به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از گرگان؛ سید رحیم ابوالحسنی، مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، امشب در مراسمی که به بهانه روز دانشجو در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به دعوت انجمن اسلامی این دانشگاه برگزار شده بود، گفت: ۱۶ آذر که به نام جنبش دانشجویی نام گرفته یادآور یک خاستگاه و یک رسالت است.
وی افزود: برای پیدا کردن خاستگاه و رسالت جنبش دانشجویی باید بدانید که جنبش دانشجویی نوعی از جنبش اجتماعی است و جنبش اجتماعی نیز یک کنش و فعالیت جمعی است که در تقابل با یک معضل اجتماعی اعم از معضل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و یا اجتماعی محض شکل میگیرد؛ در واقع خاستگاه تمام جنبشهای اجتماعی یک معضل رایج در جامعه است که مردم آن اجتماع را اسیر و گرفتار خود کرده است.
ابوالحسنی به وجه تمایز جنبش دانشجویی با دیگر جنبشهای اجتماعی اشاره کرد و ابراز داشت: جنبش دانشجویی به قشر متوسط جامعه از حیث تحصیلات تعلق دارد، این جنبش مختص سن جوانیست، مختص قشر آگاه است چرا که همه اعضای آن تحصیل کرده هستند، ویژگی بعدی این جنبش نیز پرسشگری و نقادی است، این قشر معمولا مطالبات کل جامعه را دنبال میکنند.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران به برشمردن دیگر ویژگیهای جنبش دانشجویی پرداخت و تصریح کرد: یکی از ویژگیهای جنبش دانشجویی آرمان خواهی این قشر است، هر جنبشی غیر از جنبش دانشجویی سطح مطالبات پایینی دارد، این قشر وقتی از آزادی و استقلال و کرامت انسانی حرف میزند مطلق حرف میزند و سقفی برای آن قائل نیست.
پرخاشگری دانشجو اوج آرمانگرایی است
وی در همین راستا تأکید کرد: دانشجوی پرخاشگر نشانگر اوج آرمانگرایی است، این اصلا بد نیست چرا که او آرمانخواه است و وقتی با محدودیت اجتماعی روبرو میشود پرخاشگری میکند.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی همچنین گفت: جنبش دانشجویی طرفدار عدالت و سوسیالیزم است و وادار است شعارهای عدالت گرایانه بدهد.
ابوالحسنی پس از تعاریفی که از جنبش دانشجویی ارائه کرد به خاستگاه این جنبش در ایران پرداخت و اظهار داشت: مطالبات اصلی جنبش دانشجویی در ایران استقلال و آزادی بود چرا که در اواخر قاجاریه ایران به سمت وابستگی رفت و در زمان پهلوی اول این وابستگی بیشتر شد لذا اولین شعاری که در ایران شکل گرفت «استقلال» در مقابل بیگانگان (انگلیس وشوروی) بود.
خاستگاه جنبش دانشجویی استقلال خواهی در مقابل اجانب بود
معاون وزیر علوم در دوره اصلاحات ادامه داد: در زمان رضا شاه پدیده دیکتاتوری نیز رخ داد، در حقیقت در زمان پهلویِ اول استبداد مدرن شکل گرفت و این انگیزه رویش شعار «آزادی» را نیز در کشور ایجاد کرد لذا دو شعار آزادی در مقابل استبداد و استقلال در مقابل اجانب موجب بروز جنبشهایی نظیر جنبش دانشجویی ۱۶ آذر شد.
وی تأکید کرد: در واقع کودتای ۲۸ مرداد که کودتای آمریکا و انگلیس علیه دولت ملی ایران بود موجب بروز شعار آزادی و از طرف دیگر، علاقه دربار ایران به استبداد موجب بروز شعار استقلال شد که چیزی نگذشت این شعارها در جنبش دانشجویی ۱۶ آذر همان سال خودش را نشان داد.
ابوالحسنی تأکید کرد: شعار استقلال و آزادی در ۱۶ آذر ۳۲ به جنبش ۱۵ خرداد ۴۲ و در نهایت انقلاب اسلامی تبدیل شد و هر دو اصل به نتیجه رسید.
اشغال لانه جاسوسی امتداد استقلال خواهی جنبش ۱۶ آذر بود
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: جنبش دانشجویی که پس از انقلاب مانند عاشقی که به معشوق رسیده باشد دید شعار استقلال و آزادی محقق شد فروکش کرد و دیگر انرژی نمیخواست اما وقتی دولت موقت سر کار آمد دانشجوها احساس کردند دوباره وابستگی در حال رخ دادن است به همین علت جنبش بعدی خود را در ۱۳ آبان با اشغال سفارت آمریکا رقم زدند.
وی ادامه داد: همین جنبش بعد از ۱۳ آبان راهی جبههها شد و در طی هشت سال در دفاع از تمامیت ارضی و حفظ استقلال، شهدایی بسیاری نیز داد.
ابوالحسنی بیان کرد: اما جنبش دانشجویی در تحقق شعار آزادی دچار تردید شد البته این آزادی در عوان انقلاب بدست آمد اما با پیدایش اقتدارگراها به خصوص بعد از دفاع مقدس، بسیاری در تحقق شعار آزادی دچار تردید شدند و همین تردید در جنبش دانشجویی شکاف ایجاد کرد.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران تصریح کرد: در واقع جنبش دانشجویی تا سال ۵۷ چپ گرا بود از سال ۵۷ تا ۷۳ به یک جنبش اسلامی تبدیل شد اما بعد به خصوص در مجلس چهارم که تصفیه کردنها و اعمال محدودیتها شدت گرفت این جنبش تغییر ماهیت داد و گفتمان لیبرالیستی به خود گرفت، در واقع از سال ۷۳ به بعد شاهد ظهور گفتمان اسلام لیبرالی بودیم که نمونههای این تفکر در نوشتههای سروش و کدیور دیده میشود.
وی علت تغییر ماهیت جنبش دانشجویی را شرح داد و تأکید کرد: جریانی که بعد از سال ۶۸ به قدرت رسید با تصفیه کردن و اعمال محدودیت شروع به انحصارگرایی کرد و همین باعث بروز گفتمان تقابلی شد.
آمریکا همان آمریکاست و خطر نفوذ و وابستگی همچنان باقیست
الوالحسنی گفت: به تبلیغات ۱۶ آذر صدا و سیما که گوش میکردم میگفتند مگر آمریکا همان آمریکا نیست که عدهای مقابله با آن را فراموش کردند؟ پاسخ من این است که چرا آمریکا همان آمریکاست، خطر نفوذ وجود دارد، خطر وابستگی وجود دارد، خطر استثمار وجود دارد، اما مشکلات داخلی و انحصارطلبیهای برخی جریانها، مردم را از دیدن دشمنی آمریکا فعلا دور کرده، فعلا طبقه دانشجویی با انحصارگرایی قدرت جریانی در کشور درگیر است که این انحصارگرایی در موسم انتخابات و مشارکتهای سیاسی دیده میشود.
جنبش دانشجویی دارد به سمت گفتمان لیبرال لائیک میرود/ باید گفتمان دینی خود محافظت کنیم
وی افزود: متأسفانه شاهد این هستیم که با اعمال محدودیتها جنبش دانشجویی از اسلام لیبرالی دارد به سمت لیبرال لائیک میرود، البته گفتمان لائیک در کشورهای شرقی که دینی هستند امکان تحقق ندارد اما بر ما لازم است از گفتمان دینی خود محافظت کنیم اما گفتمان دینی که کشور را از انحصارطلبی جریانی نجات بدهد.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران متذکر شد: گفتمان اسلام را باید با حضور در ایام مشارکتهای سیاسی مانند انتخابات حفظ کرد، اگر ما در این فرآیند اجازه مشارکت آزادانه، آگاهانه و عاقلانه را به همه جریانهای جامعه بدهیم طبیعتا جنبش دانشجویی منعطف میشود وگرنه رادیکالیتر خواهد شد و به سمت گفتمانهایی سوق پیدا میکند که تصور میکند حلال مشکلات آنان است چه بسا این طور نباشد.
ابوالحسنی تأکید کرد: اگر مشارکت آزادانه تمام جریانها محقق شد جنبش دانشجویی نیز از ایده آلیزم به سمت یک جنبش رئالیسم و واقع گرا سوق پیدا میکند.
اگر کسی عقل داشته باشد نظام اسلامی را دوست خواهد داشت
وی گفت: مردم ما آگاه و منصف و متدین هستند و همه آنان نظام را دوست دارند در واقع اگر کسی عقل داشته باشد قطعا احساس نمیکند که اگر این نظام عوض شود به چیز بهتری میرسد، این مردم همه دوستدار نظام هستند و آنقدر آگاه و منصف هستند که اجازه مشارکت آزادانه داشته باشند.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی همچنین ابراز داشت: گفتمانهای سیاسی یک ویژگی دارند که نمیتوان آنها را با محدودیت و ممنوعیت حذف کرد و اگر سعی کنیم با محدودیت آنها را حذف کنیم ریشه دوانده و رادیکالیتر میشوند.
ابوالحسنی متذکر شد: راه کنترل گفتمانهای سیاسی میدان دادن به آنان است که اگر میدان داشته باشند در مقام عمل در صورت بیراهه رفتن، خودشان شکست میخورند یا اگر هم بر حق باشند که پیروز میشوند.
وی خطاب به دانشجویانی که میزبانی برنامه را به عهده داشتند متذکر شد: رادیکلازیه شدن حتی در برابر قدرت طلبان و انحصار گرایان هم خوب نیست و دود آن در چشم مردم خواهد رفت، شما آگاهانه جنبش خود را پیش ببرید.
مدیر گروه علوم سیاسی گفت: رسالت امروز دانشجویان تشخیص واقعیتهای جامعه است، چه دانشجویان بسیجی که روی استقلال تأکید میکنند و چه انجمن اسلامی که روی آزادی اصرار دارند باید بدانند هر دو شعار برای حفظ کشور لازم است و نباید بسیج دانشجویی در مقابل استقلال، آزادی را قربانی کند و یا انجمن اسلامی در مقابل آزادی، استقلال را به قتلگاه ببرد.
وی افزود: چه دانشجویان انجمن اسلامی و روشن فکران دینی و چه عزیزان بسیج دانشجویی و جامعه اسلامی نباید در مقابل یکدیگر رادیکالی شوند، هر دو شعار را باید نگه داشت که کشور به هر دو شعار نیازمند است.
ابوالحسنی در پایان گفت: ما امروز در عرصه بین المللی پر از دشمنیم و مطمئن باشید استکبار جهانی ذرهای به ما رحم نخواهد کرد اما این دلیل نمیشود ما آزادانه و منطقی با آنها به تعامل نپردازیم و حقوق خود را دریافت نکنیم از این طرف هم دقت کنیم نمیتوان با سرکوب آزادی و کرامت انسانی جامعه را به نحو احسن اداره کرد.