گشت و گذاری در احوالات عاشقان هنر هفتم/ سینما به روایت دانشگاه

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-حدیثه ایزدی؛ بیش از یکصد سال از عمر سینماتوگرافی به عنوان هنر هفتم می‌گذرد، و خلق رویا، خلق شخصیت، خلق پدیده و ماجرا از نفرت، ترحم و ترس تا عشق و محبت را برایمان رقم زده است. حتی وقتی پرده سینما جمع می‌شود هنوز شخصیت‌های فیلم در ذهن ما بازی می‌کنند و تو میتوانی از درک شهودی زندگی روزمره کمی دوری شوی، عمیق‌تر ببینی و از مرز بین واقعیت و رویا بگذری. هنر قرن بیستمی سینما با تغییراتی که در عرصه صنعت و ابعاد تکنولوژیک فیلمسازی رخ داده است به صنعتی بزرگ تبدیل شده و پر مخاطب‌ترین رسانه دیداری- شنیداری در میان جوانان و دانشجویان است. درگفتگو با دانشجویان از علاقه شان به سینما، سبک‌های مختلف فیلمسازی و کارگردانی، و ژانر‌هایی که به آن علاقه‌مند هستند پرسیدیم.

درامی‌های درون گرا

افرادی حساس و درون گرا که به راحتی عقاید خود را به دیگران منتقل نمی‌کنند و علاقه چندانی هم به جمع و گروه ندارند، اما منطقی اند و نسبت به دوستان صمیمی خود بسیار وفادار هستند و ترجیح می‌دهند بر اساس نظرات خودشان زندگی کنند نه دیگران.

امیر حسین می‌گوید: «بیشتر درام و آثار کارگردان‌هایی مثل: هانکه، کیشلوفسکی، باستر کیتون و ناصر تقوایی را می‌بینم».

اجتماعی ها، مفسران انتقادی سینما

گرچه فیلم‌های اجتماعی زیر مجموعه‌ای از درام‌ها هستند، اما چون در ایران فیلمسازی بیشتر با قصه و داستان پیوند میخورد، فیلم‌هایی با مضامین اجتماعی مخاطبان زیادی دارد. طرفداران فیلم‌های اجتماعی افرادی کنجکاو، مسئله‌مند و هیجان مدار هستند، به حضور جمعی اهمیت می‌دهند، اما حریم خصوصی هم خیلی برایشان مهم است! و در خبر‌های روزمره فقط فرد را محور نمی‌بینند و از جامعه، دولت، نظام آموزشی و... در روابط علی و معلولی رخداد‌ها معمولا انتقاد می‌کنند.

فرشته می‌گوید: «سینمای ایران را بیشتر دنبال می‌کنم، به فیلم‌های اجتماعی علاقه زیادی دارم، چون نسبت به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم به من آگاهی می‌بخشد و به عنوان یک مددکار میتوانم تفسیری از وضعیت روز جامعه ام با دیدن فیلم‌ها داشتم باشم؛ و فیلم‌های اصغر فرهادی، رخشان بنی اعتماد و پوران درخشنده را می‌بینم».

محافظه کاران حماسی و عاشقان سیاست

کلئوپاترا، آواتار، ده فرمان، بن هور و... پر هزینه‌ترین فیلم‌های حماسی، تاریخ سینما هستند که شکوه و عظمت، جنگ، افسانه و اقتدار را برایمان تداعی می‌کنند و برای جستجوگرانی که بدنبال تاریخ، گذشته و ابدیت هستند چه پاسخی بهتر از یک روایت دیداری دقیق از یونان باستان، بابل، ایران، رم، بریتانیا، شوروی و لنین، هیتلر و جنگ جهانی! که امپراتوری، مهاجرت و جنگ را در دل یک روایت عاشقانه کلئوپاترایی برایت مجسم کند. علاقه‌مندان به ژانر تاریخی اگر چه خود را ماجراجویانی جسور و معقول می‌دانند، اما افرادی محافظه کار و عاشقان قدرت و سیاست هستند.
امین هم می‌گوید: «من ژانر‌های تاریخی و حماسی، درام و نمایش‌های مستند را بیشتر دنبال می‌کنم، نه برای ماندن درگذشته، برای درک بهتری از جهان هستی و مقوله قدرت».

 

فیلم باز‌های منضبط که کارگردانی را مهمتر از سبک و ژانر فیلم می‌دانند

برگمان، هیچکاک، آنتونیونی، فلینی، برسون، تئوآنجلوپلوس، برادران داردن، تارکوفسکی، کیشلوفسکی، زویاگینتسف، برتولوچی، روی اندرسون، گاسپارنوئه، لینچ، گدار، ترنس مالیک، ایناریتو، برادران کوئن، کوبریک، اسکورسیزی، نولان، هانکه و. این‌ها نام فیلمسازان محبوب دانشجویانی است، که خود را مخاطبان فعال و حداقل نیمه حرفه‌ای سینما می‌دانند و به قول احمد: «ژانر و سبک فیلمسازی اهمیت چندانی ندارد و این کارگردان است که سبک و ژانر را می‌سازد و اینکه همیشه کارگردان فیلم برایم الویت اول بوده است»؛ و بنظرشان یک مخاطب فعال برای تشخیص سره از ناسره باید کتاب های: سینما چیست، نظریه و نقد فیلم، تاریخ سینما و هنر سینما را خوانده باشد!

مرز خیال و واقعیت درکشاکش میان نولان و لینچ

فیلم اودیسه فضایی، و موجودات فرا زمینی‌ای که یکدفعه در تصویر ظاهر می‌شوند و ما را غافلگیر میکنند از نمونه‌های شاخص ژانر علمی- تخیلی است که مخاطب را در زمان می‌چرخاند، به آینده می‌برد، با جنگ ستارگان معمایی میشود، جنگ خونینی به راه می‌افتد و به عصر آخرالزمان میرسد. روانشناسان معتقد اند: طرفداران این ژانر قدرت تخیل بسیار قوی‌ای دارند، ژرف اندیش هستند همواره در پی کشف و شهود اند و بر کنش میان خیال و واقعیت تامل می‌کنند؛ و به قول دیوید لینچ: «انسان می‌تواند با شیرجه زدن در مغز خود به لایه‌های عمیق ذهنش پی ببرد و به تعالی در احساسات و منطق دست یابد». استنلی کوبریک، دیوید لینچ، دیوید فنیچر، کریستوفر نولان، مارتین اسکورسیزی، گاسپارنوئه و آثاری مثل: جاده مالهالند، بنجامین باتن، میان ستاره ای، هوگو، سولاریس و... جزء کارگردان‌ها و فیلم‌های پرطرفداری هستند که دانشجویان از آن‌ها نام برده اند.

رضا می‌گوید: «در درجه اول انتزاعی بودن فیلم و سپس محتوا برایم اهمیت دارد، چون میخواهم جهان خارج را درک کنم و در این میان چه کسی بهتر از گاسپارنوئه و لینچ!».

هواداران هیچکاک و تارانتیو، عاشقان حل معما

استفاده از عامل ترس، نفرت، وحشت، صحنه‌های فرا طبیعی و انتقال ترس به تماشاگر، تصویر برداری در فضا‌های رازآلود، و تیره با مایه‌های روانشناختی جزء ویژگی‌های این ژانر است؛ و از نظر مخاطبان جوان فیلم های: عجیب الخلقه‌ها (۱۹۳۲)، سرگیجه (۱۹۵۸)، روانی (۱۹۶۰) و پرسونا (۱۹۶۶)، در نمونه‌های کلاسیک و رستگاری درشاوشنک، شاترآی لند، غلاف تمام فلزی، سگ‌های انباری و pulp fiction، جزء آثار برگزیده اخیر آن‌ها است. نام آلفرد هیچکاک و کونتین تارانتیتو در بین کاراگاهان حل معما بسیار تکرار شده است. علاقه‌مندان ژانر وحشت افرادی کنجکاو، پرانرژی، بدنیال حل معما و ارتباط اطلاعات موجود و وقایع با شم کارآگاهی خود هستند و اگر چه افرادی درون گرا نیستند، اما رفتاری جدی و سرد دارند.

احمدرضا می‌گوید: «ژانر جنایی و معمایی همواره جایگاه ویژه‌ای برایم داشته است، همچنین ژانر علمی- تخیلی و دیوید لینچ، فوردکاپوولا، پولانسکی، تارانتینو و هیچکاک کارگردان‌های محبوب من هستند».

سرخوشی کمدین‌دوست‌ها و روح لطیف رمنسی‌ها

علاقه‌مندان به کمدی افرادی شاد و سرحال هستند که ترجیح می‌دهند به جای انتخاب فیلم‌های فلسفی و تامل بر انگیز با دیدن یک نمایش موزیکال و قصه‌ای خنده دار شاد شوند و خود را درگیر معضلات علمی و پیچیده نکنند؛ و افرادی ساده و رو راست بنظر می‌آیند.  

ستاره معتقد است: «طنز‌های مهران مدیری و بازیگرانی مثل: شهاب حسینی، الناز شاکر دوست، رضا عطاران و جواد عزتی جالب است، چون شاد و سرگرم کننده است و اینکه بعضی اوقات جنبه درمانی دارد».

 

عاشقانه‌های ساده

تایتانیک و کازابلانکا جزء فیلم‌های محبوب ژانر عاشقانه است و مخاطبانش افرادی سرزنده و مهربان با روحی لطیف هستند، هیجانی بنظر می‌رسند و ممکن است از حرف‌های بی کنایه شما هم ناراحت شوند! مثل مهسا که گفت: «فیلم‌های کمدی، طنز و عاشقانه  را بیشتر می‌بینم مانند: خوابگاه دختران، پاتو تو کفش من نکن، من ترانه ۱۵ سال دارم، عاشقانه‌ها و بازی: سام درخشانی، مهدی پاکدل، مهران مدیری، و پوریا پورسرخ را می‌پسندم».

ژانر علمی- تخیلی، وحشت و درام: گونه‌های محبوب جوانان

در میان دانشجویان آن‌هایی که خود را مخاطب فعال سینما می‌نامیدند پیرو نام، کارگردان‌های بزرگ فیلم‌ها را برای تماشا کردن انتخاب می‌کردند و به این سیر ادامه می‌دهند. گروه دیگر جوانانی اند که علاوه بر آشنایی با کارگردان‌ها ترجیح می‌دادند از میان سبک‌های مختلف گونه مورد علاقه خودشان را انتخاب کنند و در این میان ژانرهای: علمی- تخیلی، وحشت و درام بیشترین مخاطبان را جذب کرده  و ژانر‌های کمدی و عاشقانه از محبوبیت کمتری در بین مخاطبان جوان برخوردار است.