به گزارش گروه اجتماعی "خبرگزاری دانشجو"، کامران باقری لنکرانی در پانل نخستین کنگره ملی تروما تحت عنوان سیاستهای نظام سلامت در حوادث جادهای ایران اظهار داشت: نخستین تصادف منجر به فوت در دوم آذر 1305 ثبت شده است. در فاصله سال 84 تا 85 برای نخستین بار در تاریخ کشور شاهد کاهش 25 درصدی حوادث ترافیکی بودیم که بسیار قابل توجه بود. در سال 89 تا 90 تنها تغییر مهم در این زمینه بحث تصویب قانون جدید رسیدگی به جرائم بود که تغییر کلانی محسوب میشد. در واقع باید گفت اگر نتوانیم تغییرات کلانی در سیاستها به وجود بیاوریم معلوم نیست که این روند درست و صحیح ادامه یابد.
لنکرانی با اشاره به اینکه تعداد مرگ و میر به ازای هر هزار نفر مقایسه بهتری را میتواند به ما نشان دهد، گفت: وقتی به شاخصها نگاه میکنیم متوجه میشویم که چندان کار بزرگی انجام ندادیم. در کل در جایگاه جهانی از وضعیت خوبی برخوردار نیستیم. در کشور ما کاربری ترافیک بسیار بالا است، بنابراین شاخص به ازای جمعیت برای پیگیری کردن برنامهها میتواند مؤثر باشد.
وی با بیان اینکه درصد حوادث روستایی رو به افزایش است، تصریح کرد: اکثر تصادفات در روستاها در مناطق فرعی است که کیلومتر شمار ندارند. همچنین متأسفانه در کاهش بار مرتبط با معلولیتهای ماندگار چندان موفق نبودیم و در کاهش شاخص مجروحان و کاهش آنکه طبق قانون برنامه توسعه موظف به انجام آن بودیم به موفقیت چندانی دست نیافتیم.»
عدم تعیین منابع و مسئول اجرایی در برنامههای پیشگیری از حوادث رانندگی
لنکرانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: برای نخستینبار رد پای پیشگیری از حوادث رانندگی را در قانون برنامه توسعهٔ پنجم شاهد بودیم. بر اساس این قانون دولت موظف است ساز و کارهای قانونی لازم به منظور کاهش سالانه 10 درصد میزان تلفات جانی ناشی از تصادفات رانندگی در جادههای کشور در طول برنامه پنجم توسعه را فراهم کند؛ ولی این قانون با دو مشکل اساسی روبه رو است و آن این است که مسئولی برای اجرای این قانون تعیین نشده است و از طرفی برای انجام آن به منابعی نیاز داریم. در حال حاضر اگر بهترین برنامه را هم داشته باشیم ولی اعتبار و مسئولی در این زمینه تعیین نشود به نتیجه نمیرسیم.
حضور 34 عضو از ایران در جامعه ایمن
وی در ادامه به عضویت ایران در شبکه جامعه ایمن اشاره کرد و گفت: اساس این شبکه ایمنی مردم است و تصمیماتی که گرفته میشود مردم باید در آن حضور داشته باشند تا در نهایت احساس مسئولیت کنند. در حال حاضر 34 عضو از ایران در جامعه ایمن داریم و 14 عضو دیگر در حال پیگیری است.
لنکرانی بر توسعه ابزارهای بازدارنده و کنترلی تحت تأثیر مواد مخدر، الکل و مواد محرک و همچنین طراحی و پیاده سازی نظام جامع و یکپارچه اطلاعات در تصادفات و تلفات مصدومان را از دیگر برنامههای مهم به منظور توجه هر چه بیشتر مسئولان به این امر برشمرد و ادامه داد: متأسفانه در مورد شاخصها چالشهای جدی داریم؛ اینکه تصادف در چه محلی رخ داده و چه میزان تلفات داشته اختلاف نظر وجود دارد که باید این موضوع اصلاح شود.
مسئول مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین افزود: تسهیل دسترسی به ارتباطات تصادفات برای مسئولان زیر ربط از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. ولی دسترسی به دادهها در کشور محدود است و همین موضوع باعث میشود که متوجه نشویم چه اتفاقی رخ خواهد داد. همچنین ساماندهی شبکه ارائه خدمات امداد و نجات غیر پزشکی در راهها توسط عوامل مربوطه از دیگر راهبردها محسوب میشود. در واقع باید گفت عدم هماهنگی گاهی اوقات فرصتها را از بین میبرد. ما باید از ظرفیت جمعیت هلال احمر به منظور جلوگیری از دوباره کاری استفاده کنیم.
وی تأکید کرد: برای اینکه کار سازمانی داشته باشیم نمیتوانیم تنها بر نیروی داوطلب تکیه کنیم بلکه لازم است نیروی آموزشی در این زمینه تربیت کنیم. خوشبختانه اورژانس پیش بیمارستانی از سال 89 افزایش چشمگیری داشته است. یک سوم مأموریت اورژانس پیش بیمارستانی مربوط به حوادث ترافیکی است که 75 درصد مجروحان از طریق آمبولانس به بیمارستان منتقل میشوند.
لنکرانی عابرین پیاده و موتورسواران را مهمترین مسئله در وضعیت فعلی در زمینه حوادث عنوان کرد و گفت: میزان مرگ و میر در صحنه با مقداری کاهش روبه رو بوده ولی در کل آمار مرگ و میر در حین انتقال قابل توجه است. همچنین باید گفت حوادث برون شهری روز به روز در حال افزایش است.
خانمها بیشترین قربانیان عابرین پیاده
وی با بیان اینکه تعداد قربانیان ناشی از تصادفات در خانمها در حال افزایش است، گفت: همچنین خانمها بیشترین قربانیان عابرین پیاده را تشکیل میدهند که عمدتاً این اتفاق در اطراف مراکز خرید رخ میدهد. بنابر این باید پیش بینی دسترسی ایمن در مکانهای عمومی برای همگان فراهم شود.
لنکرانی با بیان اینکه ضربه به سر 52.2 درصد عامل مرگ در تصادفات محسوب میشود، گفت: اگر میخواهیم به درمان ضروری توجه کنیم باید به تربیت فلوشیپ تروما بپردازیم؛ یعنی جراح عمومی را طوری تربیت کنیم که بتواند اقدامات لازم را برای فردی که ضربه به سرش وارد شده انجام دهد.
وی به مصرف الکل نیز اشاره کرد و افزود: برخلاف آمارها عمده اثر مصرف الکل در کشور در حوادث رانندگی رخ میدهد. همچنین باید گفت بیشترین مرگ و میر حوادث در 30 کیلومتری اطراف شهرها رخ میدهد که در این زمینه لازم است شهرداری و وزارت شهرسازی با یکدیگر همکاریهای لازم را داشته باشند. متأسفانه بسیاری از کمربندیها تبدیل به قتلگاه شدهاند که نگاه حاکمیتی در این زمینه وجود ندارد.
وزیر اسبق بهداشت، سرزنش قربانی و رویکرد حقوقی و حل مسأله را از جمله رویکردها در سیاستگذاری اجتماعی در مقابله با مشکلات عنوان کرد و گفت: برای اینکه مشکلات را حل کنیم لازم است تا کالبد شکافی در خصوص مسائلی که باعث بروز حوادث میشود صورت گیرد، تا بتوانیم راه حلی برای آن ارائه دهیم. وزارت بهداشت در این زمینه باید در نمایانسازی بخشهای مختلف بیش از گذشته وارد عمل شود.
لنکرانی در پایان خاطرنشان کرد: مهمترین پیام برای محققان این است که باید با نگاه تحلیلی به حوادث نگاه کنند و از آن پیشگیری کنند. رفتار اجتماعی و سبک زندگی ما تابع تفسیر ما از زندگی است. بدون باور به یک هدف پیشرفت امکان پذیر نیست، باید ریشهدار در این زمینه حرکت کرد و تنها "تقلید" حلال مشکلات نباشد.