به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علیرضا صدیقی، دکترای مهندسی سیستم‌های نرم‌افزار و توسعه دهنده بازی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و دارنده جایزه هوش مصنوعی است.
علیرضا صدیقی پس از دریافت تندیس هوش مصنوعی گفت: "دریافت این جایزه افتخاری فوق العاده است. این به اشتیاق من برای کشف امکانات بی حد و حصر هوش مصنوعی در ساخت بازی دامن می‌زند و به من انگیزه می‌دهد تا به تلاش خود ادامه دهم.
در ادامه گفت‌وگوی وی با خبرگزاری دانشجو را بخوانید.
دانشجو: نقش هوش مصنوعی در بازی سازی چیست و چه اهمیتی دارد؟
صدیقی: هوش مصنوعی (AI) با ارائه راه‌هایی برای ایجاد تجربیات گیمینگ غنی و پویا در بازی‌سازی نقش اساسی ایفا می‌کند. از طریق تولید محتوای رویه‌ای (PCG)، هوش مصنوعی توانایی خلق جهان‌های بازی خودکار و بی‌پایان را دارد، که تجربه‌های بازی منحصربه‌فردی را برای هر بازیکن فراهم کند. این فناوری نه تنها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا سریع‌تر و موثرتر کار کنند، بلکه به آن‌ها امکان می‌دهد تا جهان‌هایی با جزئیات غنی و تنوع بالا ایجاد کنند، که هر بار تجربه‌ای تازه را به بازیکنان ارائه می‌دهد.
هوش مصنوعی در بهینه‌سازی رفتار شخصیت‌های مصنوعی در بازی‌ها یا شخصیت‌های غیر قابل بازی (NPC ها) و دشمنان، کاربرد فراوان دارد. این فناوری به شخصیت‌های بازی اجازه می‌دهد تا رفتار‌های پیچیده‌تر و واقع‌گرایانه‌تری داشته باشند و با بازیکنان به طور معناداری تعامل کنند. با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، هوش مصنوعی می‌تواند رفتار‌های شخصیت‌های بازی را تطبیق دهد و آن‌ها را در موقعیت‌های مختلف بصورت استراتژیک تقسیم کند که به افزایش چالش‌های بازی و ارتقاء و ارائه تجربه گیمینگ می‌انجامد.
هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل رفتار بازیکنان و شخصی‌سازی تجربه بازی نیز نقش مهمی دارد. بدین صورت که با بررسی داده‌های بازی و ترجیحات بازیکنان، توسعه‌دهندگان می‌توانند محتوا و سطوح بازی را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که بهتر با نیاز‌ها و مهارت‌های بازیکنان سازگار باشد. این تحلیل‌ها به بهینه‌سازی چالش‌ها و افزایش ارزش بازی‌پذیری بازی‌ها کمک می‌کند، به‌طوری که بازیکنان تجربه‌ای متناسب و پاسخگو را احساس می‌کنند.
در حوزه‌های پیشرفته‌تر، هوش مصنوعی تجربه گیمینگ را با مدیریت پیچیدگی‌های بازی بهبود می‌بخشد، به‌طوری که بازی‌ها هم چالش‌برانگیز و هم دست یافتنی هستند. تنظیم سطوح دشواری بر اساس عملکرد بازیکنان و استفاده از فیدبک برای بهبود گیم‌پلی، هوش مصنوعی اطمینان حاصل می‌کند که تجربه بازی همواره جذاب و مناسب برای بازیکنان باقی بماند. به عنوان مثال، در بازی‌هایی مانند FIFA، الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای تنظیم سطح دشواری و تحلیل رفتار بازیکنان به کار گرفته می‌شوند، تضمین کننده این هستند که بازی همواره چالش‌برانگیز و دست‌یافتنی باشد.
فناوری هوش مصنوعی همچنین بازی‌های بین‌المللی را با قابلیت ترجمه زمان واقعی و ابزار‌های ارتباطی پیشرفته توانمند می‌سازد. این امکان به بازیکنان سراسر جهان اجازه می‌دهد بدون موانع زبانی با یکدیگر تعامل کنند، که تجربه جهانی گیمینگ را تقویت می‌کند. مثلاً، Minecraft از فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای ترجمه پیام‌های چت استفاده می‌کند، که بازی را برای افراد با زبان‌های مختلف قابل دسترس می‌کند. با پیشرفت‌های مداوم در فناوری هوش مصنوعی، می‌توان انتظار داشت که نقش آن در صنعت بازی‌سازی بیشتر توسعه یابد، بازی‌ها را هوشمندتر، متنوع‌تر و جذاب‌تر برای بازیکنان سراسر جهان کند.
جایگاه کشور ما در حوزه بازی سازی مبتنی بر هوش مصنوعی به چه شکل است؟
صدیقی: با توجه به تحقیقات و پروژه‌های انجام شده در ایران، به نظر می‌رسد جایگاه کشور ما در حوزه بازی سازی مبتنی بر هوش مصنوعی در حال پیشرفت است. تحقیقات انجام شده در زمینه هوش مصنوعی نشان دهنده تلاش‌های قابل توجهی است که برای گسترش دانش و کاربرد فناوری‌های نوین در این حوزه صورت گرفته است. ما به طور فعال در کنفرانس‌های بین المللی شرکت کرده‌ایم و تحقیقات مرتبط با بازی انجام داده ایم، که این امر تاکیدی بر علاقه مندی و تعهد ما به توسعه صنعت بازی سازی و هوش مصنوعی در ایران است. همچنین، پروژه‌هایی مانند Zal، که هوش مصنوعی آن طراحی شده برای نمایش فرهنگ و زبان ایرانی، نشانگر پتانسیل و علاقه مندی قوی در این زمینه است.
چه قدر به این حوزه در دانشگاه‌ها اهمیت داده می‌شود؟
صدیقی: بر اساس تجربه‌ای که از تدریس دروس بازی‌سازی در دانشگاه‌های ایران در چندین سال اخیر داشته‌ام، می‌توانم بگویم که این حوزه به طور نسبی مورد توجه قرار گرفته است. دانشگاه‌ها به طور فزاینده‌ای بر اهمیت بازی‌سازی و به‌کارگیری هوش مصنوعی در این زمینه تمرکز دارند، که این امر در تنوع برنامه‌های تحصیلی و پروژه‌های تحقیقاتی مشهود است.
دانشگاه‌های ایران تلاش می‌کنند تا با ارائه دوره‌های تخصصی مانند طراحی بازی، برنامه‌نویسی بازی، هنر دیجیتال و هوش مصنوعی، زمینه‌ساز رشد و توسعه این حوزه باشند. این دوره‌ها در سطوح مختلف تحصیلی، از کاردانی تا کارشناسی ارشد، ارائه می‌شوند و تلاش دارند تا جنبه‌های مختلف علمی و عملی بازی‌سازی را پوشش دهند.
علاوه بر آموزش، فعالیت‌های تحقیقاتی نیز در این حوزه رونق یافته‌اند. دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در ایران برگزارکننده کنفرانس‌ها و کارگاه‌های متعددی هستند که فضایی برای تبادل دانش و تجربه فراهم می‌کند و به توسعه همکاری‌های بین‌المللی کمک می‌کند. با این وجود، همچنان چالش‌های موجود در زمینه‌هایی مانند دسترسی به منابع مالی و فنی، همچنین ارتباط با صنعت بازی‌سازی در سطح بین‌المللی وجود دارد که نیازمند توجه و حمایت بیشتر از سوی دست‌اندرکاران آموزشی و پژوهشی است.
استقابل دانشجویان به چه شکل است؟
صدیقی: بر اساس تجربه‌ام در تدریس توسعه‌ی بازی، دانشجویان در زمینه‌های مختلف نشان داده‌اند که به این حوزه علاقه‌مند هستند و با اشتیاق در کلاس‌ها و رویداد‌های مرتبط شرکت می‌کنند. این علاقه نه تنها از جنبه تحصیلی بلکه به دلیل جذابیت‌های خلاقانه و فناورانه بازی‌ها است. عواملی مانند کیفیت آموزش، فرصت‌های شغلی و دسترسی به منابع آموزشی تأثیر زیادی بر این روند داشته‌اند.
با وجود محدودیت‌هایی مانند کمبود امکانات سخت‌افزاری و تمرکز فعالیت‌ها در شهر‌های بزرگ، دانشجویان نشان داده‌اند که برای یادگیری و پیشرفت در این زمینه تمایل قوی دارند. افزایش فعالیت‌های عملی و حضوری در توسعه بازی می‌تواند به تقویت مهارت‌های آن‌ها و ایجاد انگیزه بیشتر کمک کند.
جذابیت این رشته در ترکیب برنامه‌نویسی، هنر، طراحی و داستان‌سازی است، که دانشجویان با علاقه‌مندی‌های متنوع را جذب می‌کند و نوآوری را ترویج می‌دهد. پویایی صنعت توسعه بازی نیز فرصت‌هایی برای آشنایی دانشجویان با فناوری‌ها و روند‌های جدید فراهم می‌کند. استقبال و مشارکت فعال دانشجویان در توسعه بازی نشان‌دهنده اهمیت روزافزون این زمینه در آموزش مدرن است و با ارائه حمایت و منابع مناسب، آن‌ها می‌توانند در توسعه بازی‌های نوآورانه و مؤثر مشارکت داشته باشند.