به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، داوود امیریان در نشست «عصرتجربه» که روز گذشته در بنیاد ادبیات داستانی برگزار شد، درباره نماد و کارکرد آن در ساختمان داستان گفت: من در کتاب هایی که تا کنون نوشته ام از نماد استفاده نکرده ام و معتقدم نباید به صورت صریح پیام را به مخاطب انتقال داد؛ در واقع جهان داستان، جهان نماد است و اگر هم در قصه ای از نماد استفاده می شود باید به صورت پنهان باشد.
وی با بیان اینکه قبل از نوشتن یک قصه، بویژه برای نوجوانان باید نیازسنجی در میان مخاطبان صورت گیرد، افزود: بدون دلیل نمی توان کاری انجام داد؛ به عنوان مثال در برخی از فیلم ها و سریال هایی که در خصوص دفاع مقدس ساخته می شود فقط وجه خشونت یا عرفانی جنگ به مخاطب نشان داده می شود، در حالی که تمام واقعیت این گونه نیست و می توان جنبه های دیگر را هم به مخاطب انتقال داد، از این رو معتقدم در مرحله اول باید نیاز مخاطب را در نظر گرفت و در غیر این صورت شکست خواهیم خورد.
نویسنده «پسران نیمه شب» استفاده نکردن از کلمات و مضامین سخت، پیچیده و فلسفی را رمز موفقیت در داستان نویسی دانست و ادامه داد: با توجه به اینکه مخاطبان کتاب کدام قشر از جامعه هستند باید به زبان آنها داستان را نوشت؛ به عبارت دیگر باید کلمات و جملات در کتاب به گونه ای بیان شود که با دنیای مخاطب موردنظر همسان باشد، البته نویسنده باید در مورد هر موضوعی که در داستان به آن پرداخته می شود، شناخت کافی داشته باشد.
امیریان با بیان اینکه مخاطب شناسی در نویسندگی از اهمیت بالایی برخوردار است، ادامه داد: در واقع نویسندگی نیازمند تیزهوشی است؛ به عنوان مثال کتاب هرتی پاتر بر اساس اسطوره های غربی ساخته شده است و دنیای جادوگری در آن به گونه ای بیان شده که با دنیای بیرون موازی است و به عقیده من نویسنده می تواند با استفاده از ابزار مناسب این را به مخاطب انتقال دهد؛ به عنوان مثال افسانه های ایرانی برای تبدیل به یک قصه می توانند موضوع خوبی باشند و از طرفی نیاز مخاطب را برطرف کنند، اما متاسفانه تا کنون اثرهای این چنینی دیده نشده است.
وی اظهار داشت: من در آینده اثری را خواهم نوشت که کاملاً براساس اسطوره های ایرانی است و البته رویکرد طنز و اجتماعی دارد.
نویسنده «پسران نیمه شب» افزود: متاسفانه در حال حاضر نویسنده طنز ویژه بزرگسالان نداریم، البته در زمینه کودکان نویسندگان طنزپرداز زیادی هستند، اما در بخش بزرگسالان این گونه نیست، در حالی که جامعه نیاز به طنز دارد. البته طنز «موقعیت» در سینما و داستان نسبت به طنز «کلامی» کارکرد مناسب تری دارد.
امیریان گفت: واژه طنز ریشه در ظرافت دارد، از این رو باید به گونه ای بیان شود که باعث رنجش نشده و یا حرمت ها شکسته نشود. باید به این مسئله توجه داشت که طنز نوعی انتقاد است و در پرداختن به طنز باید از توهین و تمسخر دوری کرد.
وی با اشاره به اینکه لحن و نثر کلامی نویسنده در یک داستان بسیار مهم است، گفت: البته نثر داستان با مقاله تفاوت بسیاری دارد و در واقع یک نویسنده موظف است گنجینه کلمات خود را افزایش دهد.
نویسنده «پسران نیمه شب» در ادامه با اشاره به اینکه تعدد و تنوع در سوژه ها به تجربه در نویسندگی بر می گردد، اظهار داشت: یک داستان نویس باید کنجکاو بوده و از نگاه تیزبینی برخوردار باشد.
امیریان در پاسخ یکی از مخاطبان مبنی بر فصل بندی در کتاب گفت: در واقع فصل بندی در یک کتاب به نوعی جهش و تنفس محسوب می شود؛ البته این موضوع به سلایق افراد مختلف برمی گردد و انتخاب فصل ها برعهده افراد است، اما به عقیده من اگر فصل های کتابی که ویژه کودکان و نوجوانان است، نامگذاری شود، بهتر خواهد بود.
وی عمده ترین تفاوت کتاب های ویژه نوجوان و بزرگسال را نثر، لحن، چینش کلمات و جهان داستان دانست و ادامه داد: طبیعتاً کار برای کودک از بزرگسال سخت تر است. نویسنده ای که قصد دارد برای کودکان کتابی بنویسد باید احاطه کاملی بر روان شناسی کودک داشته و با زبان آنها آشنا باشد. متاسفانه بعضی اوقات بدون توجه به این موارد کتاب هایی ویژه کودکان نوشته می شود که طبیعتاً فروش چندانی نخواهد داشت.
نویسنده «پسران نیمه شب» ادامه داد: در واقع یک نویسنده در داستان یک موقعیت را می سازد و شخصیت پردازی می کند، در حالی که جهان داستان، جهان اغراق است و نویسنده می تواند شخصیت داستان را به هر سمت و سو که می خواهد پیش ببرد، البته در بیان خاطره این گونه نیست؛ چرا که خاطره بدون هیچ تغییری باید برای مخاطب بیان شود، در خاطره لحن از اهمیت بالایی برخوردار است، از این رو شخصیت پردازی مناسب، ارائه تصاویر، رنگ و موسیقی در داستان بسیار مهم است.
امیریان درباره شرایط یک طنز خوب و ماندگار گفت: هدف از طنز فقط به خنده آوردن مخاطب نیست، در حالی که مشاهده می شود طنزهای فلسفی مانند چارلی چاپلین مخاطب را به گریه می آورد؛ البته بعضی از افراد از طنز به عنوان یک فرصت استراحت استفاده می کنند؛ با این حال یک طنزپرداز باید خود را جدی گرفته و از انتقاد نترسد و باید بداند که اگر یک اثر خوب و ماندگار از وی ارائه نشود از یاد مخاطبان خواهد رفت.
وی در همین زمینه اضافه کرد: یک نویسنده باید همیشه مطالعه داشته باشد و با مطالعه کتاب های گوناگون تجربه کسب کند؛ البته سفر و تحقیق فراوان در خوب نوشتن بی تاثیر نیست. حتی گاهی اوقات یک موسیقی و یا یک تصویر می تواند یک نویسنده را به نوشتن ترغیب کند؛ من معتقدم در داستان نویسی ذهن افراد باید پر از سوال های گوناگون باشد.
نویسنده «پسران نیمه شب» در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه در زمان ما کتاب های مناسبی ویژه کودکان و نوجوانان وجود نداشت، گفت: در حال حاضر کتاب های طنز خوبی وجود دارد؛ به عنوان مثال می توان به کتاب های ایرج پزشک زاد در این زمینه اشاره کرد.
امیریان ادامه داد: نقش بازی کردن کار درستی نیست و باید از ریاکاری پرهیز شود؛ طبیعتاً اگر من به عنوان یک نویسنده از اثر خود لذت ببرم مخاطب هم لذت خواهد برد و در مقابل اگر در داستان دروغ به کار رود مخاطب پی خواهد برد. به عنوان مثال در حال حاضر کتاب های مذهبی در کشور طرفداران بسیار کمی دارند؛ دلیلش این مسئله هم این است که نویسنده آنچه را که می نویسد، باور ندارد.
وی با بیان اینکه اگر یک نویسنده رقیب داشته باشد، پیشرفت خواهد کرد، گفت: این مسئله به معنی آن است که اگر رقابتی وجود نداشته باشد نویسنده دچار یکنواختی شده و آن اثر ضعیف خواهد شد.
نویسنده «پسران نیمه شب» در پایان خاطرنشان کرد: در پرداختن به طنز نباید به یک فرهنگ، آیین و مذهب توهین شود؛ چرا که واژه طنز ریشه در ظرافت دارد و نباید آن را با هتک حرمت اشتباه گرفت. معتقدم یک نویسنده باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بر روی طنز موقعیت بیشتر تکیه کند که در این زمینه نثر، لحن و چینش کلمات در کنار یکدیگر، نگاه تیزبین، کنجکاو بودن و سفر برای کسب تجربه از جمله مواردی است که به نویسنده برای کسب موفقیت کمک شایانی خواهد کرد.