«هم افزایى فرهنگى» ایده ظریف برای رهبران یونسکو

وزیر امور خارجه کشورمان روز چهارشنبه در نشست رهبران در آغاز سى و هفتمین اجلاس کنفرانس عمومى یونسکو در پاریس بعنوان مهمان ویژه با اشاره به اهمیت نشست سال جاری به دلیل برگزاری در زمانی که کنفرانس عمومی راهبرد جدید میان مدت خود برای کار یونسکو را در دست بررسی دارد، اظهار داشت: تکیه بر ارزشها و اهداف مشترک می تواند ما را در یافتن راه حل های مشترک یاری کند که در این صورت، گام مهمی به سوی تغییر وضعیت موجود از طریق تاکید بر روی عناصر مشترک هر یک از فرهنگ ها با استفاده از تقارب فرهنگ ها و گفتگوی میان فرهنگی برداشته خواهد شد و این امر به نوبه خود ما را به مفهوم بسیار مهمی رهنمون می شود که من آن را "هم افزایی فرهنگ ها" می نامم و معتقدم که مجموعه ای از مولفه های اقتصادی - اجتماعی و محیط زیستی تنها در صورتی می تواند به توسعه پایدار منجر شود که در جاده فرهنگ گام بردارد.

 

ظریف با تاکید بر اینکه فرهنگ در تمامی ابعاد آن یکی از مولفه های اساسی در توسعه ی پایدار محسوب می شود و به صورت مستقیم و غیرمستقیم ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توسعه پایدار را تقویت نموده و ارتقا می بخشد، افزود: بخش فرهنگى اعم از میراث فرهنگى، صنایع فرهنگى و توریسم فرهنگى قادر است ایجاد درآمد نموده، اشتغال و انگیزه مبارزه با فقر را تقویت کرده، مشارکت شهروندان در زندگى اجتماعیشان تسهیل نماید و به بیان دیگر، فرهنگ از طریق مولفه های مختلف خود از جمله میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، صنایع خلاق و اشکال مختلف بیان‌های هنری، فلسفه، ادبیات، سنت ها، منش ها و رفتارها کمک شایانی به ارتقای توسعه اقتصادی، ثبات اجتماعی و حفاظت از محیط زیست می نماید و به همین دلیل، یک رویکرد انسانی و فرهنگ محور در قبال توسعه می تواند به نتایج موثر، پایدار و جامع منتهی گردد.

 

رئیس دستگاه سیاست خارجى ، امنیت، ثبات، پایداری و همبستگی را از جمله پیش شرط هاى توسعه پایدار انسانى برشمرد و تصریح کرد: کشور من، نمونه بسیار خوبی در خصوص نقش مثبت و سازنده فرهنگ و تنوع فرهنگی در توسعه و پیشرفت به شمار می‌رود و کشوری است که در آن مردم با پیشینه متنوع فرهنگی، قومی و مذهبی و همچنین زبان ها، سنت ها و رسوم مختلف، در وحدت، همبستگی، همزیستی و صلح زندگی می کنند و در عین حال گام های مهمی را بسوی توسعه، پیشرفت و سعادت برداشته اند.

 

وى تصریح کرد: برنامه توسعه پایدار انسانی برای دوران پس از سال 2015 می‌بایستی فرهنگ را به عنوان یکی از عناصر اصلی در خود جای دهد تا توسعه پایدار چهره ای انسانی یابد و برای دستیابی به این مهم، باید ابتکارات جدید توام با خلاقیت به مورد اجرا در آمده و رویکردهای ابتکاری نوینی اتخاذ شوند.

 

وزیر امور خارجه کشورمان سپس با اشاره به تاکیداتى که بر تنوع فرهنگى در عرصه توسعه در "اهداف توسعه هزاره" در سال ٢٠٠٠ و اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی یونسکو در سال 2001 شده است، تنوع فرهنگی یکی از مهمترین حوزه های سیاست گذاری در عرصه توسعه پایدار دانست.

 

ظریف آنگاه از اینکه کماکان شاهد بسیاری از منازعات و نیز توسعه نیافتگی های شدید در سرتاسر جهان بوده، توسل به زور، خشونت و ارعاب که بزرگترین تهدیدات در دوران ما هستند، محصول ایجاد مرزهای مصنوعی میان فرهنگ ها و برجسته نمودن تفاوت ها و اختلافات می باشند و به بیان دیگر، فرهنگ، تنوع فرهنگی و عناصر فرهنگی یا نادیده انگاشته شده اند، یا مورد سوء استفاده و سوء برداشت قرار گرفته اند یا از همه بدتر، سیاست زده شده اند، اظهار تاسف کرد.

 

وى در ادامه با اشاره به تاکید جناب آقای دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در سال جاری طى سخنرانى در جریان برگزاری شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مبنى بر ضرورت توجه به اهمیت مقوله فرهنگ در تعاملات امروز جامعه بین المللی گفت: رئیس جمهور ایران به عنوان گام نخست توصیه کرد طرح "جهان علیه خشونت و افراطی گرایی" در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد و همه دولتها و سازمانهای بین المللی و نهادهای مدنی تلاشهای جدیدی را برای سوق دادن جهان به این سو سامان دهند.

 

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه رئیس جمهور اسلامى ایران در سخنرانی خویش همچنین همگان را به اندیشه درخصوص "ائتلاف برای صلح پایدار" به جای گزینة ناکارآمد "ائتلاف برای جنگ" در مناطق مختلف جهان فراخواندند، افزود: بدیهی است که یکی از عناصر اصلی این طرح، فرهنگ و نگاه فرهنگی به موضوعات جهانی بوده و چنین دیدگاهی است که می تواند با ائتلاف پیرامون صلح پایدار، خشونت و افراطی گرایی را از جهان دور نموده و بستر لازم را برای توسعه پایدار فراهم کند.

 

وى تصریح کرد: یکی از عملی ترین روش ها برای ایجاد جهانی بر علیه خشونت و افراطی گری این است که تلاش کنیم تا راهی برای نزدیک سازی و تقارب دیدگاه های متفاوت بیابیم، این مهم از طریق تاکید بر روی مشترکات و در عین حال احترام به تفاوت ها قابل حصول خواهد بود.

 

ظریف با اشاره به اینکه فرهنگ و گفتگو موضوعات انفکاک ناپذیری هستند و باید به عنوان یک مقوله واحد با آنها برخورد نمود، افزود: گفتگو یکی از ابعاد مهم زندگی بشری و توسعه پایدار است که هدف از آن تشخیص موارد اختلافی، یافتن راه هایی برای نزدیک سازی نظرات طرف ها به یکدیگر است.

 

وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه یونسکو مى تواند نقش مهمی را در ارتقای جایگاه فرهنگ و مولفه های فرهنگی در برنامه توسعه برای دوران پس از سال 2015 ایفا نماید، افزود: به هر حال همه پنج حوزه اصلی تحت صلاحیت یونسکو شامل آموزش، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و انسانی، فرهنگ و اطلاعات و ارتباطات به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله فرهنگ و ابعاد مختلف آن در ارتباط می باشند و یونسکو به عنوان خانه فرهنگ جهانی و آزمایشگاه ایده ها می بایستی برمبنای اساسنامه خود و نیز مسئولیت تاریخی خویش به دور از هرگونه ملاحظه سیاسی عمل نموده و بستر لازم را برای تبادل دیدگاه ها، گفتگو و تعامل در حوزه های تحت صلاحیت این سازمان به ویژه فرهنگ، علوم، آموزش و ارتباطات به نحوی فراهم آورد که از هرگونه تبعیض اجتناب گردد.

 

وى با اشاره به نقش کلیدى یونسکو در ایجاد صلح در اندیشه انسان ها، افزود: توسعه پایدار بدون فرهنگ، فاقد روح خواهد بود، بنابراین جهت ارتقای ویژگی انسانی توسعه، بسیار سودمند خواهد بود چنانچه بر روی مقوله "هم افزایی فرهنگ ها" به عنوان یک رویکرد عملی در کنار سایر مولفه ها و عناصر مرتبط با حوزه توسعه پایدار فکر کنیم.

 

اضافه می شود ظریف در خاتمه سخنرانی خود یک قطعه قالی دست باف ایرانی را که توسط یک هنرمند قمی بمناسبت آغاز دهه تقارب فرهنگی بافته شده است به یونسکو اهدا کرد.