توجه مسئولان فرهنگی ایران به کتاب کودک خوشحالم می‌کند/ارزش‌ها و دستاورد‌های بسیار هفته کتاب

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، بلرام شکلا، رایزنی فرهنگی هندوستان در ایران و استادیار زبان فارسی و سانسکریت دانشگاه دهلی در گفتگو با ستاد خبری سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، ضمن تبریک این رویداد فرهنگی گفت: هفته کتاب به عنوان یک رویداد فرهنگی، هفته‌ای پر بار در جامعه ایران محسوب می‌شود. هفته‌ای که در آن برنامه‌های متعدد برای خرید و خوانش کتاب در جهت ترویج کتابداری و کتابخوانی اجرا می‌شود.

وی افزود: برای شخص من بسیار جالب است که در کشور ایران سالانه ۱۰۰هزار عنوان کتاب با موضوعات مختلف منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد؛ این آمار‌ها نشان می‌دهد که چقدر کتاب برای ایرانی‌ها مهم است. من فکر می‌کنم مهم‌ترین دستاورد هفته کتاب برقراری دوستی میان مردم و کتاب است.

شکلا با بیان اینکه نهادینه کردن فرهنگ مطالعه مهم‌ترین کاری است که دولت‌ها در کشور‌های توسعه‌یافته بر تحقق آن پافشاری می‌کنند، بیان کرد: در هفته کتاب سی‌ویکم، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به حوزه کودک و نوجوان نگاه ویژه داشتند که این امر نشان از توجه مسئولان فرهنگی به این قشر مهم و آینده‌ساز جامعه است. تقریباً در هر جایی از جهان، اگر بخواهند جامعه‌ای را کتابخوان بار بیاورند، از سال‌های کودکی شروع می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه امروزه شبکه‌های اجتماعی بستری را برای اشتراک اطلاعات، ایده‌ها، علایق شخصی و سایر شکل‌های گفتگو فراهم کرده است، افزود: از مدتی که به عنوان رایزن فرهنگی هندوستان در ایران مشغول به کار هستم و با جامعه ایرانی صحبت کرده‌ام، متوجه شدم که با وجود فناوری‌های نوین ارتباطی برخی از ایرانی‌ها مطالعه کتاب کاغذی را بر کتاب‌های مجازی ترجیح می‌دهند.

استادیار زبان فارسی و سانسکریت دانشگاه دهلی در پاسخ به این سؤال که آیا در تقویم مناسبات کشور هندوستان، هفته‌ای به نام کتاب وجود دارد، گفت: خیر. در هندوستان روز یا هفته‌ای که به نام کتاب نام‌گذاری شده باشد، نداریم. اکثر ناشران، نویسندگان و اهالی صنعت نشر در هندوستان به صورت خصوصی مشغول به فعالیت‌های ترویجی در زمینه کتاب هستند. از آنجا که مردم هندوستان بیشتر علاقه دارند کتاب‌های تاریخی و دینی بخوانند، بیشتر این‌گونه کتاب‌ها در جامعه هندوستان ترویج می‌شود.

اهمیت تاریخی و معرفتی زبان فارسی در هندوستان

شکلا در بخش دیگری از این گفتگو با بیان اینکه کشور هندوستان دارای غنی‌ترین نسخ خطی زبان فارسی در جهان است، مطرح کرد: ما ۱۰۰ میلیون نسخه خطی نفیس در هندوستان به زبان‌های مختلف داریم که از این تعداد ۵۰ میلیون آن مربوط به زبان فارسی است. ترویج کتاب و کتاب‌خوانی از دوران گذشته در هندوستان مرسوم بوده است. حدود ۷۰۰ سال پیش زبان فارسی در کشور هندوستان رواج داشته است. تسلط داشتن به زبان فارسی در کشور هندوستان از آن جهت مهم است که اکثر کتاب‌های متون تاریخی بر جای مانده از قرون گذشته، به زبان فارسی است و مردم هندوستان به مطالعه کتاب‌های تاریخی و ادبیات کلاسیک علاقه زیادی دارند.

وی با بیان اینکه همه کتاب‌های منتشرشده در ادبیات کهن ایران برای مردم هندوستان ارزشمند و قابل ستایش است، گفت: مجموعه اشعار شاعران ایرانی از جمله «فردوسی»، «مولانا»، «حافظ» و «سعدی» و متون کهن هندی مانند «همایون‌نامه» که مربوط به تاریخ کشور هندوستان است، جزو پرفرش‌ترین کتاب‌ها در بازار نشر هندوستان است.

این مدرس دانشگاه دهلی در پاسخ به این سؤال که چقدر کتاب‌های منتشرشده در ایران را مطالعه می‌کند، بیان کرد: من استاد زبان فارسی و سانسکریت دانشگاه دهلی و دارای مدرک کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی هستم. به دلیل اینکه مدرس هستم، کتاب‌های مختلفی برای مطالعه انتخاب می‌کنم و مطالب بسیار زیادی نیز یادگرفته‌ام.

وی ادامه داد: از سوی دیگر جلسات متعدد با اندیشمندان، روشنفکران و دانشمندان ایرانی برگزار می‌کنم و به تبادل اطلاعات درباره متون مرتبط با زبان و ادبیات فارسی می‌پردازم. به عنوان نمونه در کلاس آموزشی «شرح مثنوی معنوی» غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران شرکت می‌کنم و اطلاعات بسیاری کسب می‌کنم. تا زمانی که در کشور ایران هستم از هر فرصتی برای خواندن کتاب‌های ادبیات کلاسیک استفاده خواهم کرد.

شکلا در پاسخ به پرسشی مبنی بر میزان تاثیر کتاب و کتابخوانی در همبستگی اجتماعی توضیح داد: به طور قطع «همبستگی اجتماعی» با گسترش عدالت فرهنگی اتفاق می‌افتد. اگر مردم مناطق کم برخوردار روستایی و عشایری بدانند که دولت برای توسعه کتاب و کتاب‌خوانی از هیچ تلاشی برای آن‌ها فروگذار نمی‌کند و برای تحقق عدالت فرهنگی در سراسر کشور برنامه دارد، آن وقت همبستگی اجتماعی پدید می‌آید.

وی افزود: در همه کشور‌های توسعه یافته دولت‌ها، برنامه‌های فرهنگی خود را از گروه سنی کودک و نوجوان آغاز می‌کنند، زیرا اگر پایه‌های آموزش در ترویج کتابخوانی از همان دوران کودکی شکل بگیرد شاهد نهادینه شدن فرهنگ کتابخوانی در بزرگسالی و جوامع مختلف خواهیم بود. برای رشد و شکوفایی فرهنگ در هر جای جهان، دولت‌ها باید پای کار باشند و به خوانش کتاب و ترویج مطالعه عمومی کمک کنند.

شکلا با اشاره به اعزام خودرو‌هایی تحت عنوان «کتابخانه سیار» به مناطق روستایی، عشایری و کم‌برخوردار و تاکید وزیر فرهنگ و ارشاد بر افزایش تعداد آن‌ها در هفته کتاب گفت: به نظر من این اقدام مثبت مسئولان فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ستودنی است. همچنین از رویکرد محمدمهدی اسماعیلی وزیر محترم ارشاد که توجه به قشر کودک و نوجوان در هفته کتاب را یک اصل اساسی دانستند، نیز بسیار خوشحال شدم. امیدوارم جامعه ایران در تحقق عدالت فرهنگی موفق باشد.

سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «آینده خواندنی است» از بیست‌وسوم آبان‌ماه آغاز به کار کرد و تا سی‌ام آبان‌ماه ۱۴۰۲ به کار خود ادامه می‌دهد.