واکاوی علت اصلی قطعی برق در روز‌های اخیر؛ کم آبی، سومدیریت و یا معاهده پاریس؟! / دولت با استفاده از انرژی‌های نوین هم برق تولید کند و هم شغل

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - محمود کوهستانی، در روز‌های گذشته قطعی‌های پی در پی برق باعث فلج شدن بخش زیادی از فعالیت‌های جامعه شده است. مردم تهران در روز‌های اخیر قطعی چند ساعته برق را تجربه کردند. این قطعی‌ها علاوه بر اینکه تحمل گرمای تابستان را برای مردم طاقت فرسا کرده است، موجب شده تا مردم نگران خرابی لوازم برقی خانگی که گاهی هزینه‌های زیادی دارند باشند.
در این میان حتی تجهیزات گران قیمت کارگاهی نیز در امان نیستند و بعضا کارگاه‌هایی مشاهده شده اند که به علت نوسانات برق، تجهیزات خود را از دست داده اند. همچنین بسیاری از کسبه‌ها بر قطعی برق دچار اختلال در کار شده اند چرا که قطعی برق در اغلب مشاغل به معنای تعطیلی آن کسب و کار است و خسارت‌های میلیونی را به چرخه اقتصادی وارد می‌کند.

 

 

با این رویه قطعی برق در سال‌های بعد نیز ادامه دارد/ دولت فکری برای احیای انرژی‌های نو کند
همایون حائری معاون برق وزیر نیرو در این رابطه گفته است که ظرفیت نیروگاه‌های آبی ایران ۱۰ هزار مگاوات است که با ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی به ۵۸ هزار مگاوات می‌رسد و پیک مصرف امسال تابستان به ۵۷ هزار مگاوات رسیده است، یعنی در همین شرایط ۱۰۰۰ مگاوات از ظرفیت باقی مانده است، اما مسئله این است که با توجه به کاهش ۱۰ درصد آب پشت سد‌ها میزان برقی تولیدی در نیروگاه‌های برق آبی نیز کاهش یافته است و اگر در سال‌های آینده ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی جایگزین این نیروگاه‌ها نشود، قطعی برق ادامه خواهد یافت و در سال‌های آینده روال قطعی همین گونه خواهد بود.

گفتنی است صنعت برق به عنوان یک صنعت استراتژیک نیازمند سرمایه گذاری مداوم است. بر اساس برنامه ششم توسعه دولت مکلف به احداث ۵۰۰۰ هزار مگاوات برق در هریک از سال‌های برنامه است. این میزان تولید نیازمند سرمایه گذاری ۳ تا ۴ میلیارد یورو در سال است. سرمایه‌ای که نه دولت توان تامین آن را دارد و نه بخش خصوصی تمایلی برای مشارکت در آن از خود نشان می‌دهد لذا راه حل کوتاه مدت برای کنترل مشکلات، مدیریت مصرف بوده و راه حل بلند مدت افزایش ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای و خورشیدی و استفاده از انرژی‌های نو در کشور است.

نگاهی به وضعیت انرژی‌های نو در تامین برق کشور‌های مختلف جهان
انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی زمین گرمایی، انرژی امواج و جزر و مد، زیست توده، شکافت هسته‌ای و گداخت هسته‌ای از جمله انرژی‌های نویی هستند که به عنوان جایگزین سوخت‌های فسیلی برای تولید برق پیشنهاد شده‌اند. هر کدام از این انرژی‌ها معایب و مزایایی داشته و طرفداران و مخالفانی نیز دارند؛ لذا لازم است همه کشور‌ها بدلیل منابع کم سوخت‌های فسیلی این انرژی‌های جدید را جایگزین کنند. در این میان انرژی‌های بادی و خورشیدی بیش از دیگر روش‌ها مورد استقبال قرار گرفته و در بیشتر کشور‌های جهان حتی کشور‌های فقیر و در حال توسعه میزان استفاده از آن رو به افزایش است.

برخی محققان معتقدند اگر کشور‌ها به جای بهره‌گیری از سوخت‌های فسیلی و انرژی هسته‌ای به تولید انرژی‌های پاک و نو روی بیاورند می‌توانند تا سال ۲۰۵۰ میلادی صد درصد انرژی مصرفی شان را از این انرژی‌ها تأمین کنند. کشور‌های چین، ایالات متحده، برزیل، آلمان و کانادا جزء صدرنشین‌ترین تولیدکنندگان انرژی‌های نو به حساب می‌آیند.

کشور ایران پتانسیل‌های بسیار بالا در تولید انرژی‌های تجدید پذیر دارد. نظیر دارا بودن ۳۰۰ روز آفتابی، وزش باد با سرعت مناسب در مناطقی نظیر منجیل در استان گیلان و شهر‌های استان سیستان و بلوچستان، امکان استفاده از انرژی زمین گرمایی در استان اردبیل و شهر مشکین شهر. متاسفانه کشورمان درصد کمی از انرژی خود را از منابع تجدید پذیر تامین می‌نماید.

تاثیر استفاده از انرژی‌های نو برای ایجاد شغل جدید
ریشه اقتصاد انرژی‌های جدید از دو طریق باعث ایجاد شغل می‌شود. هم از طریق ساختن نیروگاه‌های بادی و نوسازی ساختمان‌ها و هم به طور غیرمستقیم از طریق خط تولید‌هایی که مثلاً قطعات توربین‌های بادی یا پنجره‌های مقاوم در برابر گرما و سرما را که در نوسازی به کار می‌روند، تولید می‌کنند.
این سرمایه گذاری‌ها در خارج از بخش انرژی نیز شغل ایجاد می‌کند. برای مثال احداث نیروگاه بادی در دشت‌های بزرگ در همان محل مشاغلی محلی مانند رستورانداری و ساختمان سازی را به وجود می‌آورد؛ لذا در ایران دولت باید در این ابتکار عظیم ایجاد شغل، تلاش کند که بودجه عمومی را به عنوان اهرمی برای تشویق سرمایه گذاری هرچه بیشتر بخش خصوصی به کار ببرد.

ما برآورد می‌کنیم که اگر دولت طی ۱۲ سال آینده ۱۰۰ میلیارد دلار از بودجه کشوری را به صورت راهبردی به این منظور به کار برد، موجبات ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری بخش خصوصی را در این زمینه فراهم خواهد کرد. اگر این ٥٠٠ میلیارد دلار بطور مساوی بین توسعه انرژی‌های تجدید پذیر (باد، خورشید و زمین، گرمایی) و بهسازی ساختمان‌ها توزیع شود و اگر به ازای هر دو شغلی که در بخش انرژی ایجاد می‌شود، یک شغل در خارج آن بخش ایجاد شود که در مجموع به سرعت ۶٠٠ هزار شغل جدید ایجاد خواهد شد و تا پایان سال ۲٠۲٠ برقرار خواهد بود.
علاوه بر این مسائل استفاده از انرژی‌های نو باعث پیش گیری از تغییر آب و هوا و تهدیدی که برای تمدن جهانی وجود دارد را از بین خواهد برد؛ بنابراین برای تأمین برق لازم در کشور می‌توان مجموع این روش‌ها را بکار برد و در نهایت سرمایه گذاری بیشتری را در بخش انرژی‌های نو انجام داد.