تحلیلی درباره آنچه که در انتخابات ترکیه در حال رخ دادن است

فاطمه اسدی، پژوهشگر مسائل منطقه طی یادداشتی که متن آن در اختیار خبرگزاری دانشجو قرار گرفت نوشت: مردم ترکیه به پای صندوق‌های رای رفتند تا درباره سرنوشت حکمرانی کشورشان، تصمیم بگیرند. انتخاباتی که با حضور سه کاندید از احزاب گوناگون شامل آقای اردوغان از ائتلاف سه حزب به به نمایندگی حزب عدالت و توسعه، آقای کلیچداراوغلو از ائتلاف شش حزبی که برای اولین بار در تاریخ ترکیه زیر یک سقف دور همدیگر جمع شدند، یعنی احزاب جمهوری خواه، حزب خوب، حزب آینده، حزب سعادت، حزب دموکراسی و پیشرفت و حزب دموکرات، و آقای اوغان از حزب جنبش ملی‌گرا برگزار شد که در نهایت دو گزینه آقای اردوغان و آقای کلیچدار اوغلو به دور دوم راه یافتند.

پیروزی این انتخابات از آن هرکسی که باشد، در سطح داخلی ترکیه، سطح منطقه ای، سطح بین الملل و البته روابط با ایران، تاثیرگذار خواهد بود. با توجه به کارنامه اردوغان و وعده‌های داده شده توسط کلیچداراوغلو و همچنین نظرات تحلیلگران داخلی و خارجی، مروری گزارشی خواهیم داشت از آینده پس از انتخابات در صورت قدرت گیری ائتلاف ملت چه در پارلمان و چه در مقام ریاست جمهوری.

به گفته بسیاری از تحلیلگران داخلی ترکیه، در صورت پیروزی ائتلاف ملت، با آنارشیسم و اختلاف سلایق بسیاری در سطح حکمرانی رو به رو خواهیم بود چرا که ائتلاف ملت تشکیل شده از شش حزب گوناگون می‌باشد که برخی از آن‌ها اختلاف نظرات فاحشی با یکدیگر دارند. در بین‌شان اسلامگرا، رادیکال‌های چپ گرا، ملی گرا، حامیان کرد و سکولار وجود دارد که طبق گفته کارشناسان و تحلیلگران، در سطح سیاستگذاری و یا تعیین خط مشی سیاست خارجه، امکان همکاری نخواهند داشت.

کلیچداراوغلو و ائتلاف ملت، در ایام انتخابات تلاش زیادی کردند تا بتوانند رای اقشار گوناگون مردم را به خود جلب کنند. به عنوان مثال، او خود را علوی معرفی کرد تا بتواند رای علویان ترکیه را به خود جلب کند و در میتینگ‌های انتخاباتی، از حقوق زنان، اقلیت‌های جنسی و همینطور ملی گرایان، سخن گفته است و همین طور او متعهد شده است که به عقاید، سبک زندگی و همه هویت‌ها احترام بگذارد.

چنین سخنانی از طرف کمال کلیچداراوغلو در حالی مطرح شده است که مشخصا بر خلاف و متناقض با سیاست‌های کلی برخی از احزاب ائتلاف ازجمله حزب اسلام‌گرای سعادت به رهبری تِمِل قارامُلّا اوغلو است.

مسئله دیگر، وجود حزب دموکرات و کرد‌ها می‌باشد که اختلافات سیاسی بسیار آشکاری با دیگر احزاب دارد.

وجود چنین تناقضاتی در خط فکری احزاب ائتلاف ملت، حکایت از اختلافات بنیادین و هویتی‌ای دارد پس از پیروزی خود را عیان خواهد کرد که در ایام انتخابات به دلیل رقابت با دشمن مشترکی به نام اردوغان، در زیر خاکستر، پنهان شده بود.

در خاورمیانه پوپولیسم سیاسی امری رایج می‌باشد برای جذب آرا سیاسی مردم. چرا که مردم در حین شور و داغی انتخابات، جذب وعده‌های احزاب شده و غافل از این می‌گردند که دولت‌های ائتلافی، تا چه حد می‌توانند برای کشور‌های خود در سطح حکمرانی داخلی، خطر ساز باشند.

سوای از تفاوت‌های بنیادی و هویتی احزاب، با بررسی تاریخ دولت‌های ائتلافی در جهان، مشاهده می‌کنیم که در دولت‌های تعاونی که از ائتلاف احزاب گوناگون شکل گرفته اند، با سهم خواهی هر کدام از احزاب روبه‌رو خواهیم بود که این کلنجار خود تا مدت زمان زیادی به طول خواهد انجامید و این مسئله، کشور را مدت زمانی از پیشرفت بازخواهد داشت.

کیلیچداراوغلو و حامیانش هرگز دیدگاه مثبتی نسبت به هویت ملی نئو عثمانی که اردوغان ایجاد کرده است نداشته اند؛ بنابراین می‌توان پیش بینی کرد که در صورت پیروزی کیلیچداراوغلو، هویت جدیدی تعریف می‌شود. با این حال، با توجه به تنوع و تعدد احزاب در اتحاد ملت، مشخص نیست که این هویت ملی به چه شکل خواهد بود و ترکیه شاهد کدام یک از هویت‌های ملی گرایی، اسلام گرایی و یا سکولاریسم خواهد بود.

در نهایت باید گفت که سیاست خارجی، انعکاس و تحت تاثیر سیاست انسجام داخلی می‌باشد که در صورت آشفتگی در برنامه‌های سیاست گذاران داخلی، در عدم تمرکز و بازیگری در سطح منطقه و بین الملل، می‌تواند نمود پیدا کند.