هیچ کارگاهی با موضوع «آموزش مفاهیم و مهارت های لازم برای کاهش سقط جنین غیرقانونی» برای پزشک، ماما، پرستار و یا مراقبین سلامت برگزار نشده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در فاصله ای اندک پس از انتشار نامه ی ما پزشکان به وزیر محترم بهداشت در مورد معضل سقط جنین، جوابیه ای صادر کرد، که لازم است نکاتی پیرامون آن بیان گردد:

1. در جوابیه ی وزارت بهداشت آمار 350 هزار مورد سقط سالانه، خلاف واقع عنوان شده است در حالی که همانگونه که در متن نامه ی مزبور آمده است این آمار ریشه در اظهارات و مکتوبات مسئولین دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت دارد. به عنوان نمونه در صفحه ی ششم از «رويكردهاي پيشنهادي دفتر سلامت جمعيت در برنامه هاي سلامت باروري براي ارتقاي نرخ باروري كلي» تعداد سقط جنین غيرقانوني و غير شرعي (جدا از موارد قانونی) تا 350 هزار مورد برآورد شده است (1). همچنین آقای دکتر محمد اسلامی -رئیس اداره ی باروری سالم- در تاریخ 12/05/1394 و در همایش «تبیین سیاستهای کلی جمعیت» ضمن بیان اینکه در سال 91 حدود 227 هزار سقط عمدی در کشور گزارش شده است، این میزان را تا 350 هزار مورد نیز برآورد کرده است (2).

1. در جوابیه ی مزبور، سه فعالیت وزارت بهداشت به منظور کاهش آمار سقط جنین غیرقانونی به قرار ذیل شمرده شده است:

• برگزاری کارگاه هایی برای توانمندسازی کارکنان حوزه ی سلامت
• تدوین و ابلاغ دستور العملی به منظور کاهش موارد سقط جنین
• همچنین دستور العمل ویژه ی بهورزان، مراقبان سلامت و ماماهای شاغل در حوزه بهداشت که در حال تهیه است.

اما در مورد این سه اقدام باید متذکر شویم که:

ما پزشکان مشغول به خدمت در مراکز بهداشتی درمانی استانهای مختلف کشور، تاکنون شاهد برگزاری کارگاه آموزشی در موضوع سقط جنین نبوده ایم و به ضرس قاطع عرض می کنیم که هیچ کارگاهی با موضوع «آموزش مفاهیم و مهارت های لازم برای کاهش سقط جنین غیرقانونی» برای پزشک، ماما، پرستار و یا مراقبین سلامت برگزار نشده است. مسئولین محترم وزارتخانه می توانند برای اثبات این ادعا اسناد و شواهد برگزاری این کارگاه ها را در اختیار رسانه ها قرار دهند.

همچنین ما جمع پزشکان در فاصله ی انتشار جوابیه ی وزارت بهداشت تاکنون، هرچه در دستورالعمل های ارسالی وزارتخانه کنکاش و جستجو کردیم هیچ اثری از «دستورالعمل ویژه برای کاهش سقط جنین» نیافتیم.

اما این که در جوابیه آمده است دستور العملی برای کاهش آمار سقط جنین غیرقانونی در حال تهیه است، خبری مسرت بخش است که آن را به فال نیک گرفته و امیدواریم هرچه زودتر آماده و ابلاغ گردد. البته مهر ماه سال گذشته نیز آقای دکتر محمد اسلامی خبر از تهیه ی «بسته پیش‌نویس مشاوره برای کاهش آمار سقط جنین» داده بود که قرار بود همان سال اجرایی شود (3)، ولی چنین نشد. امید است که دستورالعمل در حال تهیه، به سرنوشت دستورالعمل مذکور دچار نشود.

همچنین مرداد ماه سال گذشته نیز آقای دکتر محمد اسماعیل مطلق –مدیرکل دفتر سلامت جمعيت وزارت بهداشت- وعده داده بود که به منظور «کاهش میزان سقط کلی به میزان 10 درصد پایه»، برای حفظ بارداری‌های برنامه‌ریزی نشده فرهنگ‌سازی صورت خواهد گرفت (4)؛ امری که البته باز در حد شعار و مصاحبه باقی ماند و اجرایی نشد.

1. آقای دکتر محمد حسین میر دهقان -مدیر کل نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت- در جوابیه ی منتشر شده گفته اند که از طرق متعددی از موارد سقط غیرقانونی مطلع می شوند و با عاملین آن قاطعانه برخورد می کنند. اما یک سوال:

در سال گذشته 7125 مورد سقط قانونی صورت گرفته (5) و به اذعان وزارتخانه لااقل 200 هزار مورد سقط غیرقانونی صورت گرفته است. حال اگر واقعا نظارت ها صحیح و برخوردها قاطع بود، آیا اساسا این امکان به وجود می آمد که تعداد سقط غیرقانونی بیست و هشت برابر سقط قانونی شود؟ خوب است که دکتر میردهقان به منظور تنویر افکار عمومی بگویند که در سال گذشته، پرونده ی تخلف چند پزشک، ماما یا پرستار متخلف را به دلیل ارتکاب به جنایت سقط جنین به محاکم قضایی ارسال کرده اند؟

1. آقای دکتر میردهقان در اظهاراتشان سامانه ی تلفنی 1590 را برای ارائه ی گزارش های مردمی در زمینه ی مراکز غیرقانونی سقط جنین اعلام کرده اند. امری مهم و مبارک که باید بابت آن از ایشان تشکر کرد. امیدواریم مردم بزرگوار میهنمان از طریق این سامانه، مراکز غیرقانونی سقط جنین را به وزارت بهداشت گزارش نمایند.
2.  

ما پزشکان همچنین از زنانی که پیش از این به هر دلیل اقدام به سقط جنین غیرقانونی نموده اند و عواقب جسمی، روحی و روانی آن را تجربه کرده اند، درخواست می کنیم که با گزارش مراکز غیرقانونی سقط جنین و یا مراکزی که ابزار سقط را فراهم می کنند، جلوی وقوع این جنایت را گرفته و از این طریق اسباب آمرزش گناه بزرگ سقط جنین را نیز فراهم آورند.

اما نهایتا به مسئولان وزارت بهداشت متذکر می شویم که آنچه در نامه ی پیشین به عنوان راهکارهایی برای کاستن از آمار بالای سقط جنین غیرقانونی شمرده شد، حاصل خون دل و زحمت زیاد گروهی از همکارانشان بوده است که دقیقا معطوف به کاستی های موجود در نظام سلامت کشور تهیه شده است. امید است که مسئولین محترم وزارتخانه، ارائه ی این راهکارها را غنیمت شمرده؛ آنها را به بهترین وجه اجرایی نمایند.

همچنین انتقادات صورت گرفته به منزله ی نادیده گرفتن فعالیت های معدودی نیست که توسط وزارتخانه و به منظور کاهش آمار سقط جنین صورت گرفته است؛ بلکه ما پزشکان در عین قدردانی از این فعالیت ها معتقدیم که این میزان فعالیت، ابدا متناسب با آمار فاجعه بار این معضل نیست.

عدم وجود آموزش صحیح، نظارت مسئولانه و برخورد قاطع در مورد معضل سقط جنین، حلقه ی گمشده ی سلامت زنان کشور است. معضلی مدیریتی که تن نحیف هزاران جنین مظلوم را به تیغ جنایتکارانی می سپارد که برای صنعت پرسود و کم خطر سقط جنین سرمایه گذاری کرده اند.

در پایان از رسانه های متعددی که از افکار و جناح های مختلف سیاسی، نامه ی پیشین را پوشش دادند و به دور از دعواهای سیاسی رایج، برای ده ها هزار جنین مظلوم دل سوزاندند به غایت تشکر می کنیم و توفیق مسئولین وزارت بهداشت در مسیر غلبه بر معضل سقط جنین غیرقانونی را از خداوند متعال مسئلت داریم.

والسلام

 منابع:

1. http://www.ssu.ac.ir/cms/fileadmin/user_upload/Moavenatha/MBehdashti/salamat_khanevadah/barvary/ruykardha.pdf
2. http://www8.irna.ir/fa/News/81705944/
3. http://www.farsnews.com/13940701000431
4. http://www.farsnews.com/13940513000446
5. http://www.khabaronline.ir/detail/546425/society/health