امیرمحمد پرهامفر در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره لایحه گسترش مناطق آزاد، گفت: باید منتظر ماند و دید مجلس چه تصمیمی میگیرد. نمایندگانی که میخواهند در شهرشان مناطق آزاد ایجاد شود، قطعاً فشار میآورند و لابی میکنند تا ورود کالا به سرزمین اصلی به شکل مسافری نیز انجام شود. باید منتظر تصمیم مجلس ماند.
معاون مدیرکل برنامهریزی و نظارت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره نحوه خروج کالا از مناطق آزاد، افزود: در مناطق آزاد 2 گمرک داریم؛ گمرک منطقه آزاد و گمرک جمهوری اسلامی. کالاهایی که وارد مناطق آزاد میشوند، حقوق و عوارضی به سازمان مناطق آزاد پرداخت میکنند. این عایدات، جزء منابع خودگردان مناطق آزاد محسوب میشود. این مبلغ در اختیار دولت و گمرک کشور قرار نمیگیرد. کالای وارد شده به صورت تجمیعی توسط مسافر یا به صورت تجاری از منطقه آزاد خارج میشود. خروج کالا از منطقه آزاد باید با کنترل و نظارت گمرک کشور باشد. چون مناطق آزاد گسترده هستند، ورودی و خروجیهای زیادی دارند. از طرفی گمرک کشور تحت فشار است تا با سیاستهای منطقه آزاد همخوان و همسوء باشد. فشار میآورند تا کنترلی نسبت به خروج کالا از مناطق آزاد نباشد.
قاچاق با فشار بر گمرک
وی در ادامه درباره قاچاق کالا از طریق مناطق آزاد، افزود: مسئولین سازمان مناطق آزاد این موضوع را قاچاق نمیدانند. بله، ورود کالا در مناطق آزاد به این شکل قاچاق نیست. اما مسأله، خروج کالا از منطقه آزاد به سمت سرزمینهای اصلی کشور است. منطقه آزادیها اداره این مسأله را مربوط به گمرک کشور میدانند. به علت تعدد و گستردگی دربهای خروج به سمت سرزمین اصلی و فشار منطقه آزاد بر گمرک برای آزاد گذاشتن واردات ورود کالا به سرزمینهای اصلی و چشمپوشی از قوانین گمرک، خروج کالا از منطقه آزاد به سرزمین اصلی با نرخ بالا اتفاق میافتد. حتی ممکن است کنترلی هم در گمرک صورت نگیرد. گمرک باید وظیفه خود را انجام بدهد و طبق قانون نظارت بر ورود کالا از مناطق آزاد را مثل ورود از کشورهای دیگر انجام دهد.
پرهامفر درباره فرصت ایجاد اشتغال و تولید در مناطق آزاد، گفت: در مجموع نمیتوان گفت مناطق آزاد در زمینه رشد تولید اقدام شاخصی کردهاند. مناطق آزاد از اهداف خود منحرف شده و به جنبه توریستی و تجاری بیشتر از جنبه تولید و صادرات توجه میکنند.
خیلی از مناطق آزاد تأسیس یا گسترش داده شدهاند، در حالیکه ظرفیت تولید مناسب یا جذب سرمایهگذار را نداشتهاند. مثلاً منطقه آزاد ارس 4 فاز دارد. در فاز اصلی در منطقه جلفا واحدهای تولیدی دیده میشود؛ اما در کنار تولید واحدهای تجاری و پاساژهای زیادی شکل گرفتهاند. با توجه به اطلاعی که دارم باید بگویم در خصوص باقی مناطق آزاد چرخه تولید به معنی واقعی نمیچرخد.
خودروهای لوکس، به نام بومیان به کام سوداگران
وی درباره امتیاز واردات خودروهای لوکس با معافیت هزینههای گمرکی در مناطق آزاد، افزود: معافیت واردات این خودروها بیتردید کمکی به مردم مناطق محروم نداشته و ندارد. قطعاً سرمایهگذار و تاجر از این امتیاز استفاده میکند. قبلاً هم همین اتفاق در کشور رخ داده اما هیچ نفعی برای بومیان و اقشار آسیبپذیر نداشته است.سرمایهداران و ثروتمندان میتوانند خودروی لوکس بخرند و از این امتیاز بهره ببرند.
حمایتهای بیدریغ و غیرکارشناسی از خودروساز داخلی منجر به اخذ تعرفه سنگین از خودروهای وارداتی شده است. این انحصار تنبلی و سستی برای خودروسازان داخلی ایجاد کرده است. در این موضوع تردیدی ندارم.
پرهامفر در پایان درباره افزایش هزینههای زندگی و فشار بر معیشت بومیان در مناطق آزاد، افزود: برای بررسی این موضوع نیاز به آمار و اطلاعات دقیق هر منطقه قبل و بعد از تأسیس مناطق آزاد است. قاعدتاً ایجاد این مناطق، بر افزایش هزینههای زندگی تأثیر دارد. در این مناطق جنبه تجاری کالا اهمیت دارد. همیشه تاجر و سرمایهگذار سود این تجارت را میبرند، اما مردم از این سود بی نصیب هستند.