چه‌کسی اسناد چشم‌انداز صنعت هسته‌ای را لو داد؟/ یک محرمانه‌بازی ظریف!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو،  بازی را آسوشیتدپرس شروع کرد؛ وقتی محتوای سندی را رو کرد که ادعا می‌شد ضمیمه‌ی محرمانه‌ی برجام است. سندی که آینده‌ی صنعت هسته ای و برنامه‌ی غنی‌سازی ایران را تصویر می‌کرد. تیم مذاکره‌کننده‌ی روحانی پیشتر اما وجود هرگونه ضمیمه‌ی محرمانه را برای توافق هسته‌ای به‌کلی رد می‌کرد. ادعایی که البته با انتشار اسناد AP نقش برآب شد. کمالوندی حالا می‌گوید به سه کشور برای انتشار آن اسناد محرمانه مظنون است. وی روز شنبه در برنامه‌ی متن و حاشیه گفته با این اوضاع نسبت به انتشار دیگر اسناد محرمانه، نگران است. ماجرا چیست؟ کمالوندی نگران درز کدام اسناد محرمانه‌ی دیگر است؟

داستان چیست؟

«یک دیپلمات که بیشتر از ده سال روی پرونده‌ی اتمی ایران کار می‌کند.» این توضیح آسوشیتدپرس بود درباره‌ی منبع خبری که عصر روز دوشنبه بیست و هشتم تیر ماه منتشر شد. این دیپلمات بی‌نام و نشان، به AP گفته بود این سند هرچند رسماً جدا از برجام است، اما عملاً بخشی از توافق است. چون به تأیید ایران، آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان رسیده.

این سند می‌گوید از ژانویه ۲۰۲۷ _یعنی ۱۱ سال بعد از اجرای توافق _ایران می‌تواند سانتری‌فوژهای مرکزی را با دستگاه‌های پیشرفته جایگزین کند. از سال ۱۱ تا ۱۳نیز، سانتری‌فوژهایی تا پنج بار کارآمدتر از ۵۰۶۰ تای فعلی نصب خواهد شد. در نهایت اما بر اساس این سند کل تعداد سانتری‌فوژهای نصب‌شده کمتر از دستگاه‌های کنونی خواهد بود. یعنی بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ دستگاه؛ که بستگی به بازدهی آنها خواهد داشت. هرچند چون کارآمدتر هستند میزان غنی‌سازی اورانیوم نسبت به الآن دو برابر خواهد شد.

دار و دسته ظریف چه می‌گویند؟

«مایه‌ی افتخار است!» این تنها واکنش ظریف بود به انتشار اسناد محرمانه؛ اظهارنظری که تنها یک روز بعد از انتشار اسناد صورت گرفت. آقای وزیر امور خارجه معتقد است حتی اگر ضمایم محرمانه‌ی برجام به‌طور کامل منتشر شود، نگران نخواهد شد؛ چرا که: «همه‌ی رسانه‌های دنیا تمام سند را ندیده‌اند تا از افتخاری که دوستان مذاکره‌کننده ایجاد کردند، باخبر باشند. ولی با این وجود رسانه‌ها می‌گویند ایران بعد از ۱۰ سال به سرعت به سمت غنی‌سازی صنعتی پیش خواهد رفت.»

کمالوندی اما به عنوان سخنگوی سازمان انرژی اتمی از ابلاغ اعتراض شدید دولت روحانی به آژانس انرژی اتمی خبر داد. وی گفته بود: «وقتی بخشی از این اسناد و اطلاعات درز می‌کند، این پرسش مطرح می‌شود که چه کسی و برای چه این کار را کرده است؛ ظن ما فعلاً به آژانس و افرادی است که در آژانس به این مدارک دسترسی دارند. البته کل سند بیرون نیامده، اما بخش‌هایی از آن منتشر شده است. آنچه انتظار می‌رود حفاظت از اسناد محرمانه‌ی کشورهای مختلفی است که دراختیار آژانس قرار می‌گیرد.»

آژانس چه می‌گوید؟/ وقتی دولتی‌ها مراعات آمانو را می‌کنند!

آژانس البته همین دو-سه روز پیش پاسخ نامه‌ی کمالوندی را داد. آنها اعلام کردند اظهارات هر فرد یا مقامی را که این سازمان را متهم به درز اطلاعات کند، "قویاً" رد می‌کنند. کمالوندی در برنامه متن و حاشیه‌ی شنبه شب اعلام کرد نمی‌خواهد بیشتر از این روی تخلفات آژانس برای درز اطلاعات محرمانه‌ی ایران پافشاری کند. چرا؟ خوب ناراحت می‌شوند دیگر!

کریمی قدوسی نماینده‌ی مردم مشهد و عضو کمیسیون امنیت ملی در همین رابطه در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو بیان داشت: «پس از درز اسناد برنامه هسته ای ایران، آقایان گله‌مند شدند چرا این اسناد منتشر شده! پاسخ ایران به آژانس نادرست و اشتباه بود؛ کسانی که اَبردیپلمات، دنیادیده و تحصیل‌کرده هستند، پس از پاسخ آژانس به نامه ایران، بلافاصله عقب‌نشینی کردند و و حتی حالت عذرخواهی هم داشتند. این اتفاق به دور از ادعا و شأن دیپلمات های هسته ای است؛ این امر برای مردم نوعی کدورت خاطر به وجود می‌آورد.»

محرمانه برای کی؟ محرمانه برای چی؟

قبلاً جزییات بیشتری درباره‌ی آخر و عاقبت برنامه‌ی غنی‌سازی بعد از اجرای برجام منتشر نشده بود. اما سند رو شده توسط AP نشان داد حدس و گمان‌ها درخصوص وجود ضمایمی محرمانه برای برجام چندان بیراه نبوده است. اسنادی که بالطبیعه می‌باید در جریان بررسی توافق جامع اقدام مشترک تحویل کمیسیون ویژه‌ی مجلس می‌شد؛ اما نشد! اسنادی که حتی در اختیار مردم و رسانه‌های داخلی هم قرار نگرفت تا کلاً مُهر محرمانه بخورد. اگر چه امروز از رسانه‌های غربی سر درآورده است. دستاورد سرّی دولت تدبیر این روزها نُقل و نبات محافل خبری بیگانه است. جماعتی که هنگام بالا و پایین کردن اسناد، به ریش روحانی و مُهر محرمانه‌اش، می‌خندند.

سند چشم انداز برنامه اتمی ایران، به‌هرحال این روزها در اختیار تقریباً همه است؛ از مقامات آن سه دولتی که کمالوندی خیال می‌کند در افشای آن دست داشتند، تا رسانه‌ها. با این همه تا امروز هیچ مرد غیردولتی آن‌را در داخل مملکت ندیده است. نه رسانه نه حتی مجلس. معلوم نیست اگر آن‌چنان که ظریف ادعا می‌کند سند مایه‌ی افتخار تیم مذاکره کننده است، چرا منتشر نمی‌شود؟ این همه پنهان‌کاری برای چیست؟

کریمی قدوسی نماینده‌ی مردم مشهد و عضو کمیسیون امنیت ملی در همین باره و در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو، گفت: «پس از تهیه برنامه جامع هسته ای و طبق مصوبه مجلس قرار شد تا گزارشی از آن به دوکمیسیون امنیت ملی و همچنین کمیسیون انرژی فرستاده شود؛ دولت موظف بود تا برنامه جامع غنی سازی 20 ساله را به مجلس ارائه کند. این در حالی است که تا این لحظه یک کلمه و عبارت هم از طرف سازمان انرژی اتمی به این کمیسیون ارائه نشده است. از طرفی حالا باخبر می‌شویم این اطلاعات در اختیار آژانس، آمریکا، انگلیس و فرانسه قرار گرفته است!»

مجلس چه خواهد کرد؟

اردشیر نوریان، نماینده‌ی اصلاح‌طلب و عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس، در گفتگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجو، در این باره گفت: «وظیفه وزارت خارجه ایجاب می‌کند تا در جلسات مشترک، جانب احتیاط، ذکاوت و فراست امنیتی و اطاعاتی را رعایت کند.»

وی در ادامه افزود: «دستگاه‌های مرتبط با برجام باید با رصد دقیق فعالیت‌های طرف مقابل، زمینه انجام اقدامات متناسب متقابل را آماده کنند.»

نوریان در پایان در پاسخ به این سوال که "کمیسیون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در قبال درز اطلاعات چه واکنشی خواهد داشت؟" گفت: «در حال حاضر اعضای کمیسیون از وزارت خارجه توضیح خواستند تا بعد از پاسخ و اظهار نظر آنها اعلام موضع کنند.»