به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو، پروفسور مسعود درخشان، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی عصر امروز با حضور در همایش بزرگ «خسارت محض» که به همت «کمیته دانشجویی توقف نفوذ» در حوزه هنری برگزار شد، اظهار داشت: از هشتم مهر ما سال 94 که صورت اولیه قراردادهای نفتی به تصویب رسید تا الان حدود یک سال می گذرد. با ملاحظه نقدها و دفاعیه ها که مخالفین و موافقین این قراردادها داشتند، زمان آن رسیده است که بتوانیم به بررسی موانع فکری و رویکردهای دو گروه بپردازیم.
وی با اشاره به اینکه فرمایشات مقام معظم رهبری مثل همیشه یک خط هادی و معیار حرکت برای ماست، افزود: رهبر معظم انقلاب در تیر ماه ۹۴ و همچنین در دیدار با دانشجویان در دوازدهم تیر ماه یک معیاری را برای سنجش قراردادهای نفتی ارائه فرمودند. این معیار بیان گر آن بود که باید قراردادهای نفتی با مصالح و منافع کلان کشور به معنای واقعی منطبق باشد، همچنین تاکید کردهبودند همه نهادهای قانونی باید وظایف خود را مجدانه پیگیری کنند.
درخشان تصریح کرد: متاسفانه تا جایی که بنده اطلاع دارم این فرمان مقام معظم رهبری با این معیار تا به حال اجرایی نشده است چون انتظار میرود نهادهایی همچون مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و نظایر آنها بای اجرای فرمان حضرت آقا جلسه تشکیل دهند و این قراردادها را از نظر تطبیق با منافع کلان نظام بررسی و اعلام موضع کنند؛ شاید هم کرده باشند و محرمانه بوده و ما ندیدیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه اگر این جلسات برگزار شده بود باید صاحب نظران فکری را در جریان مواضع خود قرار می دادند، افزود: اگر کسی با قراردادهای نفتی و شرکت های نفتی آشنا باشد متوجه می شود که قراردادهای نفتی با این دسته از شرکت های خارجی که امروز قصد سرمایه گذاری در ایران را دارند نسبت به خرید هواپیما و خودروسازی یک مقوله کاملا متفاوت هستند. به عنوان مثال شاید نظام بانکداری ما به لحاظ تطبیق با قانون مسئله ای نداشته باشد اما به لحاظ اسلامی مغایرت های زیادی دارد.
درخشان تصریح کرد: قراردادهای نفتی هم به صورت جزئی با قوانین کشور مشکلی ندارد اما این قراردادها پس از ۳۰ سال چه تصویری از صنعت نفت می سازد آیا این صنعت نفت بعد از ۳۰ سال در راستای مصالح ملی خواهد بود؟ نقادان و مدافعان IPC یک وجه تمایز جدی با یکدیگر دارند منتقدان با مبانی کارشناسی و مستندات صحبت می کنند اما مدافعان این قراردادها احساسی سخن می گویند. سوالی که مدافعان از منتقدان می پرسند این است که آیا شما سرمایه گذاری خارجی در کشور کنند مخالف دارید؟ آیا نمیخواهیدکه سرمایه در کشور شود؟
وی در ادامه افزود: آنها توقع دارند که ما بگوییم مخالف نیستیم و چنین پاسخ هایی را می پسندند. آنها حتی یک استدلال دانشگاهی پسند و مستدل درباره قراردادهای نفتی بیان نکردند.
اقتصاددان تاکید کرد: منتقدان هیچ گونه ناراحتی از بابت سرمایه گذاری خارجی ندارد اما سوالی که مطرح است این که آیا می دانید آنها چه قدر سرمایه با خود خواهند برد. ما ناراحت هستیم که شرکت های خارجی چه میزان پول از کشور خارج می کنند. سرمایه ای که متعلق به فرزندان ماست اما مدافعان هیچ گونه پاسخ مستدلی برای آن نداده اند.
درخشان یادآور شد: IPC برای ازدیاد برداشت از میادین نفتی است این در حالی است که هیچ محاسبه ای از سوی مدافعان IPC ندیدیم. شرکت های نفتی اگر می خواهند حضور بلندمدت ۲۵ تا ۳۰ ساله در کشور داشته باشند آن زمان آغاز فرصت طلبی شان خواهد بود چون یک شرکت خارجی نفتی وارد کشور شود پس از چند سال فرصت طلبی اش آغاز می شود و می خواهد که سال های سال بماند.
وی اظهار داشت: مدافعان با حساب سرانگشتی در حال محسابه قراردادهای نفتی هستند و به ما می گویند مگر نمی خواستید کشور به لحاظ فناوری رشد کند؟ ما در IPC در کنار هر شرکت خارجی یک شرکت داخلی قرار دادیم تا با حضور در عملیات نفتی به فناوری های صنعت نفت آشنایی پیدا کنند و با اصول مدیریت پروژه ها آشنا شوند. ما نیز به آنها پاسخ دادیم که مگر نمی دانید فناوری صنعت نفت چیست؟ آیا صحبت از شیرینی پزی و آشپزی است که بخواهید یک شاگرد آشپز را در کنار یک آشپز دیگر بگذارید تا آموزش ببیند.
اقتصاددان با بیان اینکه فناوری صنعت نفت بسیار پیچیده است، تصریح کرد: معلوم می شود مدافعان IPC یا فناوری را نمی دانند یا از انتقال فناوری مطلع نیستند. فناوری انتقال دادنی نیست بلکه باید جذب شود و ظرفیت جذب فناوری هم باید موجود باشد امروز مدافعان IPC باید بگویند فناوری چگونه منتقل می شود ما در جلسه ای از آنها در این باره توضیح خواستیم اما آنها نتواسنتند توضیح دهند.
درخشان با تاکید بر اینکه حرف هایی که مدافعان IPC می زنند صرفا برای عوام است نه برای متخصصان بیان داشت: مدافعان می گویند برای تولید روزانه ۸ میلیون بشکه نفت نیاز به خارجی ها داریم این در حالی است که امروز مخازن نفتی ما آن انرژی و فشار لازم را ندارد که ما بتوانیم روزانه ۷ میلیون بشکه نفت تولید کنید.
وی تصریح کرد: امروز در عربستان حتی یک شرکت خارجی هم وجود ندارد و تمام کارهای حوزه نفت آن را شرکت های خدماتی انجام می دهند این حرف هایی که امروز مدافعان IPC می زنند برای دوره قاجار و پهلوی است.
اقتصاددان در پایان با بیان اینکه کنسرسیوم نفتی هم برای ۲۰ سال بود اما IPC برای ۲۵ تا ۳۰ سال است، خاطرنشان کرد: زمانی مدافعان IPC می گفتند می خواهیم با مدل جدید قراردادهای نفتی شرکت نفت را بین المللی کنیم و فناوری را به داخل کشور انتقال دهیم امروز می گویند چون پول نداریم و فقیر شده ایم و به دلیل بدهی های شرکت نفت باید شرکت خارجی بیاید و نفت ما را تولید کند و پول آن را هم به ما بدهد.