با اجرای خواسته‌های FATF، اعمال تحریم‌ها تشدید می‌شود/ مشکل روسیه و چین، حل مساله FATF نیست/ یک آدرس غلط از عراقچی

آگروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- در روز‌های اخیر دو تن از نمایندگان مجلس نقل قولی از اظهارات آقای عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، در نشست صبح روز یک‌شنبه پنج اسفندماه فراکسیون مستقلین مجلس پیرامون لوایح مرتبط با FATF مطرح کردند.
در اولین نقل قول، آقای لاهوتی با اشاره به حضور سیدعباس عراقچی در نشست فراکسیون مستقلین مجلس گفت: «در نشست فوق، درباره فرصت چهار ماهه FATF به ایران مباحثی مطرح شد و تاکید آقای عراقچی این بود که با توجه به فشار‌های سختی که آمریکایی‌ها برای افزایش تحریم‌ها به ایران به شرکت‌های اقتصادی می‌آورند، برای عبور از این تحریم‌ها و فشار‌های موجود FATF تصویب شود. اگر ما به «FATF» بپیوندیم به‌نفع ما خواهد بود و در شرایطی که ما تحت فشار هستیم می‌تواند به ما کمک کند که امور اقتصادی کشور را سهل‌تر انجام دهیم».
هرچند که در نقل قول فوق، گفته شده است پیوستن به FATF، برای کشور منفعت دارد، اما به احتمال زیاد، منظور آقای عراقچی، اجرای خواسته‌های FATF و تصویب لوایح مد نظر FATF، به طور ویژه، دو کنوانسیون پالرمو و مقابله با تامین مالی تروریسم است. آقای عراقچی در حالی اجرای خواسته‌های FATF را در شرایط تحریم، به نفع کشور می‌داند که اولا با اجرای این خواسته‌ها، شفافیت اقتصادی در کشور ایجاد شده و به این واسطه اعمال تحریم‌های آمریکا به سهولت انجام خواهد گرفت. ثانیاً، در حالی که کشور گرفتار تحریم است، روش‌های دور زدن تحریم را آشکار خواهد نمود. توضیح بیشتر اینکه در دور زدن تحریم‌ها، باید هویت افراد و نهاد‌های تحریمی و اطلاعات آن‌ها پنهان بماند تا طرف‌های خارجی نتوانند تشخیص دهند که آیا با یک فرد و نهاد تحریمی ارتباط میگیرند یا نه؟ چون هدف اصلی از اجرای خواسته‌های FATF، این است که هویت و نفع برندگان از یک تراکنش مشخص شوند، مشاهده می‌شود که روش‌های دور زدن تحریم، لو خوهد رفت.

مشکل روسیه و چین، حل مساله FATF نیست
همچنین غلامرضا کاتب، عضو شورای مرکزی فراکسیون مستقلان ولایی مجلس، پیرامون جلسه دیروز گفت: «معاون وزیر خارجه عنوان کرد که اگر این کنوانسیون‌ها تصویب نشود، هیچ کدام از کشور‌های همسایه ما حتی روسیه و چین که مخالف آمریکا هستند، مبادلات پولی با ما نخواهند داشت. عراقچی همچنین دراین جلسه گفت که مسوولان هند، چین و روسیه عنوان می‌کنند که ما کاری با آمریکا نداریم؛ اما شما باید استاندارد‌سازی‌های مبادلات پولی را انجام دهید».

 

راجع به این بخش از اظهارات سه نکته قابل ذکر است:
۱. «اگر FATF، تصویب نشود، هیچ یک از کشور‌های همسایه حتی روسیه و چین، با ما کار نمیکنند.» پس چگونه است که حدود ۳ هفته پیش رئیس کل بانک مرکزی، به عراق سفر کرد و با آن‌ها به یک توافق بانکی دست یافت که بر اساس آن، شرکت‌های ایرانی می‌توانند با بانک‌های عراقی کار کنند؟ پس مشخص میشود، FATF عامل اصلی در این میان نیست.

 

۲. اینکه گفته میشود، هند، همکاری خود با ایران را منوط به حل مساله FATF کرده است نیز، اشتباه به نظر میرسد چرا که در سفر ۱۸ دی ماه آقای ظریف به هند، دو طرف بر سر یک مکانیزم پرداخت برای فروش نفت توافق کردند و بر اساس آن، شعبه بانک پاسارگاد در هند، ایفای نقش خواهد نمود. همچنین تعدادی بانک ایرانی خصوصی نیز، در این مکانیزم پرداخت حضور دارند. در آن سفر هیچ صحبتی از FATF در میان نبود.

 

۳. اینکه آقای عراقچی، همکاری چین و روسیه با ایران را منوط به حل مساله FATF دانسته است، واقعیت ندارد چرا که اولاً، ایران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ در لیست سیاه FATF بوده است و از سال ۱۳۹۵ از این لیست تعلیق شده است. سؤال مهمی که عراقچی باید به آن پاسخ دهد این است که در این ۸ سالی که ایران در لیست سیاه FATF قرار داشت، همکاری‌های مالی ایران با این دو کشور کاملا قطع بود؟ تبادلات وسیع مالی ایران با دو کشور روسیه و چین در آن دوران، نشان می‌دهد که وجود ایران در لیست سیاه FATF، منجر به قطع همکاری‌های مالی و بانکی با این دو کشور نشده است. ثانیاً، تا کنون در هیچ یک از موضع گیری‌های رسمی مقامات عالیرتبه دو کشور روسیه و چین، قطع همکاری با ایران به دلیل مساله FATF مشاهده نشده است. آنچه که دیده شده است، این است که بانک کونولون چین، به دلیل تحریم‌های ثانویه بانکی آمریکا، همکاری با ایران را محدود به اقلام غذا و دارو و سایر اقلام بشردوستانه نموده است. پس از دید چینیها، تحریم مساله اصلی است و نه FATF.

 

بنابراین، مشاهده می‎شود طرح این موضوع که کشور‌های روسیه، چین و هند ارتباط‌گیری با ایران را منوط به حل مساله FATF، کرده اند، صحت ندارد. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام در نظر دارد در هفته‌های پیش رو پیرامون دو کنوانسیون پالرمو و مقابله با تامین مالی تروریسم تصمیم گیری نماید، اظهار نظرات آقای عراقچی، با انگیزه‌های سیاسی برای تحت فشار گذاشتن مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تصویب دو کنوانسیون، باشد.

تصویب کنوانسیون ها، تبعات امنیتی- اقتصادی دارد
آقای کاتب، همچنین بخش دیگری از اظهارات عراقچی را این گونه بیان می‌کند: «آقای عراقچی اعلام کرد این کنوانسیونها، یک قانون بین‌المللی است. اگر آن را تصویب نکنیم، تحریم علیه خودمان است و ما نباید این خود تحریمی را خودمان انجام دهیم».

 

در این زمینه، آقای عراقچی باید بداند که اولا، تصویب دو کنوانسیون پالرمو و مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT)، باعث می‌شود که ورود و خروج ارز اسکناسی به کشور محدود شود و این در حالی است که بازار ارز کشور، به دلیل افزایش قیمت ارز، نیازمند ارز اسکناسی است. از دید این دو کنوانسیون ورود بالای ارز اسکناسی، بستر و زیرساخت خوبی برای تامین مالی انواع فعالیت‌های پولشویانه و تروریستی است. ثانیاً، کنوانسیون CFT به واسطه تعریف خاص خود از تروریسم، می‌تواند منجر به محدودیت برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بخش‌های دفاعی و گروه‌های مقاومت شود. این ایراد توسط شورای نگهبان به کنوانسیون CFT مطرح شد.

 

مشاهده می‌شود که تصویب این دو کنوانسیون عین خودتحریمی و افزایش مشکلات اقتصادی-امنیتی است و نه به گفته آقای عراقچی، عدم تصویب آنها!
در پایان باید اشاره داشت که جای تعجب فراوان دارد که مسئولینی که باید از موضوع FATF، آگاهی کامل داشته و نسبت به تمامی ابعاد آن، اشراف داشته باشند تا تصمیمات درست پیرامون آن اتخاذ کنند، حرف‌هایی را با انگیزه کاملا سیاسی مطرح می‌کنند تا با ایجاد فشار بر مجمع تشخیص مصلحت نظام، دو کنوانسیون پالرمو و مقابله با تامین مالی تروریسم، تصویب شود.