بیانیه لوزان یا گردنه عبور از خطوط قرمز؟

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»؛ محمدحسین آزادی: مستکبرین و صهیونیست ها  به فرموده امام راحل که فرمودند: «ما چه بخواهيم و چه نخواهيم در تعقيبمان خواهند بود تا شرافت و حيثيت مكتبي‌مان را لكه‌دار كنند» از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون همواره با شیوه های مختلف به دنبال ضربه زدن و تلاش برای نابودی جمهوری اسلامی بوده اند، و سران آنها بارها و بارها به صراحت به عدوات و کینه توزی خود نسبت به جمهوری اسلامی اذعان کرده اند.

 یکی از مهم ترین شگردهای آنان در جهت تقابل با جمهوری اسلامی تحریم اقتصادی کشور به بهانه های مختلف از جمله موضوعات هسته ای، حقوق بشر، حمایت ایران از مقاومت و... بوده است.

آنها در چند سال گذشته تمام توان خود را برای پیاده سازی این ترفند بکار بسته اند تا بقول خودشان ایران را از پا در بیاورند و موجبات ناراحتی مردم از نظام در عرصه داخلی کشور را فراهم کنند و نظام جمهوری اسلامی فلج شود.

ملت ایران نیز تاکنون با مقاومت و پایداری و تلاش و مجاهدت های علمی و تقدیم چندین دانشمند هسته ای توانسته بخوبی در جهت خنثی سازی این نقشه قدم بردارد.

 آن چیزی که در این چندساله همواره در صدر تحولات کشور ما بوده است و در دولت یازدهم بعنوان راهبرد اصلی مد نظر قرار داده شد رفع این تحریم ها در قالب مذاکرات هسته ای بوده است.

طی روزهای اخیر بیانیه ای در  پایان مذاکرات هسته ای در شهر لوزان سوئیس توسط طرفین مذاکره منتشر شد که موجب ارائه تفاسیر مختلفی از این بیانیه سیاسی گردید. تلاش های تیم مذاکره کننده هسته ای بعنوان نمایندگان کشور در این زمینه قابل تقدیر است اما این بیانیه در مواردی همسو با خطوط قرمز ترسیم شده نمی باشد،

یکی از مباحث مهمی که بارها روی آن تاکید شده بود، تک مرحله ای بودن، روشن، واضح و غیر قابل تفسیر بودن توافق بود که متاسفانه چیزی که تاکنون از بیانیه بر می آید دو مرحله ای بودن آن می باشد چنانچه ابتدا کلیات موارد در قالب بیانیه مطرح گردیده است و پرداختن به جزئیات به بعدها موکول گردیده است، از طرفی چنان چه گفته شد این بیانیه شامل ابهامات فراوانی بوده است و روشن و واضح نیست چناچه متن بیانیه منتشر شده از مسئولین ایرانی با صحبت ها و متون مسئولان آمریکایی تا حدود زیادی همخوانی ندارد و از طرفی با وجود روشن بودن تعهدات ایران، تعهدات غربی ها مبهم و دارای زمان بندی مشخصی نیست.

لغو یکباره و یکپارچه تحریم ها پس از توافق دو طرف، یکی دیگر از خواسته های ملت و مسئولان دلسوز ایرانی است؛ اما بحث برداشتن یک مرحله ای و یا تمام تحریم ها در این بیانیه به طور مشخص نیامده است و از طرفی، آمریکایی ها در بیانیه وزارت خارجه خود آورده اند که ما در بحث تحریم ها به ایران «تخفیف» می دهیم و تحریم های مربوط به مسائل حقوق بشر، موشک های بالستیک و دفاع از تروریسم شامل موارد رفع تحریم ها نمی گردد.

چیزی که آمریکایی ها از آن یاد کرده اند توقف تحریم های هسته ای با امکان بازگشت سریع و تشدید تحریم ها در صورت تمرد ایران از تعهداتش می باشد.

رئیس جمهور آمریکا نیز در صحبت هایی گفته است: «جامعه بین‌المللی پذیرفته مرحله به مرحله بخشهایی از تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند اما در همان حال تحریم‌های دیگر درباره موشکهای بالستیک و حقوق بشر ادامه خواهد یافت».

روابط متعارف و غیر فوق العاده آژانس بین المللی انرژی با ایران از دیگر مواردی است که در این بیانیه زیر پا گذاشته شد و آن چیزی که در بیانیه آمده این اجازه را به آژانس می دهد که از مدرن ترین فن آوری های نظارتی استفاده کند و امکان دسترسی های سرزده بیش تری را برای آژانس فراهم خواهد آورد.

حفظ تشکیلاتی مانند فردو که دشمن قادر به تخریب آن نیست و برایش غیرقابل دسترسی است، از دیگر خطوط قرمز جمهوری اسلامی است که متاسفانه آنچه که در این توافق آمده است عملاً از غنی سازی تأسیسات فردو جلوگیری می کند ، تعداد سانتریفیوژهای فردو را به یک سوم تقلیل می دهد و صرفاً تبدیل به یک مرکز تحقیقاتی آن هم تحت نظارت کامل آژانس می نماید.

گفتنی است که تنها به تأسیسات نطنز اجازه غنی سازی آن هم در حد ۳ و ۶۷صدم درصد داده خواهد شد، توجه به این نکته که تأسیسات فردو از لحاظ استراتژیکی و استحکام و امنیت بسیار بهتر از تأسیسات نطنز می باشد، قابل توجه است و یکی از نکات اصلی در توقف غنی سازی تأسیسات فردو همین نکته می باشد.

آنچه که از بیانیه لوزان بر می آید معامله بر سر دستاوردهای هسته ای است که بر اساس این توافق نامه دستاوردهایی نظیر رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک باز طراحی می شود، تأسیسات فردو به طور کامل تغییر کاربری می دهد، توانایی غنی سازی اورانیوم توسط کشور ما از ۲۰ درصد به زیر ۴ درصد کاهش می یابد، تعداد سانتریفیوژهای ایران از ۱۹۰۰۰ کنونی به ۶۱۰۴ عدد خواهد رسید حال آنکه به گفته وزارت خارجه آمریکا تنها ۵۰۶۰ عدد آنها توانایی غنی سازی خواهند داشت آنهم نه از نوع پیشرفته آن؛ ذخایر اورانیوم غنی‌شده کشور ما از مقدار ۱۰۰۰۰ کیلوگرم کنونی، به ۳۰۰ کیلوگرم کاهش می یابد.

اینها همه حکایت از، از دست رفتن دستاوردهایی است که طی چندین سال تلاش بی وقفه دانشمندان به دست آمده است. جلوگیری از پیشرفت برنامه ی هسته ای ایران و عقبگرد آن طی بازه های ده و پانزده ساله از دیگر مواردی است که در تناقض با خطوط قرمز مبنی بر توقف ناپذیری حرکت علمی هسته ای است و بیشتر موارد نه تنها شامل پیشرفتی نیست بلکه شامل عقبگرد برنامه هسته ای کشور می باشد.

آنچه که یاد شده برخی از موارد و ابهامات موجود در مذاکرات با توجه به متون بیانیه منتشر شده توسط وزارت خارجه کشورمان و وزارت خارجه آمریکا می باشد.

لذا از تیم مذاکره کننده کشور و وزارت محترم خارجه این انتظار می رود که در جهت شفاف سازی هرچه بیش تر مذاکرات و از بین بردن ابهامات گام بردارند و توافقی شفاف و عزت مندانه را به امضای نهایی برسانند.

 توجه به این نکته که اتکای به ظرفیت های درونی کشور و اعتماد به استعداد جوانان ایرانی بهتر از هر توافقی می تواند حربه تحریم ها را از دست دشمن خارج کند، امید داشتن به آمریکا که خود در مشکلات اقتصادی غوطه ور است نمی تواند مشکلی از اقتصاد کشور را حل کند و تأثیر خیلی کمی بر اوضاع اقتصادی کشور ما دارد.

هم چنین از مجلس شورای اسلامی انتظار می رود که به طور کامل جزئیات مذاکرات و این بیانیه را مورد بررسی قرار دهد و از زیاده خواهی های غربی ها جلوگیری کند.