برنامه انجمن اسلامیِ دفتر تحکیم وحدت دانشگاه تبریز به مناسبت روز دانشجو با عنوان «دانشجو، امر سیاسی، فضای مجازی» در آمفی تئاتر دانشکده عمران این دانشگاه با حضور دانشجویان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از تبریز، ویژه برنامه روز دانشجوی دفتر انجمن اسلامی دفتر تحکیم وحدت دانشگاه تبریز با حضور میلاد دخانچی، سازنده و مجری برنامه جیوگی و استاد دانشگاه کویینز ایتالیا، محمدحسین قائد شرف، دبیر سابق تشکیلات دفتر تحکیم وحدت و محمدحسین بادامچی، جامعه شناس و رئیس سابق اندیشکده مهاجر دانشگاه شریف در آمفی تئاتر دانشکده عمران دانشگاه تبریز برگزار شد.
محمدحسین بادامچی در این همایش با بیان اینکه جنبش دانشجویی به شدت ضعیف شده است، بیان داشت: فضای مجازی را عاملی میدانم که به وسیله آن میتوان این جنبش را ارتقا داد.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: سیاست رژِیم پهلوی نتیجهای عکس داد و در مقیاس کلان با ایدئولوژی خاص رژِم پهلوی مواجه بودیم که ترکیبی بود از استبداد و نوسازی و نتایج خاصی از خود بروز داد. جنبش دانشجویی در کشور ما به اضافه شدن سه نهاد به دانشگاهها انجامید که عبارتند از دفتر تحکیم وحدت و انجمن های اسلامی، جهاد دانشگاهی و دفاتر نمایندگی رهبری.
بادامچی خاطرنشان کرد: وقتی سیاست را در دانشگاهها بررسی میکنیم به این نتیجه میرسیم که هیچ یک از این نهاد در رأس امور سیاسی دانشگاه قرار نداشت، سیاست در جای اشتباهی قرار گرفته و امور سیاسی در حاشیه قرار گرفت. برنامه دانشگاه در راستای خواستههای سیاسی و انقلابی ملت قرار نگرفت، متاسفانه باید بگوییم نهاد نمایندگی رهبری با ارائه مبحث "اسلامی شدن دانشگاهها" در کنار دیگر نهادهای حاکمیتی، به عاملی برای سیاست زدایی از دانشگاهها تبدیل شدند. در دهه 40 و 50 مطالعات اسلامی در راستای سیاسی شدن دانشگاهها بود؛ اما در دورهای که ما در آن حضور داریم، نهاد رهبری به مشکل افزودهای برای سیاست زدایی از دانشگاهها تبدیل شدند.
وی در تشریح عناصری که جنبش دانشجویی را ساخته است، تصریح کرد: امر سیاسی در دانشگاه در حاشیه است و در فوق برنامه اجرا میشود نه در خود برنامه، جنبش دانشجویی محدود به مقطع لیسانس است که به این جهت به صورت غیر تخصصی و سطحی دنبال میشود، ادبیاتی پرورانده شده که تخصصی بودن را معادل تکنوکرات بودن تلقی مینماید. جنبش دانشجویی در این چهار دهه به شدت تحت نفوذ مراکز قدرت بیرونی است و توسط آنها دستاندازی میشود، جنبش دانشجویی آکواریومی است و با جامعه ارتباط مناسبی ندارد و در حال ارائه یک نمایش است و در نهایت اینکه جنبش دانشجویی ایدئولوژیک است و بواسطه انقطاعش از جامعه، حرف معناداری در حوزه سیاست و جامعه مطرح نمیکند. حرفی که در مرکز وجود دارد، در پیرامون نیز مطرح می شود بطوری که مسائل پایتخت در تبریز و سیستان و بلوچستان نیز مطرح است در حالی که پیرامون مسائل خود را دارد.
محمدحسین قائد شرف نیز در این جلسه با بیان اینکه عنوان دکتری که برای من در پوستر این همایش نیز زدهاند، فعلا وضعیت نامشخصی دارد، اظهار داشت: من یکی از ژنرالهای دولت روحانی هستم که به حسب ستارههایی که در دوران وی، نظام آموزش عالی گذاشته است، وضعیت تحصیلی دکترای من در هالهای از ابهام و تعلیق قرار داد.
قائد شرف با تأکید بر اینکه تلگرام موجب کشته شدن جنبش دانشجویی شده است، گفت: قول تبلت جلوی من را نخورید چون اطلاع چندانی نداریم. اکنون در فضای رخوت قرار داریم و دانشگاهها در وضعیت رخوت گستردهای قرار دارند. دانشگاههای تهران نیز در حالت مردهای قرار گرفته و برنامههای دانشجویی نیز به ندرت انجام میگیرد و دانشگاهیان نا امید هستند. در فضایی زندگی میکنیم که نسل تلگرامی وجود دارد با تظاهرات تلگرامی، می روید دنبال تلگرام و یک پست در آن میگذاریم، بعد از آن خیلی خوشحال میشویم که چقدر خوب بحثی را ایجاد کرده و از فلان موضوع دفاع کردهایم، ابعاد دیگری هم وجود دارد، مثلا بعد از یک پست تلگرامی میگوییم چه بصیرت افزایی خوبی انجام دادیم !
دبیر سابق تشکیلات دفتر تحکیم وحدت تصریح کرد: نسلی که اکنون وارد دانشگاهها میشود، نسلی است که مبارزهای نداشته در حالی که من آخرین گروه از نسل دهه شصتیهای معروف هستم که حتی برای صندلی مدرسه نیز باید مبارزه میکردیم، آنهم در آن مدارس شلوغ و با امکانات ناچیز. شما نسل بدون روزنامهاید، این مشکل است. یک مشکل دیگر نیز نسل ما دارد، نسلی که که رسیده به نسل دوم انقلاب که روی کلی صندلی نشستهاند و حاضر نیستند آنها را رها کنند.
وی افزود: در حالی که تمام کاسه و کوزهها را سر نسل اولیها میشکنند، ما باید برویم نسل دومیها؛ تمام آن مدیران میانی که باید آرمانهای انقلاب را اجرا کنند، در اینجا حضور دارند. ویژگی دیگر ما عمل گرا بودن است که یک برنامهریزی کوتاه دو ماهه یا نهایتاً یکساله انجام میدهیم و اگر که موفق شدیم، که هیچ. ولی اگر موفق نشدیم،نا امید میشویم. برای خروج از این وضعیت چه باید کرد؟ اصل مسئله این است که جنبش دانشجویی باید یاد بگیرد که طرح سئوال کند.
میلاد دخانچی با ابراز خوشحالی از حضورش در تبریز بیان داشت: در ایران روز دانشجو داریم که این امر مهمی است، چرا که در آمریکای شمالی این مورد وجود ندارد. از اروپا و مناطق دیگر دنیا اطلاع ندارم؛ اما در آمریکا اینکه روزی به نام دانشجو نام گیرد، وجود ندارد. با وجود اینکه روز دانشجو امری خسته کننده و تشریفاتی است؛ اما نشان دهنده این است که ما دانشجویان مهم هستیم و نشان دهنده فرهنگ کشور است.
این استاد دانشگاه کویینز کانادا با تأکید بر اینکه دو گفتمان سیاسی در کشور ما با رویکرد استقلال و آزادی طلبی با یکدیگر رقابت میکنند، بیان داشت: اگر هم بگوییم که این گفتمانها را قبول نداریم، بازهم در یک جایی از این دو طیف تعریف میشویم. زمانی باید فرا برسد که این لوس بازی را کنار بگذاریم که یک گروه فقط دنبال استقلال باشد و آزادی را از بیخ منکر شود و گروه دیگر نیز به بهانه آزادی چیزی در خصوص استقلال چیزی نگوید. استقلال چیزی نیست جز تلاش یک کشور برای آزادی خودش در عرصه بینالمللی و آزادی خواهی چیزی نیست جز طلب استقلال یک فرد در جایگاه خودش. نمیتوانی یک استقلال طلب باشی و تمامیت ارضی کشورت برایت مهم باشد ولی از آن چیزی که استقلال کشورت را سامان میدهد، بیخبر هم باشی!
وی در جمع بندی این بخش از صجبتهایش گفت: دوران دانشجویی بسیار جدی بگیرید، دوره قشنگی است و بعدا" متوجه زیباییهای آن میشوید. لوس بازی سیاسی را کنار بگذارید و دوگانگی سیاسی موجود در کشور را کنار گذاشته و سعی کنیم یک رویکرد سوم را در کشورمان با توجه به اقتضائات جهانی و نسل جدید ایجاد کنیم.
محمدحسین بادامچی در ادامه صحبتهای خود تأکید کرد: جنبش دانشجویی در وهله بعد از انقلاب، یک دروغ بزرگ است و 16 آذر یک شو نمایشی و مفهومی پوچ است که باید آن را مطرح کرد. آنچه امروز از ما خواسته میشود، این است که هیچوقت دانشجو نباید سیاسی باشد. گفتمانهای رسمی این را القا می کند که دانشجو نباید سیاسی باشد.
وی اضافه کرد: نهادهایی که ما در انقلاب اسلامی آنها را ساختیم که دانشگاه را سیاسی کند، خود این مرحم زخم ها به نمک زخم تبدیل شدند. اسلامی شدن باعث سیاست زدایی از دانشگاه شد و عملکرد عکسی داشت. جهاد علمی سوق دادن دانشجو به سمت تجارت و شرکت زدن است. انجمن اسلامی که بعد از انقلاب ایجاد کردیم، یک موجود ضعیف و وابسته است که کاربرد چندانی ندارد. چیزی که در کشور ما وجود دارد یکی محافظه کاری حکومتی و دیگری فرهنگ نولیبرالی سرمایهداری که در قالب بسیج و انجمن اسلامی به دانشگاهها نفوذ میکند، از نظر من مسئلهای شبه سیاسی است و سیاسی نیست.
بادامچی اذعان داشت: معتقدم برای ایجاد یک رویکرد سوم در حوزه سیاست کشور، هر دو تفکر و گفتمان موجود را باید کاملا کنار بگذاریم، هر دوی آنها ادای دارند ادای سیاست ورزی را در میآورند. محافظه کاری که مدافع وضع موجود است و غرب گرایی که صرفاً دارد منافع مصرف گرایی خود را دنبال میکند، از نظر من سیاسی محسوب نمیشوند.
میلاد دخانچی در بخش دیگری از صحبتهایش اذعان داشت: هر جبری با خود یک اختیاری به همراه دارد. جایی که فاصلهی این جبر و اختیار کم و زیاد میشود، مسئله آزادی مطرح میشود. این فرمول بسیار مهم است که جبر و اختیار در ارتباط با یکدیگر مفهوم پیدا میکند.
وی افزود: فضای مجازی یک جبر و اختیاری را برای ما ایجاد می کند که از یک فرهنگ لیبرال نشأت میگیرد. دولتی شدن همه چیز، اینکه یک کس دیگری باید کاری برای ما انجام دهد، بعد از انقلاب به یک فرهنگ تبدیل شده است. این رخوت حکایت از این دارد که تسلط دولت بر همه چیز، به مسئلهای عادی تبدیل شده است.
بادامچی در بخش پایانی صحبتهایش اذعان داشت: جنبش دانشجویی باید روی صحتش را به سوی حاکمیت برگرداند، عامل سیاست زدایی از جنبش خود شما هستید آقای قائد شریف؛ جنبش دانشجویی دهه هفتاد الان کجاست؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: چه کسی می تواند از دانشجویان وزارت نفت، پرستاران صحبت کند یا از قوه قضائیه نقد کند؟ جایی وجود ندارد که این مباحث را مطرح کنیم.
محمدحسین قائد شرف نیز در بخش پایانی صحبتهایش در بیان منظورش از مفهوم جامعه ایمانی اسلامی گفت: ما جامعه ایمانی خود را در درون دانشگاه از دست دادیم. جامعه ایمانی محلی است که در خود ایمان، عدالت، صدق، اعتدال دارد و یک منظومه کامل است.
این فعال سابق دانشجویی اظهار داشت: با این ادبیات که ما بازیچه ایم، مشکل دارم. باید بپذیریم که من دانشجو یکجایی تصمیمات خوب و بد گرفته ام ولی این دلیل نمیشود اصل موضوع را زیر سئوال ببریم. یک بخشی از جنبش دانشجویی همیشه جزوی از بازی های سیاسی بوده است؛ ولی ابعاد دیگر نیز باید مد نظر قرار گیرد.
در پایان این برنامه نیز به دانشجویان فرصت طرح سئوال به صورت کتبی و شفاهی برای دانشجویان فراهم شد و میهمانان برنامه به سئوالات پاسخ دادند.