نانو؛ علمي كه علوم را در مسير توليد ملي متحول مي كند

گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»- حسن سلیمی، کارشناس ارشد مهندسی نساجی؛ امسال سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شده و راه افتادن چرخه تولید در اثر کسب دانش و فناوری باعث رونق کار و اشتغال و استفاده از سرمایه های انسانی می شود، در فضایی که متاثر از این نامگذاری است، می توان به نقش ارزشمند فناوری های نو اشاره کرد؛ زيرا فناوری های نو از این خصیصه برخوردارند که در مرحله بلوغ و رشد فناوری قرار دارند.

 

این مرحله فرصت بسیار خوبی برای ورود به سطح رقابت بین کشورهای پیشرفته و اول دنیا است و پیشرفت فناوری های نو می تواند همه چیز را متحول کند.

 

برای مثال توسعه فناوری ساخت یک هواپیمای بویینگ که بیش از شش میلیون بخش دارد، می تواند زیر مجموعه اي از صدها فناوری کوچکتر را در بر گیرد.

 

به تحقیق پیشرفت یک فناوری نو این توان را دارد که به ایجاد ده ها و صدها فناوری کوچکتر و به موازات آن ایجاد شغل و حرفه های گوناگون منجر شود اما این امر نیازمند شرایطی است که اگر نباشند فناوری های نو نمی توانند این هدف را دنبال کنند.

 

 

شرایط تعیین می کند که آیا یک فناوری نانو در یک منطقه خاص می تواند مفید باشد یا خیر و اگر یک فناوری نیاز کلیدی کشور نباشد صلاح نیست که به آن ورود پیدا کرد؛ فناوری نانو یکی از فناوری های نو است كه اگر با زاویه ای دقیق تر به آن نگاه کنیم، این فناوری شامل صدها زیر مجموعه مجزا در حوزه های مختلف است.

 

تفاوت و اختلاف سطح فنی این زیرمجموعه ها گاهی بسیار بالا است، برخی زیر مجموعه های فناوری نانو را می توان به این شکل تعیین کرد: مفاهیم، روش ها و الگوهای ساخت، مجموعه ساز و کارهای جدید، عناصر جدید، نیروهای انسانی ویژه و کارایی های ویژه.

 

از بین این بخش های متعدد می توان بر روی خیلی از روش ها به عنوان روش هایی که نیاز کلیدی کشور نیستند خط کشید.

 

برخی از روش هایی که در فناوری نانو مطرح می شود، همان روش هایی است که چندین دهه صنعتی شده و از آن در صنعت استفاده می شود.

 

روش هایی چون آبکاری، پوشش دهی و فیلتراسیون غشایی مدت هاست که به دور از اسم نانو از این فناوری بهره می برند.

 

با اینکه سخن گفتن از صنعتي شدن فناوری نانو یک سخن کلی است ولي باید از صنعتی شدن زیرمجموعه ها و ورود آنها به صنعت سخن گفت.

 

اگر چه زیرمجموعه های کمی از فناوری نانو در این برهه ویژه از عمر این فناوری در سایر کشورها صنعتی شده اند، اما فاصله زیادی مانده تا شاهد توسعه صنعتی همه جانبه در این حوزه باشیم.

 

این امر به هزینه های بالای ساخت و توسعه محصولات فناوری نانو بازمی گردد، با این حال زیرمجموعه های فناوری نانو می توانند پویایی بالایی را در حرکت های صنعتی ایجاد کنند.

 

 

مفاهیم نانو می توانند نگاه ها را در طراحی ها تغییر دهند و تمرکز و دقت بالاتری روی چرخه طراحی، ساخت و ایجاد کارکردهای جدید داشته باشند، فناوری نانو دیدی همه جانبه ایجاد کرده که گاهی بخشی از شیمی، گاهی بخشی از فیزیک و گاه شاخه هایی از علم مواد در آن پررنگ تر می شوند.

 

کلید جلو افتادن ما در فناوری نانو، چه در بعد تحقیقاتی و چه مراحل بعدی آن، توجه به سرمایه های ویژه کشور است.

 

بررسی ها نشان داده است که خاک ما بسیار غنی است و چنانچه ظرافت ها و بررسی های دقیق روی ساختارهای درون خاک بررسی شود متوجه می شویم که تولید نانومواد به دور از هزینه های بسیار بالای تحقیقاتی از منابع موجود در کشور بسیار به صرفه بوده و امکان صادرات را نیز فراهم می کند.

 

فناوری نانو در کشورهای دیگر ظرافت در استفاده از گنجینه های نانومتری موجود در خاک را نشان مي دهد.

 

براي استخراج هالوسیت های نانولوله از این مواد در آمریکا از نانولوله هایی که از خاک گرفته شده اند در فرایند صنعتی استفاده می شود.

 

نانورس که کاربردهای متعددی در صنعت دارد نيز از خاک گرفته می شود لذا باید در خاک و ساختارهای درون آن دقیقتر شویم.

 

منابع دیگری نیز داریم، در حال حاضر گیاهی وحشی در جنوب کشور رشد می کند که از آن سه نوع الیاف به دست می آید، یکی از این الیاف فوق آبگریز است (آب را دفع می کند) و دیگری فوق آبدوست.

 

منابع متعدد دیگری نیز وجود دارد که در جای جای کشور می توان آنها را دید، برخی از روش های جدید نانو می توانند جایگزین تعدادی از فرایندهای قبلی شوند و کارایی را بیشتر کنند، برای مثال روش های جداسازی میکروامولسیون می توانند با تغییر تعدادی از مولفه ها به روش های کاراتری برسند که ذرات را تا ابعاد نانومتری ریز و جداسازی را روی آنها انجام می دهد.

 

 

دقت و توجه به ساختارهای ریز و نه لزوما نانومتری برای یک تولید کننده داخلی می تواند کارایی بالاتری را رقم بزند.

 

یک مشاور فناوری نانو می تواند تشخیص دهد که در یک فرایند صنعتی امکان ارتقای کیفیت به واسطه فناوری نانو هست یا خیر؟ در انتخاب مشاور باید دقت خاصی صورت گیرد.

 

نکته مهم دیگر برای توجه به فناوری نانو در عرصه تولید توجه به بهداشت و ایمنی نانوذرات است.

 

نانوذرات برای سلامت انسان خطر دارند لذا بهتر آن است به سراغ نانوموادی برویم که سلامت را به خطر نمی اندازد به طور مثال نانوالیاف، نانومواد متخلخل، نانوکامپوزیت ها و بسیاری از نانومواد دیگر هستند که هیچ مخاطره ای برای انسان و محیط زیست ندارند.

 

جمع بندی فناوری نانو مجموعه ای از زیر مجموعه های متفاوت و متمایز است، برخی روش های فناوری نانو در گذشته صنعتی شده اند.

 

دقت و توجه به روش های فناوری نانو برای یک تولید کننده داخلی می تواند کارایی بالاتری را رقم بزند، خاک ما غنی است و می توانیم به دنبال ساختارهای موجود در خاک برویم.

 

فناوری نانو حتی اگر صنعتی هم نشود یک نگاه جدید ایجاد می کند که کیفیت و کارایی را بالا می برد، فناوری نانو ایمن بهتر از فناوری نانو مخاطره آمیز است.