در مورد خاصیت درمانی موسیقی مطالبي از دیدگاه برخی روان پزشکان غربی بيان شده است؛ اينكه آيا اضطراب به وسیله موسیقی تسکین مییابد يا نه؟ از جمله اين موارد است.
گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»، فاطمه قائلي؛ تا کنون در مورد خاصیت درمانی موسیقی از دیدگاه برخی روان پزشکان غربی، مطالبي شنیده شده است؛ این نوشتار بنا دارد به نقد این دیدگاه از نگاه علامه جعفری بپردازد.
آیا اضطراب ها به وسیله موسیقی تسکین مییابند؟ يا برخی از بیماریهای روانی به وسیله موسیقی مداوا میشوند؟
علامه جعفری از دکتر عبدالحسین میرسپاسی که از صاحب نظران معروف روان پزشکی بود، نقل میکند كه تسکین اضطرابات روانی و مداوای بیماریهای روانی به وسیله موسیقی از دیدگاه علمی ثابت نشده است.
از تحقیقات و بررسیهای روانی که در مورد موسیقی انجام شده است، این طور برمیآید که موسیقی درمانی درباره مداوای بیماریهای روانی مانند اضطراب ها، به بهبودی دائمی منجر نشده است؛ شکست این نظریه معمولا به دلیل ناشناخته ماندن روابط موسیقی، روان و مغز آدمی، چه هنگام سلامت و چه در حال اختلالات روانی میباشد.
به بیان روشنتر، تا کنون یک توضیح و استدلال قابل قبول در ارتباط نظم ضربهای موسیقی، کمیت و کیفیت آنها با وضع روانی انسانها در حال صحت و اعتدال ارائه نشده است، چه برسد به تاثیرات آنها در حالات بیماری و عدم اعتدال روانی!
بررسي نتايج آزمايشات درمان از طريق موسيقي
اگر چنین توصیف و استدلال علمی صحیح وجود دارد، نباید موسیقی در قرن نوزدهم از فعالیتهای پزشکی تفکیک شده باشد؛ چون بنابر تحقیقات ژاکلین اشمیت پترز در کتاب «مقدمهای بر موسیقی درمانی»، تا قرن 19 کارهای بسیاری درباره موسیقی درمانی صورت گرفته بود و باید این نوع از درمان هماهنگ با فعالیتهای پزشکی توسعه و رسمیت می یافت.
پترز میگوید: «با وجود اینکه موسیقی در طول قرن نوزدهم، در درمانهای پزشکی مورد استفاده قرار میگرفت، اما حوزه فعالیتهای موسیقی و پزشکی تا اندازهای از یکدیگر جدا شده بود و هر کدام رشد مخصوص خود را داشت. در طول قرن نوزدهم رسالههایی درباره نتایج درمانی موسیقی نوشته شد، اما به نظر میرسد که در این قرن از موسیقی به صورت درمان در موارد مشخص و به صورت محدود استفاده میشده تا اینکه به عنوان تئوری و فلسفه درمان پزشکی عمومی مطرح باشد.»
«در 1878 به مدت نیم ساعت به طور آزمایشی برای 1400 بیمار روان پریش در بیمارستان نیویورک پیانو نواخته شد، تا این نظریه آزمایش شود که موسیقی به عنوان وسیله آرامش بخش میتواند به کار رود؟ اگر چه این آزمایش نتایجی نداشت، اما باعث کسب نگرشهایی در موسیقی درمانی شد.»
ایسلن تاکید داشت: «کسانی که موسیقی را در بیمارستان به کار میبرند باید متوجه باشند که موسیقی مورد استفاده، با حال و نیاز بیمار متناسب باشد.»
به نظر ایسلن «موسیقی باید به عنوان یک درمان جنبی به کار گرفته شود، بنابراین هرگز نباید با برنامهها و روشهای روزمره بیمارستانی تداخل پیدا کند.»
اگر موسیقی واقعا بتواند از عهده درمان بیماری برآید، بیشک به همان اندازه ضرورت، مداوا از اين طريق با هیچ مشکلی مواجه نمیشود. (1)
به نظر میرسد این نقطه پایانی درباره موسیقی درمانی نباشد و همچنان باب تحقیق در این مورد به روی علاقه مندان و محققان باز باشد.
آن چه بدست میآید این است که موسیقی درمانی اگر تاثیر مطلوبی هم در برخی موارد بگذارد، این تاثیر به صورت موقت است؛ چرا موقت؟ آیا این خاصیت گذرا و در لحظه بودن موسیقی است؟
بحث دیگر این است که بررسي كنيم انواع موسیقیها چه تاثیری بر روان انسانها میگذارد؟
منبع:
1. موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی، محمدتقی جعفری، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.