آوینی را برای تلویزیون«ممنوع الورود» کردند

به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، بی شک این روزها نیز با وجود این که نام، یاد و آثار شهید مرتضی آوینی بر روی در و دیوار شهرمان نمایان است اما همچنان بسیاری از افکارش گمنام است و حق مطلب در رابطه با شخصیت او و دیگر بزرگانی چون او ادا نشده است، هر چند که این گمنامی وصف مردان آخرالزمان است به طوری که علی(ع) در نهج البلاغه و در توصیف روزهای سخت آخرالزمان می‌فرماید: (آخر الزّمان) زمانى است که هیچ کس از فتنه ها نجات نمى یابد، مگر مؤمنى که بى نام و نشان است! اگر حاضر باشد، شناخته نمى شود و اگر غایب شود کسى سراغ او را نمى گیرد.

در هر حال ما با انتشار این گفتگو با موضوعیت هنر متعهد انقلاب اسلامی تلاش کردیم برخی از افکار شهید آوینی را بازگو کنیم. متن زیر شرح این گفتگو با نادر طالب‌زاده است:

شاخص‌های هنرمند متعهد انقلاب اسلامی چیست و برای رسیدن به هنر متعهد انقلاب اسلامی باید در چه جهتی قدم برداشت؟

هنرمند متعهد فرزند زمان است و هرگز در مسیر، از کاروان عقب نمی‌ماند

به طور کلی باید گفت که مهم‌ترین ویژگی، نه برای یک انسان معمولی بلکه برای یک هنرمند این است که فرزند زمان بوده و نسبت به پیرامون خود و زمان حال آگاهی داشته باشند.

این افراد، مؤمنینی هستند که به اتفاقات افتاده واقف هستند و در یک جریانی قرار دارند که اگر این جریان را به رودخانه و یا کاروانی تشبیه کنیم بدون شک، این گونه اشخاص هرگز از این کاروان عقب‌ نمانده بلکه حتی گاهی جلوتر از بقیه نیز در مسیر قرار می‌گیرند.

علاوه بر فرزند زمان بودند، لازمه و ویژگی اصلی یک هنرمند متعهد ، داشتن تسلط  بر تکنیک، در هر رشته هنری است که در آن فعالیت دارد. و این ویژگی نیز به تلاش طلبگی آن فرد بازخواهد گشت که هرگز نیزاین مقام طلبگی تمام نخواهد شد و ادامه دار است زیرا هرچه قدر هم که بیاموزی و تلاش کنی بازهم یک شاگرد خواهی بود، فرقی هم ندارد که این رشته هنری چه رشته‌ای است، می‌تواند ادبیات، سینما، موسیقی و یا دیگر رشته‌ها باشد.

آوینی آن چنان ناشناس بود که در زمان حیاتش حتی یک بار نیز در رابطه با هنر او مصاحبه‌ای نشد

آگاهی از این که در این برهه زمانی نقش او چه‌ خواهد بود، پرسش بسیار مهمی است  که باید دائما هنرمند آن را از خود سؤال کند تا بتواند جلوتر از زمان خود حرکت کرده و در نتیجه تولیداتی داشته باشد که به وسیله آن جامعه و افکار را به سمتی بکشاند که مورد نیاز است. به همین جهت است که برخی آثار آن چنان جلوتر از زمان خود هستند که انگار در بی نهایت به سر می‌برند به طوری که هر چه زمان از تولید این اثر هم می‌گذرد باز کار کهنه و یا پیر نخواهد شد. یکی از افرادی هم که به جزأت می‌توان آن را به عنوان الگویی در این رابطه نام برد شهید آوینی است. شهیدی که در زمان خود آن چنان ناشناس بود، که در آن زمان حتی یک بار نیز در رابطه با هنر او مصاحبه‌ای نشد.

با شهادت آوینی راه برای انتشار افکارش باز شد

از آن جایی که یکی از مهم ترین شاخصه هنرمند متعهد انقلاب اسلامی را فرزند زمان بودن می‌دانید و از طرفی نیز شهید آوینی را بهترین الگو برای هنرمند متعهد انقلاب اسلامی ذکر کردید، به نظرتان در حال حاضر و در این برهه زمانی اگر شهید آوینی حضور داشتند چه مسیری را پیش می‌گرفتند و چگونه اقدام می‌کردند؟

قبل از پاسخ دادن به سؤال شما باید بگویم که شهید آوینی هنوز هم حضور دارد زیرا با شهادتش بود که تازه راه برای انتشار افکارش باز شد، در حقیقت بعد از شهادتش و زمانی که مقام معظم رهبری بر سر جنازه وی حاضر شدند، همه متوجه شدند که آوینی چه کسی بوده است اما پیش از آن شهید آوینی هنرمندی گمنام بود که حتی هنرمندان دیگر نیز وی را به خوبی نمی‌شناختند. اما بعدها همگان او را شناختند و دریافتند وی هنرمندی بوده است که هرگز افکار و هنرش کهنه نخواهد شد.

اما در رابطه با سؤالتان بهترین پاسخ این است که بدون شک اگر شهید آوینی در این زمان در میان ما بود، هرگز دست از تلاش برنمی‌داشت. الان هم مسلما افراد متعهد باید به تأسی از شهید آوینی‌ها به راه خود با جدیت ادامه دهند و نباید با مسائلی از جمله حمایت نکردن‌های مسئولین دلسرد شوند بلکه باید با استفاده از روش‌های مکمل و به صورت خودجوش در ارتقا هنر انقلابی و اسلامی تلاش کنند.

مسئولین آوینی را می‌شناختند اما نسبت به او بی معرفتی می‌کردند

آیا این که گفتید شهید آوینی در زمان خود شناخته نشدند به این خاطر بود که خودشان این را می‌پسندیدند که افکارشان پنهان بماند؟ آیا مایل بودند که  افکار و مسیرشان در گمنامی باقی بماند؟

خیر، این گونه نبود. همه مسئولین می دانستند که این آثار و این صدا متعلق به چه کسی بود. اما نسبت به ایشان بسیار کم معرفتی شد.

آوینی ممنوع‌الورود به تلویزیون بود

آن چیزی که مسلم است این است که در کشور ما وقتی که مقام بالاتر با چیزی مخالف و یا موافق است دیگران نیز به تابعیت از او، نسبت به آن موضوع برخوردی را دارند که آن مقام بالاتر دارد.و هیچ کس نیز آن چنان مستقل و شجاع نیست که در خلاف آن نظر اقدام کند. به طور مثال زمانی که ایشان را ممنوع‌الورود به تلویزیون کردند گروه‌های مختلف می‌توانستند از شهید آوینی دعوت کرده و با وی به گفتگو بنشینند اما هیچ یک از این اتفاقات صورت نگرفت و این چنین شد که تولید کننده اثری که در بین آثار دفاع مقدس بهترین کار را خلق کرده بود در اوج گمنامی ماند.

بزرگترین درسی که آوینی به ما آموخت این بود که متکی به مسئولان نباشید

همین تجربیات تلخ است که به ما آموخت تا هرگز متکی به وکیل و وزیر و مسئول نباشیم و به حرکت‌های خودجوش هنرمندان دلسوز اعتماد کنیم.

این بزرگترین درسی است که از شهید آوینی آموختم زیرا خودم از نزدیک شاهد این سیر بی‌معرفتی بودم و این بی معرفتی نیز در آن زمان بسیار حاد بود. هرچند در زمان کنونی به دلیل ارتباطات وسیعی که در سیستم‌های اینترنتی وجود دارد کمتر امکان به وقع پیوستن و انجام چنین ظلم آشکاری وجود دارد. ولی همچنان بی توجهی مسئولان باقی است اما اثراتش به دلیل ارتباطات ماهواره‌ای و اینترنتی کمتر خواهد بود و نمی‌توان به این راحتی یک نابغه را منزوی کرد.

مدیری، مدیر فرهنگی است که سال‌ها برای فرهنگ مملکتش زحمت کشیده باشد

هر کس که امروز موقعیتی را کسب می‌کند باید متناسب با آن موقعیت خود کارهای مفیدی را انجام دهد تا کمبودها را جبران کند. و در این میان هم هستند کسانی که دارای موفقیت بوده و تلاش می‌کنند تا به خوبی کار کنند از جمله آقای احسان حسنی و آقای وحید جلیلی.

در کل باید این را مد نظر قرار دارد که در جایی موفقیت نصیبمان می‌شود که فرد مسئول خودش فردی با سلیقه و فعال باشد، اما در جایی که انتصاب‌ها حرف اول را می‌زنند و فرد ممکن است امروز مدیر یک مجموعه فرهنگی و فردا مدیر یک مجموعه تجاری باشد در چنین مکان‌ها مسلما نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد. این مدیر فرهنگی نیست بلکه کسی مدیر فرهنگی است که سالیان سال برای فرهنگ و هنر کشورش زحمت کشیده است.

حتی برخی افراد، انسان‌های وارسته و متعهدی هستند اما تخصص لازم در حوزه فرهنگی را ندارند، این گونه افراد تنها باعث اتلاف انرژی افراد دیگر شده و زمان را از بین می‌برند.