در حالی که روزنامه غربگرای شرق مشغول تردیدافکنی درباره همکاری اقتصادی با چین است، دیگر روزنامههای حامی دولت نگاه مثبتی به این همکاریها دارند.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، روزنامه شرق، تفاهمنامه و سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین را «قرارداد» جا زده و ذیل تیتر «مخاطرات یک قرارداد» نوشت: برنامه همکاریهای جامع (۲۵ ساله) ایران و چین بار دیگر تبدیل به نگرانی عمومی در سطح جامعه شده است. ابعاد مختلفی که در پیشنویس نهایی آن به نگارش درآمده و به بیرون درز کرده است، نگرانیهایی جدی در مورد شیوه همکاری ایران و چین ایجاد کرده است.
شرق در عین حال لابهلای تحلیل خود اذعان کرد: کارشناسان و متخصصان هشدار میدهند که اگر نسبت به مواردی که در این پیشنویس آمده (این پیشنویس را ایران تهیه کرده و هنوز به تأیید چین نرسیده است؛ بنابراین نمیتوان آن را نهایی قلمداد کرد) اصلاحات جدی صورت نگیرد و دقت کافی به کار گرفته نشود، میتواند به زیان ایران تمام شود. ادله اصلی این سخن، شرایط کنونی ایران در بازپرداخت بدهی، عدم توازن بین ایران و چین و همچنین سابقه چین در قراردادهای خود با ایران و دیگر کشورها بیان میشود. هر چند نمیتوان نادیده گرفت که وجود توافقنامههای راهبردی و بلندمدت بین دو کشور، امری مطلوب شناخته میشود و میتواند چشمانداز برنامهریزیهای آتی محسوب شود. با این حال، اما و اگرها در این زمینه کم نیست. یکی از مهمترین مسائلی که بهانه نگارش این گزارش شد، سرمایهگذاریهایی است که در این توافقنامه در بخشهای اقتصادی ایران به ویژه بنادر در نظر گرفته شده است. از این مورد البته عامه مردم «فروش جزیره کیش» یا مصادره بنادر ایران یاد میکنند.
برخلاف این فضاسازی روزنامه شرق که مستند به هیچ خبر و سندی نیست، روزنامه ایران نوشت: مدیرعامل منطقه آزاد کیش و استاندار هرمزگان به ادعای واگذاری کیش و قشم به چینیها را تکذیب کرد.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتی این اخبار جعلی را جوسازی علیه سند جامع همکاری ایران و چین خواند و اعلام کرد: «نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغپردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به جد پیگیری میشود، راه به جایی نخواهد برد.» دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم شایعات مبنی بر «واگذاری بخشهایی از سواحل جنوبی کشور و جزیره کیش به چینیها» را تکذیب کرد.
این دبیرخانه اعلام کرد: «این اخبار هیچ منبع و منشأ مستندی ندارد و سوابق این کذبیات در صفحاتی متعلق به افراد وابسته به بیگانگان در فضای مجازی بوده که به دفعات تکذیب شده است.
غلامحسین مظفری مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش هم به «ایران» میگوید: متأسفانه دشمنان این شایعهها را هر چند ماه به طرز ماهرانهای منتشر میکنند تا به اهداف مشخص خود برسند. در سال گذشته که این شایعه خیلی بر سر زبانها افتاده بود بالاخره مجبور شدیم از پلیس فتا کمک بگیریم. پس از پیگیریهای پلیس فتا مشخص شد سرمنشأ این شایعه یکی از سایتهای منتسب به سلطنتطلبان در خارج از کشور است. امسال هم در شرایطی که از یک سو با تحریمهای ظالمانه و از سوی دیگر با کرونا درگیر هستیم، این شایعه را بار دیگر داغ کردهاند، ولی قاطعانه میگویم هیچ بحثی در این مورد نبوده است.
روزنامه آرمان نیز به قلم یک استاد دانشگاه نوشت: سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین مورد توافق کل قرار گرفته است.
در نگاه اول با توجه به شرایط فعلی کشور درحالیکه ایران از اروپا قطع امید کرده و با تحریمهای شدید آمریکا روبهرو است؛ اروپاییها درصدند تا ایران را از پیگیری و اجرای برنامههای خود در منطقه منصرف نمایند. انگلیسیها در قرن ۱۹ میلادی چهار هدف را همواره درخصوص ایران پیگیری میکردند، که یکی از این سیاستها این بود که ایران نباید به تعامل با کشورهای دیگر پرداخته یا به خودیخود هیچگاه به میزانی از قدرت دست پیدا کند.
هیچ کشوری در جهان نمیتواند به دور خود حصار بکشد. وقتی در چنین شرایطی که مسیرهای واردات و صادرات جهت رفع نیازهای کشور به واسطه تحریم بسته شده، برای برونرفت از این موضوع ناخودآگاه دریچههایی به سمت شرق باز میشود، این از بدیهیات در روابط بینالمللی هر کشوری به حساب میآید.
اشکال یا ایرادی در ماهیت کلی سند فی نفسه وجود ندارد، زیرا دلیلی ندارد مانع آن شویم که چین بهعنوان سرمایهگذار وارد شود و در صنایع مختلف در کشور سرمایهگذاری کند. ما در گذشته نیز چنین قراردادهایی را با شرکتهای نفتی فرانسوی و همچنین شرکت (شل) و حتی خود کشور چین داشتیم.
چین با توجه به رویکردهایی که اخیرا در تقابل سیاسی و بینالمللی مخصوص رفتار با ایالات متحده انجام شده به دنبال این است که با چنین قراردادهای بلندمدتی در موضوع انرژی ورود پیدا کند.
گفتنی است مخاطره خواندن یک تفاهمنامه و سند همکاری با چین از سوی روزنامه شرق - در حالی که تبدیل به قرارداد نشده و به تصویب مجلس هم نرسیده- در حالی است که همین روزنامه به بزک برجام و تضمین خواندن امضای وزیر خارجه آمریکا و همچنین دور کردن بررسی توافق برجام از نظارت مجلس اصرار داشت.