سربازان غایب شنید که به دلیل مشکلات اقتصادی و خانوادگی نتوانسته‌اند به سربازی بروند و با حقوق ناچیز خدمت اجباری زندگی‌شان را بگذرانند.

یک سوال؟

سردار کمالی جانشین منابع انسانی ستاد کل نیرو‌های مسلح در یک برنامه تلوزیونی اعلام کرد: هدف ما فروش سربازی نیست، بلکه تعیبن و تکلیف غایبان است و این موضوع مربوط به کسری بودجه نمی‌شود.

این صحبت‌ها در حالی گفته شد که سردار کمالی چندی پیش اعلام کرده بود: نیروی‌های مسلح معتقد است که سربازان غایب نمی‌توانند، برای ارگان خود مفید باشند و البته سردار احمدی مقدم هم گفت: سربازان غایب روحیه سایر سربازان را از بین می‌برند.

اکنون یک سوال،‌ اگر در این سال‌ها سربازان غایب خدمت مفیدی برای نیرو‌های مسلح انجام نمی‌دادند، پس چرا پیش از این، موضوع ناکارآمدی سربازان غایب مطرح نشد و آیا جریمه و گرفتن 20 تا 40 میلیون پول نقد راه حل این مشکل نیروی‌های مسلح است؟

«گفتنی است، مسئله مورد بحث دیگر این است که مبلغ جریمه بر چه پایه و اساسی مطرح شده است.؟»

یک پیشنهاد

سرباز حرفه‌ای یک پیشنهاد بسیار مهم برای نظام است که اگر وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح به سمت آن حرکت کنند می‌توان از سرمایه انسانی کشور استفاده بهتری کرد.

شاید اگر با آماده سازی تجهیزات نظامی کمیت سربازان را کاهش دهیم و «سرباز حرفه‌ای» را جایگزین «سربازی اجباری» کنیم، باعث انگیزه بیشتری در بین جوانان برای ادامه تحصیل و حضور در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود و کسانی هم که به سربازی حرفه‌ای می‌روند با گذراندن دور‌های تخصصی تر می‌توانند خدمت برتری برای کشور انجام دهند .

در سایر کشور‌ها افسران درجه دار از موفق ترین این سرباز‌های حرفه‌ای انتخاب می‌شود و آنان طی 5 سال خدمت خود و گذراندن دور‌ه‌های تخصصی به یک نیروی ویژه تبدیل و کارآمد تبدیل می‌شوند.

حال بهتر است، این موضوع که هم اکنون در کمیسیون تلفیق مورد بحث و بررسی است، پس از جمع بندی به محضر فرمانده کل قوا ارسال شود تا هم از سرمایه‌های کشورمان به خصوص تحصیل‌کرده‌ها استفاده شود و هم این که سربازان اجباری با مشکلات، زندگی نکنند.

همچنین عباسعلی منصوری‌آرانی نماینده فعلی مردم کاشان که سابقه نظامی‌گری دارد، بر روی تارنمای شخصی خود - 17 بهمن 1390- در مورد صورت فعلی خدمت سربازی نوشته است:

پس از جنگ سرد قریب به صد و ده کشور شکل سربازیشان را تغییر دادند و روی به شکل «سرباز‌حرفه‌ای» آوردند، ایران تاکنون این نوع سربازی را نپذیرفته و مسئولین امر معتقدند که به علت تهدیدات، که احتمالاً تهدیدات زمینی هم هست، نباید فعلاً روش سرباز عمومی را تغییر دهیم.

به عنوان یک کارشناس نظامی احساس می‌کنم زمان تغییر رویکرد نیروهای مسلح ما نسبت به روش سربازی فرا رسیده و باید به سوی سرباز حرفه‌ای روی بیاوریم.

در این زمینه دلایل مختلفی را می‌توان برشمرد:

۱- ارتش‌ها به سوی تخصصی‌تر شدن پیش می‌روند و لذا ضرورت حضور افراد زبده بیشتر حس می‌شود و لازم است آن‌ها برای مسئولیت‌های واگذاری، آموزش‌های خاص ببینند و آموزش‌های فعلی کفاف نمی‌دهد و اگر آموزش‌ها را در شرایط کنونی افزایش دهیم زمانی برای خدمت سرباز باقی نمی‌ماند.

۲- آمار جوانان تحصیل کرده به شدت رو به فزونی است و اکثر جوانان دیپلم به بالا هستند و مسئولیت‌های واگذاری متناسب با تحصیلات آن‌ها نخواهد بود، لذا جوانان احساس می‌کنند که بهره‌وری از عمرشان نسبت به آنچه که در ایام سربازی به دست آورده‌اند متناسب نیست بنابر این عنوان می‌کنند که دو سال از عمر آنها تلف شده است. (اگر چه طول مدت سربازی یکسال و نیم است ولی معمولاً دو سال مطرح می‌کنند)

۳- علی رغم حقوق کم سربازان و شرایط فعلی هزینه‌های دولت به مراتب افزون‌تر از پرداخت به سربازان حرفه‌ای است.

۴- انگیزه در سرباز حرفه‌ای به مراتب بیشتر از سرباز عمومی است.

۵- بیت‌المال بهتر حفظ می‌شود. مانند خودروها، تأسیسات و … و ده‌ها دلیل دیگر را نیز می‌توان یافت.

ده سال پیش زمانی که مسئولیت آموزش ارتش را بعهده داشتم نیز بر این اعتقاد بودم که سرباز حرفه‌ای باید جایگزین سرباز عمومی شود ولی همکارانم معتقد بودند که با عنایت به تهدیدات متصور برای کشور استفاده از سرباز عمومی اولی‌تر است.

در ده سال گذشته کشورهای بسیاری این شیوه را جایگزین کرده‌اند لذا پیشنهاد دارم که ستاد کل نیروهای مسلح پس از هماهنگی با دولت و مجلس شورای اسلامی طرحی را خدمت مقام معظم فرماندهی کل قوا تقدیم نمایند و بر مبنای آن همه جوانان (به استثناء افرادی که از لحاظ پزشکی مشکل دارند ) دوره آموزش نظامی را ببینند و نیاز نیروهای مسلح از طریق سرباز حرفه‌ای تأمین شود.

معمولاً در دنیا سربازان حرفه ای به مدت ۵ الی ۶ سال در ارتش با حقوق مکفی خدمت می‌کنند. در طول این مدت بسیاری از درجه داران و افسران از بین این سربازان انتخاب می‌شوند و پس از طی دوره مربوطه و تحصیل در دانشگاه افسری به صورت دائم استخدام می‌شوند.

سرباز حرفه‌ای یعنی اینکه انگیزه دفاع از میهن برای خدمت سربازی مهم نبوده بلکه سرباز در کنار پولی که دریافت می‌کند از کشور دفاع خوهد کرد، روشی که در برخی کشورها در حال اجراست.

از سوی دیگر مخالفان بحث «ارتش حرفه ای» هم دلایل خودشان را دارند. آن ها معتقدند که خدمت سربازی یک خدمت مقدس است که افراد داوطلبانه و با اشتیاق آن را انتخاب می کنند و با طرح ارتش حرفه ای و سرباز حرفه ای، این تقدس از میان برداشته می شود و همانند بسیاری از کشورها، سربازی یک شغل حساب می شود نه یک وظیفه.

بنابراین باید منتظر ماند و دید که آیا در جریان بحث‌های داغ کمیسیون تلفیق بودجه 94، واژه «سرباز حرفه‌ای» خواهد توانست جایی برای خود باز کند یا اینکه نمایندگان ملت تصمیم دیگری در مورد خدمت سربازی خواهند گرفت؟ تصمیمی که با عدالت همخوان باشد.